Με τις εξελίξεις στο κομβικό σταυροδρόμι της Ανατολικής Μεσογείου με τη Μέση Ανατολή να είναι ραγδαίες, τη Ρωσία να κλιμακώνει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας και τον Ντόναλντ Τραμπ να είναι ξανά ως εν αναμονή νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ο ελέφαντας στο δωμάτιο, οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών- μελών του ΝΑΤΟ προσέρχονται στη Σύνοδο των Βρυξελλών με προσδοκίες, επιφυλάξεις, αλλά και έντονες ανησυχίες τόσο για το πώς θα διαμορφωθούν την επόμενη περίοδο οι ισορροπίες στο δυτικό σύστημα ασφαλείας, όσο και για το ίδιο το μέλλον της Συμμαχίας.
Στην κορυφή της ατζέντας των «32» θα βρεθεί η Ουκρανία, καθώς το ΝΑΤΟ καλείται εν μέσω της πιο δύσκολης συγκυρίας για το πιεζόμενο από τους ρωσικούς πυραύλους Κίεβο αφενός να επιβεβαιώσει τη στήριξη στην ουκρανική άμυνα, αφετέρου να διατηρήσει τη συνοχή του την ώρα που όλο και περισσότερες φωνές εντός κι εκτός Ευρώπης καλούν τον πρόεδρο Ζελένσκι να συνθηκολογήσει, προχωρώντας προφανώς σε υποχωρήσεις που αφορούν την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της δοκιμαζόμενης χώρας του. Στις Βρυξέλλες θα παραβρεθεί ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, αλλά και η νέα επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής Κάγια Κάλας.
Όλα αυτά φυσικά εξελίσσονται εν αναμονή της ανάληψης της εξουσίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εκτός της πεποίθησης ότι θα «τελειώσει τον πόλεμο σε μία μέρα», αναμένεται να πιέσει τους Ευρωπαίους να αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης τόσο για την οικονομική και στρατιωτική στήριξη του Κιέβου, όσο και γενικότερα για την κάλυψη των αναγκών της άμυνάς τους. Η Σύνοδος των Βρυξελλών θα είναι η πρώτη για τον νέο Γενικό Γραμματέα Μαρκ Ρούτε, ο οποίος αισιοδοξεί ότι το ΝΑΤΟ θα παραμείνει ενωμένο και συνεκτικό- αλλά και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να αποτελούν τον ενεργό πυρήνα της δυτικής συμμαχίας.
Κατά τη διάρκεια της δεύτερης μέρας της Συνόδου θα εξεταστούν οι μεγάλες στρατηγικές προκλήσεις του ΝΑΤΟ, με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών να αναμένεται να δώσει έμφαση στις σχέσεις της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την Ελλάδα να είναι ένα από τα κράτη- μέλη που προωθούν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής αυτονομίας, στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας Ευρώπης ικανής να αντιμετωπίσει το νέο γεωπολιτικό περιβάλλον, αλλά και να προσφέρει συμπληρωματικά στην άμυνα του ΝΑΤΟ. Όπως άλλωστε ανέφερε στις δηλώσεις του στο πλάι του Μαρκ Ρούτε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η ελληνική κυβέρνηση έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις στις Βρυξέλλες που αφορούν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, αλλά και της δημιουργίας ευρωπαϊκής αντιπυραυλικής ασπίδας.
