Παρότι οι οφειλές με την φορολογική διοίκηση βρίσκονται σε διαδικασία απομείωσης, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τα ασφαλιστικά ταμεία, όπου τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τον ΕΦΚΑ διογκώνονται τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από το ΚΕΑΟ, τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ φτάνουν τα 50 δισ. ευρώ (στοιχεία δ’ τριμήνου 2024), αυξημένα κατά 444,7 εκατ. ευρώ μέσα σε ένα τρίμηνο (49,28 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024 έναντι 48,84 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο). Σε ετήσια βάση, το χρέος αυξήθηκε κατά 1,65 δισ. ευρώ, καθώς το δ’ τρίμηνο του 2023 είχε διαμορφωθεί στα 47,55 δισ. ευρώ.
Πρόσθετα τέλη και προσαυξήσεις συνιστούν βασικό παράγοντα διόγκωσης του χρέους, ενώ δύο στις τρεις οφειλές δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά το 2009 ή και παλαιότερα. Οι οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά το 2010 ανέρχονται μόλις στο 35,26% (ποσό 17.380.561.292 ευρώ) του συνολικού χρέους.
Όπως προκύπτει από την ανάλυση των τριμηνιαίων εκθέσεων του Κ.Ε.Α.Ο, το συνολικό χρέος αυξήθηκε κατά 17,92 δισ. ευρώ μέσα σε μία επταετία, γεγονός που μεταφράζεται σε μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης της τάξης των 2,56 δισ. ευρώ.
Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε το 2022 όταν ξεκίνησαν οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία, με το χρέος να εκτινάσσεται σε 45,41 δισ. ευρώ, από 41,02 δισ. ευρώ το 2021, καταγράφοντας άνοδο 4,39 δισ. ευρώ μέσα σε έναν χρόνο.
Το 2023, το χρέος ανήλθε στα 47,55 δισ. ευρώ, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 2,14 δισ. ευρώ. Στα τέλη του 2024, έφτασε τα 49,2 δισ. ευρώ και όλα δείχνουν πως εντός του 2025 το χρέος προς τον ΕΦΚΑ θα υπερβεί τα 50 δισ. ευρώ.
Την αρνητική αυτή εξέλιξη δεν ανέτρεψε ούτε το ρεκόρ εισπραξιμότητας που σημειώθηκε το 2024, με έσοδα ύψους 1,98 δισ. ευρώ, πολύ πάνω από τον στόχο των 1,7 δισ. ευρώ που είχε τεθεί αρχικά.
Οφειλές εκτός ρύθμισης και ανεπείδεκτες είπραξης
Η κατάσταση επιδεινώνεται αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι οφειλές άνω των 19,5 δισ. ευρώ βρίσκονται εκτός ρύθμισης. Τον Δεπτέμβριο του 2024, βγήκαν εκτός ρύθμισης 1.114.549 περιπτώσεις οφειλετών, με τις ενεργές ρυθμίσεις να τηρούνται μόλις από 321.396 ασφαλισμένους (9,4% του συνολικού χρέους προς το ΚΕΑΟ).
Επιπλέον περίπου 10 δισ. ευρώ αφορούν οφειλές πολύ χαμηλής εισπραξιμότητας. Οι οφειλές αυτές αφορούν εργοδότες πτωχευμένους, εργοδότες σε καθεστώς εκκαθάρισης, εργοδότες με οφειλές πριν από την εφαρμογή του συστήματος ασφάλισης μέσω ΑΠΔ, που δεν έχουν ποτέ υποβάλει ΑΠΔ και που δεν έχουν ποτέ καταβάλει ποσά στο Κ.Ε.Α.Ο, καθώς και οφειλές ασφαλισμένων που έχουν αποβιώσει.
Στην πράξη τα χρέη αυτά έχουν σβήσει για τους οφειλέτες και δεν υπάρχει καμία προοπτική είσπραξής τους, ενώ αν ληφθούν υπόψη και τα χρέη που εμπίπτουν στις νέες διατάξεις της 10ετούς παραγραφής, το ποσό των οφειλών που χαρακτηρίζονται ανεπίδεκτες είσπραξης φτάνει ακόμη και τα 15 δισ. ευρώ.
Το ΚΕΑΟ έχει ξεκινήσει τη διαδικασία διαχωρισμού του χρέους, ώστε να επικεντρωθεί στις περιπτώσεις όπου η είσπραξη των οφειλών θεωρείται εφικτή. Στο μικροσκόπιο μπαίνουν καταρχήν 1.575.353 οφειλέτες (73,44% του συνόλου) που έχουν χρέη έως 15.000 ευρώ ο καθένας. Οι μικροοφειλέτες θεωρούνται πιο εύκολος «στόχος» των κλιμακίων είσπραξης εσόδων, καθώς έχει διαπιστωθεί πως ανταποκρίνονται πιο άμεσα στα ειδοποιητήρια για ρύθμιση χρεών αντί κατασχέσεων.
Στο μεταξύ το 88,03% των οφειλετών (1.888.365 οφειλέτες) έχουν οφειλή έως 30.000 ευρώ ο καθένας, ενώ μεγάλο μέρος του υπολοίπου οφειλών αφορά 313.012 οφειλέτες με οφειλή από 15.000 – 30.000 ευρώ ο καθένας (13,75% του τρέχοντος υπολοίπου).
Αντίστοιχα μεγάλο μέρος του υπολοίπου οφειλών συγκεντρώνουν 96.237 οφειλέτες που έχουν οφειλή από 50.000 – 100.000 ευρώ (13,74% του τρέχοντος υπολοίπου).
Το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών αφορά λίγους μεγαλο-οφειλέτες με οφειλές άνω του 1εκ. ευρώ (2.776 οφειλέτες συγκεντρώνουν το 24,06% του υπόλοιπου οφειλών).
