Το 28% των άγριων ειδών καφέ μεγαλώνουν έξω από προστατευμένες περιοχές και μόνο για τις μισές ποικιλίες έχουν διατηρηθεί σπόροι σε ειδικές «τράπεζες»
Τρία στα πέντε άγρια είδη του φυτού του καφέ (περίπου το 60%) κινδυνεύουν να εξαφανιστούν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και της ξηρασίας, των ασθενειών και της αποψίλωσης των δασών, πράγμα που θέτει σε κίνδυνο την επάρκεια της προσφοράς του αγαπημένου ροφήματος όλης της ανθρωπότητας, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα.
Οι περισσότεροι καταναλωτές δεν γνωρίζουν ότι για τα τόσα είδη και γεύσεις καφέ που υπάρχουν, χρησιμοποιούνται μόνο δύο ποικιλίες, η Arabica και η Robusta. Η πρώτη είναι πιο ευάλωτη στις υψηλότερες θερμοκρασίες, ενώ η δεύτερη στην ξηρασία. Περισσότεροι από δύο δισεκατομμύρια καφέδες καταναλώνονται κάθε μέρα και η ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ βιομηχανία του καφέ εξαρτάται από τις άγριες ποικιλίες στη φύση για να διατηρήσει τις δύο κυρίαρχες εμπορικές ποικιλίες Arabica και Robusta, επιτρέποντας την ομαλή προσαρμογή τους στις περιβαλλοντικές απειλές.
Αν και αρκετές άγριες ποικιλίες δεν έχουν καλή γεύση για ρόφημα, διαθέτουν πολύτιμα γονίδια που μπορούν να αξιοποιηθούν από τους καλλιεργητές -μετά από διασταύρωση- στις εμπορικές ποικιλίες. Οι περισσότερες άγριες ποικιλίες καφέ υπάρχουν σε απομακρυσμένα δάση της Αφρικής και στη Μαδαγασκάρη, στην Ινδία, στην Σρι Λάνκα και στην Αυστραλία.
Οι επιστήμονες των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων Kew της Βρετανίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science Advances”, σύμφωνα με το BBC και το Γαλλικό Πρακτορείο, αξιολόγησαν την κατάσταση των 124 γνωστών ποικιλιών καφέ και βρήκαν ότι οι 75 πρέπει να θεωρηθούν απειλούμενες με εξαφάνιση μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Από αυτές, οι 13 βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο, οι 40 (μεταξύ των οποίων η διάσημη ποικιλία Arabica) θεωρούνται απειλούμενες, ενώ οι υπόλοιπες 22 ευάλωτες.
Επίσης 35 είδη καφέ δεν αντιμετωπίζουν απειλές, ενώ ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για 14 άλλα είδη. Το 28% των άγριων ειδών καφέ μεγαλώνουν έξω από προστατευμένες περιοχές και μόνο για τις μισές ποικιλίες έχουν διατηρηθεί σπόροι σε ειδικές «τράπεζες».
«Αν δεν υπήρχαν τα άγρια είδη καφέ, δεν θα μπορούσαμε να πίνουμε σήμερα τόσο καφέ παγκοσμίως. Επειδή αν δει κανείς την ιστορία της καλλιέργειας του καφέ, έχουμε χρησιμοποιήσει τα άγρια είδη για να κάνουμε βιώσιμες τις καλλιέργειες του καφέ», ανέφερε υπεύθυνος ερευνητής δρ ‘Ααρον Ντέιβις των Κήπων Kew.
Η Arabica, που αποτελεί περίπου το 60% της κατανάλωσης καφέ παγκοσμίως, υπάρχει σε άγρια κατάσταση μόνο σε δύο χώρες, στην Αιθιοπία και στο Νότιο Σουδάν. Ο φυσικός πληθυσμός των δέντρων της αναμένεται να μειωθεί έως κατά 50% έως το 2088.
Οι επιστήμονες καθησύχασαν πάντως πως δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος να ξεμείνουν οι άνθρωποι από καφέ. Όμως μακροπρόθεσμα, αν η βιοποικιλότητα του καφέ μειωθεί δραματικά, ο κίνδυνος θα είναι υπαρκτός για τους καλλιεργητές καφέ (στην Αιθιοπία το ένα τέταρτο του πληθυσμού ζει από τον καφέ), για τη βιομηχανία και για τους καταναλωτές.