Ο κ. Γεραπετρίτης θα σταθεί επίσης στα ζητήματα της Νότιας Γειτονίας, καθώς όπως υπενθυμίζουν από την Αθήνα, η Μέση Ανατολή, η Βόρεια Αφρική και η Ανατολική Μεσόγειος γενικότερα αποτελούν κατ’ εξοχήν περιοχές που άπτονται του ελληνικού συστήματος ασφαλείας και καθορίζουν την ελληνική εξωτερική πολιτική σε μια σειρά από ζητήματα. Ως τέτοιο για παράδειγμα αναφέρεται το μεταναστευτικό, με τις τελευταίες εξελίξεις και την αναζωπύρωση του εμφυλίου στη Συρία, να προκαλούν εύλογες ανησυχίες στην ελληνική πρωτεύουσα. Ένα νέο κύμα προσφύγων προς την Τουρκία είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε νέα μεγέθυνση των ροών και προς την Ελλάδα. Με βάση τα παραπάνω, διπλωματικές πηγές από την Αθήνα υπενθυμίζουν την ανάγκη να παραμείνει ενεργός ο δίαυλος επικοινωνίας, αλλά και η συνεργασία στο μεταναστευτικό επί του πεδίου με την Τουρκία. Το μεταναστευτικό, άλλωστε, αναμένεται να απασχολήσει τον νέο γύρο του πολιτικού διαλόγου που διεξάγεται στην Αθήνα στις 3 Δεκεμβρίου υπό την υφυπουργό Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και τον Τούρκο ομόλογό της. Την ίδια ώρα το Υπουργείο Εξωτερικών παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις στη Συρία, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες στο Χαλέπι ζουν 50 οικογένειες Ελλήνων, οι οποίες είναι αρκετά πιθανό να χρειαστούν κάποιου είδους αρωγή. Προς το παρόν πάντως βρίσκονται σε επικοινωνία με την ελληνική πρεσβεία στη Δαμασκό, η οποία συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά.
Κατά τη διάρκεια της παρέμβασής του στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ ο Γεραπετρίτης θα αναδείξει την Ελλάδα ως δύναμη που δρα διαχρονικά υπέρ της σταθερότητας και της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ θα επισημάνει τον αναβαθμισμένο ρόλο που δύναται να διαδραματίσει η χώρα στη διεθνή διπλωματία ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Όσον αφορά μια πιθανή συνάντηση των κ. Γεραπετρίτη και Φιντάν, στις Βρυξέλλες ή τη Μάλτα όπου και θα πραγματοποιηθεί στις 4-5 Δεκεμβρίου η Σύνοδος του ΟΑΣΕ, αυτή δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί. Τις τελευταίες ημέρες ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών βρίσκεται σε αλλεπάλληλες επαφές με τους ομολόγους του όλων των εμπλεκόμενων πλευρών στη Συρία, γεγονός που καθιστά δυσχερή τον προγραμματισμό των επόμενων ωρών, με τους δύο άνδρες πάντως να είναι έτοιμοι να συναντηθούν προκειμένου να καθορίσουν τα επόμενα βήματα του διαλόγου και αυτό παρά το γεγονός ότι το ήρεμο κλίμα έχει σχετικά διαταραχθεί με ευθύνη της Τουρκίας.
Εν μέσω των ραγδαίων εξελίξεων, πάντως, η συνάντηση των δύο ανδρών, ειδικά αν πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, θα είναι ολιγόλεπτη και αναμένεται να επικεντρωθεί αφενός στην επιβεβαίωση της διάθεσης να διατηρηθούν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας προκειμένου να αποκλιμακώνονται οι εντάσεις όπως αυτές που έχουν δημιουργηθεί προσφάτως τόσο εξαιτίας της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου, όσο και της αυξανόμενης προκλητικής τουρκικής ρητορικής, αφετέρου στο σχεδιασμό του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που θα συνεδριάσει στην Άγκυρα. Το τελευταίο, στο πλαίσιο του οποίου αναμένεται να συναντηθούν για έβδομη φορά ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Ταγίπ Ερντογάν, φαίνεται ότι μετατίθεται για λίγο αργότερα του αναμενομένου, με διπλωματικές πηγές πάντως να εκτιμούν ότι η συνεδρίαση δεν αποκλείεται να γίνει προς το τέλος Ιανουαρίου- αρχές Φεβρουαρίου. Όσον αφορά δε την κοινή υποψηφιότητα Ελλάδας- Τουρκίας στον ΟΑΣΕ, με την κ. Τελαλιάν και τον κ Σινιρλίογλου, μένει ακόμα να οριστικοποιηθούν λίγες, αλλά σημαντικές λεπτομέρειες, προκειμένου να υπάρξει η απαραίτητη ομοφωνία στη Σύνοδο του Οργανισμού.
Ο κ. Γεραπετρίτης, τέλος, θα συναντηθεί στις Βρυξέλλες και με τον Ουκρανό ομόλογό του, ενώ με ενδιαφέρον αναμένονται οι συνομιλίες που θα έχει ο υπουργός Εξωτερικών με τους Έλληνες ευρωβουλευτές, το μεσημέρι της Τρίτης στα γραφεία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στις Βρυξέλλες.
