Ένα από τα βασικότερα υλικά της σύγχρονης κουζίνας είναι το σκόρδο. Είναι καθημερινά παρόν στα περισσότερα φαγητά μας. Όμως αυτό το μικρό και ταπεινό προϊόν έχει ίσως τη μεγαλύτερη ιστορία απ’ όλα τα τρόφιμα που χρησιμοποιούμε. Η απίστευτη ιστορία του περνάει μέσα απ’ όλους τους μεγάλους αρχαίους πολιτισμούς. Το φυτό εντόπισαν και καλλιέργησαν οι Ινδοί, έξι χιλιάδες χρόνια πριν. Πρώτοι αυτοί εκτίμησαν τις γευστικές και θεραπευτικές του ιδιότητες. Περί το 3000 π.Χ. Ινδοί έμποροι το έφεραν στους Βαβυλώνιους και τους Ασσύριους, οι οποίοι με τη σειρά τους το διέδωσαν στις υπόλοιπες γύρω χώρες. Σύντομα υιοθετήθηκε απ’ όλους τους μεγάλους πολιτισμούς της εποχής. Πολλά κείμενα της αρχαίας Αιγύπτου αναφέρονται σε αυτό.
Αγαπήθηκε τόσο πολύ, ώστε το έτρωγαν όλοι: η ανώτερη τάξη, ο λαός και οι σκλάβοι. Το έβαζαν στα φαγητά τους, για να δίνει έντονη γεύση. Ήταν βασικό συστατικό σε πολλά φάρμακα και οι γιατροί το χρησιμοποιούσαν σαν αντισηπτικό για τη θεραπεία των τραυμάτων και της γάγγραινας. Του απέδιδαν υπερφυσικές ιδιότητες, καθώς πίστευαν ότι προσφέρει μακροζωΐα και βέβαια το έτρωγαν σαν δυναμωτικό. Σύμφωνα με τα αρχεία που έχουν βρεθεί, οι Φαραώ τάιζαν σκόρδα τους σκλάβους που έχτιζαν τις πυραμίδες, γιατί πίστευαν πως το σκόρδο δίνει δύναμη σε όποιον το τρώει. Αυτά ήταν και η αφορμή για την πρώτη καταγεγραμμένη απεργία στην ιστορία, η οποία ξέσπασε όταν, γύρω στα 1500 π.Χ., ο Φαραώ Ραμσής Γ΄ διέκοψε την παροχή σκόρδων στους εργάτες που κατασκεύαζαν τις πυραμίδες.
Σκόρδα βρέθηκαν και στον τάφο του Τουταγχαμών. Αν τα είχαν τοποθετήσει εκεί σαν στοιχείο κάποιας θρησκευτικής τελετής ή σαν αγαπημένο καθημερινό τρόφιμο, αυτό είναι κάτι που δεν το έχουμε μάθει μέχρι τώρα. Σκόρδα βρέθηκαν επίσης στις ανασκαφές των ανακτόρων της Κνωσού. Ο Όμηρος λέει πως ο θεός Ερμής σύστησε στον Οδυσσέα να χρησιμοποιήσει σκόρδο σαν αντίδοτο για τα μάγια της Κίρκης. Αυτό, βέβαια, δεν ήταν κάτι καινούργιο. Πολλοί λαοί τότε, όπως και τώρα άλλωστε, θεωρούσαν ότι προστατεύει από τα κακά δαιμόνια, τα μάγια και το κακό μάτι. Ο Θεόφραστος αναφέρει πως στα σταυροδρόμια άφηναν σκόρδα σαν τροφή για την Εκάτη, αντιθέτως όμως, όσοι είχαν φάει σκόρδο δεν μπορούσαν να μπούν στους ναούς της Σίβυλλας.
Σκόρδο έτρωγαν και οι αθλητές, πριν πάρουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες, πράγμα που το καθιστά το πρώτο αναβολικό στην ιστορία. Ο θρύλος για τις θεραπευτικές του ιδιότητες εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλο τον αρχαίο κόσμο. Εκτός από τους Αιγύπτιους, οι Σουμέριοι, οι Βαβυλώνιοι και οι Κινέζοι, από την άλλη μεριά του κόσμου, χρησιμοποίησαν το σκόρδο σαν φάρμακο. Ο Ιπποκράτης και ο Διοσκουρίδης το αναφέρουν σε εκατοντάδες συνταγές.
Για όλους αυτούς τους λόγους οι αρχαίοι έτρωγαν σκόρδο ασύστολα, παρ’όλη τη δυσάρεστη μυρωδιά που απέπνεαν μετά. Αυτό δείχνουν οι αμέτρητες αναφορές στα κείμενα των αρχαίων συγγραφέων, πολλές από τις οποίες είναι σατιρικές και αναφέρονται στην ανυπόφορη μυρωδιά που απέπνεαν όσοι το έτρωγαν, πράγμα που δείχνει πως το έτρωγαν ωμό. Για τον λόγο αυτό, στις περισσότερες ιστορικές περιόδους, το κατανάλωναν κυρίως οι φτωχότεροι πληθυσμοί. Ο Ρωμαίος Οράτιος το απεχθάνεται, χαρακτηρίζει άξεστους όσους το καταναλώνουν και το αποκαλεί «πιο δηλητηριώδες κι από κώνειο». Από τους Ρωμαίους το σκόρδο πέρασε στην Ευρώπη, όπου – πέρα από τις γευστικές και ιατρικές του ιδιότητες – εκτιμήθηκε πολύ σαν όπλο κατά της μαγείας.
Στις μέρες μας το σκόρδο καλλιεργείται σχεδόν σε όλο τον κόσμο και καταναλώνεται από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Στο Άμστερνταμ υπάρχει ένα εστιατόριο που βασίζει όλα τα πιάτα του στο σκόρδο. Παράλληλα, όμως, τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη στροφή προς τη φαρμακευτική χρήση του, σαν εναλλακτική λύση στα χημικά φάρμακα.
