Μια φωτογραφία από την προεκλογική εκστρατεία των εκλογών του 1923, αμέσως μετά την μικρασιατική καταστροφή έρχεται και πάλι σήμερα στο φως, 96 χρόνια μετά.
Το «αυτοκίνητον της εξημερώσεως», όπως το τιτλοφόρησε η «Νέα Εφημερίς» του Μουρέλλου, συμμετείχε στην προεκλογική εξόρμηση του δικηγόρου Γεωργίου Δοκουμετζίδη στις βουλευτικές εκλογές του 1923 στην Κρήτη. Σ’ αυτό, εκτός από τον οδηγό, επέβαιναν και επτά ανιψιές του υποψήφιου που πετούσαν φέιγ βολάν υποστήριξής του.
Το σπάνιο φωτογραφικό ντοκουμέντο δημοσιεύει το τοπικό candiadoc.gr, με τα παιδιά να τρέχουν να φωτογραφηθούν μπροστά στο ασυνήθιστο για την εποχή θέαμα. Η ποιότητά της φωτογραφίας δεν είναι η καλύτερη, καθώς την αντεγράφη από το φύλλο της «Νέας Εφημερίδος» της 13ης Δεκεμβρίου 1923.
Προεκλογική εκστρατεία πριν 96 χρόνια
Η φωτογραφία είχε δημοσιευτεί για πρώτη φορά πριν από 96 χρόνια, στις 13 Δεκεμβρίου 1923, στην εφημερίδα «Νέα Εφημερίς» του Ιωάννη Μουρέλλου. Αποτυπώνει όχι μόνο έναν άλλο τρόπο προεκλογικής δραστηριότητας, αλλά πραγματικά μια άλλη ευρύτερη αντίληψη για την ανθρώπινη επικοινωνία.
Σίγουρα το αυτοκίνητο ήταν από τα ελάχιστα που κυκλοφορούσαν στους γεμάτους σκόνη δρόμους της πόλης. Με μια μικρή μετατροπή έγινε το όχημα της μεταφοράς του μηνύματος σ’ όλο το νομό, καθώς αναφερόμαστε στην προεκλογική περίοδο ενόψει των εθνικών εκλογών της 16ης Δεκεμβρίου, τις οποίες κέρδισε με μεγάλη διαφορά ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Το αυτοκίνητο με τις επτά ανιψιές του δικηγόρου Γεωργίου Δοκουμετζίδη που βγήκε ως ατραξιόν της προεκλογικής εκστρατείας στην Κρήτη – Φωτογραφία: CandiaDoc
Η ίδια η φωτογραφία, που δημοσιεύτηκε πρωτοσέλιδη, φυσικά αποτελούσε μέσο προβολής για το δικηγόρο της εποχής Γεώργιο Δοκουμετζίδη, που εξελέγη βουλευτής με το βενιζελικό κόμμα. Στο όχημα, εκτός από τον οδηγό, επιβαίνουν οι επτά ανιψιές του Δοκουμετζίδη, όπως μας πληροφορεί η λεζάντα της φωτογραφίας, η οποία έχει τον περίεργο αλλά και αβανταδόρικο για τον υποψήφιο τίτλο «το αυτοκίνητον της εξημερώσεως». Ακόμη κι εκείνη την εποχή η παρουσία όμορφων κοριτσιών έκανε πιο ελκυστικό το μήνυμα που μεταδιδόταν! Από το αυτοκίνητο πετούσαν τα γνωστά και σήμερα φέιγ βολάν, για τον υποψήφιο βουλευτή.
Στη λεζάντα της φωτογραφίας, η οποία σημειώνεται ότι τραβήχτηκε από τη «Νέα Εφημερίδα», αναφέρεται: «Αι επτά ανεψιαί του κ. Γ. Δοκουμετζίδου επ’ αυτοκινήτου σκορπίζουσαι fenilles volants για την υποστήριξιν της υποψηφιότητος του συμπαθούς συμπολίτου μας. ΑΣΠΡΟ ΣΤΟ ΓΕΩΡ. ΔΟΚΟΥΜΕΤΖΙΔΗ».
Ο Γεώργιος Δοκουμετζίδης εξελέγη βουλευτής σ’ εκείνες τις εκλογές. Ήταν δικηγόρος, διδάκτωρ της νομικής και είχε υπηρετήσει ως νομάρχης στο Ηράκλειο, το Ρέθυμνο, την Κοζάνη, τη Μυτιλήνη, τη Σύρο και τη Θεσσαλονίκη.
Οι εκλογές της αποχής
Οι εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου 1923 ήταν οι τελευταίες που έγιναν με σφαιρίδιο λευκό ή μαύρο. Στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε το ψηφοδέλτιο. Είχαν προκηρυχθεί από την επαναστατική κυβέρνηση των Πλαστήρα – Γονατά, μετά τα δραματικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής και την εκτέλεση των 6. Απ’ τις εκλογές αναδείχτηκε η Δ΄ Συντακτική Συνέλευση που θα αποφάσιζε για το πολίτευμα της Ελλάδας.
Απ’ τις εκλογές, που έγιναν μέσα σε κλίμα σφοδρής αντιπαράθεσης Βενιζέλου και Λαϊκών, με αποχή, μάλιστα των τελευταίων, το Κόμμα των Φιλελευθέρων κέρδισε τις 250 από τις 397 έδρες, ενώ η Δημοκρατική Ένωση του Αλέξανδρου Παπαναστασίου τις 120. Ο Βενιζέλος θα κέρδιζε τις εκλογές ακόμη κι αν οι Λαϊκοί συμμετείχαν, καθώς το κλίμα σαφώς ήταν σε βάρος τους. Άλλωστε η αποχή στην οποία κάλεσαν τους Έλληνες έφτασε το 30%. Άρα η συμμετοχή τους δεν θα άλλαζε το αποτέλεσμα του θριάμβου του Βενιζέλου.
Ο Βενιζέλος σχημάτισε κυβέρνηση αμέσως μετά τις εορτές, στις 4 Ιανουαρίου 1924, αλλά στις 6 Φεβρουαρίου αναγκάστηκε να παραιτηθεί και στη θέση του ορκίστηκε ο Γεώργιος Καφαντάρης, ο οποίος επίσης παραιτήθηκε λίγο αργότερα, καθώς το κλίμα διχόνοιας κυριαρχούσε στην Ελλάδα, και στις 24 Μαρτίου συγκρότησε δική του κυβέρνηση ο αρχηγός του δεύτερου κόμματος Αλέξανδρος Παπαναστασίου.
