Η αμηχανία για την επόμενη ημέρα αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού είναι έκδηλη, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Η ανικανότητα και οι αδέξιοι χειρισμοί των Βρυξελλών στο ζήτημα των εμβολίων, επιτείνουν το αίσθημα ανασφάλειας, την ώρα, μάλιστα, που οι λοιμωξιολόγοι, αδυνατούν να συμφωνήσουν σε μια κοινή γραμμή αντιμετώπισης του κορωνοϊού. Ένα είναι σίγουρο, ότι όχι μόνο δεν ξεμπερδέψαμε με την πανδημία, αλλά αντιθέτως, θα μας ταλαιπωρήσει.. δεόντως και τους επόμενους μήνες.
Διαδοχικά Lockdown μικρής ή μεγάλης εμβέλειας, τοπικού ή και περιφερειακού χαρακτήρα, θα συνοδεύσουν καθότι φαίνεται την καθημερινότητα των πολιτών, ανατρέποντας συλλήβδην κάθε σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών για το 2021. Τα βασικά σενάρια που είχαν εκπονηθεί και αφορούσαν το ΑΕΠ αλλά και την πραγματική οικονομία που συνεχίζει να ασθμαίνει, σκίζονται, πετιούνται στον κάλαθο των αχρήστων.
Το δυστύχημα είναι ότι τα νέα σενάρια και «προϋπολογισμοί» βραχυπόθεσμου χαρακτήρα που συντάσσονται, δεν μπορούν να αποδώσουν πλήρως το μέγεθος της ζημιάς, για τον εξής απλούστατο λόγο: ουδείς μπορεί να διαβεβαιώσει ή να υποστηρίξει με πλήρη γνώση, ποια θα είναι η διαδρομή της πανδημίας τους επόμενους μήνες, τι θα απαιτηθεί για την ανάσχεσή της και φυσικά ποιος θα είναι ο αντίκτυπος στην οικονομία και στο επιχειρείν.
Όποια πρόβλεψη και αν γίνει τώρα, συνδυασμένη με την ανάλογη δέσμη μέτρων, είναι αμφίβολης αξιοπιστίας, μιας και η πραγματικότητα μπορεί να εξελιχθεί πολύ χειρότερα, τόσο σε υγειονομικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Εύλογα, λοιπόν, τίθεται το ερώτημα, αν τα προϋπολογισθέντα 7 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2021, θα αποδειχθούν επαρκή για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η απάντηση, είναι μάλλον αρνητική, λαμβανομένων υπόψη των εξής δεδομένων και στοιχείων:
Πως τα υγειονομικά μέτρα που ανακοινώθηκαν προσφάτως από την κυβέρνηση, ήδη ανέβασαν κατά μισό δισεκατομμύριο ευρώ τις μηνιαίες υγειονομικές κρατικές δαπάνες για την πανδημία του κορωνοϊού.
Το μηνιαίο κόστος για την οικονομία, εξαιτίας των νέων περιοριστικών μέτρων, αγγίζει το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 500 εκατομμυρίων ευρώ.
Συνολικά εκτιμάται ότι ο κρατικός κορβανάς θα χρεωθεί με πρόσθετα τρία δισεκατομμύρια ευρώ, σε σύγκριση πάντα με τον αρχικό προϋπολογισμό.
Και είμαστε ακόμη στην αρχή της τρίτης φάσης-κύματος, όπως την αποκαλούν οι επιστήμονες, της πανδημίας, μ’ ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη συνέχεια. Ο δημοσιονομικός «εκτροχιασμός», αν και αποτελεί «βαριά» έκφραση, έχει σημεία αναφοράς και αληθείας, σ’ όσα πραγματώνονται τους τελευταίους μήνες στη χώρα και αποτελούν σημαντική ένδειξη για όσα επακολουθήσουν.
Στριγμωμένα νοικοκυριά, επιχειρήσεις και δημόσια Ταμεία
Νοικοκυριά και επιχειρήσεις αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους προ το Δημόσιο, γεγονός που «τραυματίζει» βάναυσα τα φορολογικά έσοδα και δημιουργεί τις συνθήκες για την εμφάνιση νέας γενιάς χρεών προς την Εφορία. Τα δημόσια ταμεία στενάζουν, εξαιτίας της ένδειας των πολιτών να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις του και παράλληλα, την ίδια στιγμή, καλούνται να σηκώσουν το φορτίο «επιδότησης» επιχειρήσεων, ανέργων και οικογενειών, λόγω της παράτασης του lockdown. Εκρηκτικός συνδυασμός που «γονατίζει» ακόμη περισσότερο τα δημόσια ταμεία.
Σε πλήρες αδιέξοδο συνεχίζει να βρίσκεται, βεβαίως, και ένα σημαντικό κομμάτι της πραγματικής οικονομίας. Κλάδοι όπως αυτοί της εστίασης και του τουρισμού, αλλά και άλλοι, αδυνατούν να ανασάνουν, διαβλέποντας ένα άκρως δυσοίωνο μέλλον. Τα στοιχεία άλλωστε, μαρτυρούν το μέγεθος του προβλήματος και δεν επιδέχονται… ερμηνειών. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα αναφέρει ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών, ο οποίος επισημαίνει ότι επτά στις 10 επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ήδη σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης, διότι δεν αντέχουν να καλύψουν τις οφειλές τους που δημιουργήθηκαν μέσα στην πανδημία, έστω και εάν έχουν ενταχθεί σε πολυεπίπεδα μέτρα στήριξης.
Αυτό που επιζητά η αγορά και οι Έλληνες επιχειρηματίες από την κυβέρνηση, πέραν της μετατροπής της επιστρεπτέας προκαταβολής σε μη επιστρεπτέα, είναι η ενίσχυση των μέτρων για τη ρύθμιση και το «κούρεμα» οφειλών των επιχειρήσεων. Αποτελεί μια κάποια… λύση, που δεν κόβει όμως τον γόρδιο δεσμό της πανδημίας, που προκαλεί ασφυξία στο ελληνικό επιχειρείν και όχι μόνο. Αυτό που απαιτείται και πρέπει να γίνει στο μέτρο του δυνατού και εφικτού, λόγω της έλλειψης όπως αποδεικνύεται επιτυχημένων προβλέψεων για την πορεία της πανδημίας, είναι ένα σχέδιο, κοστολογημένο και πλήρως καταρτισμένο, εξόδου από την κρίση.
