Ένας οικισμός 4.400 ετών που αποκαλύφθηκε από αρχαιολόγους έχει προσφέρει αξιοσημείωτες πληροφορίες για τον ρυθμό αστικοποίησης στην Αραβική Χερσόνησο κατά την Εποχή του Χαλκού.
Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι η αστική ανάπτυξη σε αυτή την περιοχή προχώρησε με πιο αργό ρυθμό από ό,τι στην Αίγυπτο, τη Μεσοποταμία και το Λεβάντε την ίδια περίοδο, αν και δεν ήταν εντελώς απούσα.
Σε μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS ONE, μια διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Guillaume Charloux, παρουσιάζει ευρήματα από τη μελέτη της σε μια μικρή, οχυρωμένη πόλη της Εποχής του Χαλκού, γνωστή ως al-Natah, στη Χετζάζ της Σαουδικής Αραβίας.
Χρονολογείται από το 2400–1500 περίπου π.Χ., το al-Natah εκτεινόταν σε μια έκταση περίπου 1,5 εκταρίων, με μια κεντρική συνοικία και ένα κοντινό οικιστικό τμήμα που περικλείεται από τείχη. Εκτιμάται ότι είχε περίπου 500 κατοίκους.
Οι ερευνητές περιγράφουν πώς τα σπίτια ακολουθούσαν μια τυπική διάταξη και συνδέονταν με στενά δρομάκια στην Όαση Khaybar της βορειοδυτικής Σαουδικής Αραβίας.
Σε κοντινή απόσταση, ένα σύμπλεγμα τάφων σχηματίζει μια νεκρόπολη, με τις ταφικές πρακτικές να υποδηλώνουν έναν βαθμό «κοινωνικής διαστρωμάτωσης».
Ο σχεδιασμός του al-Natah μοιάζει με άλλες τοποθεσίες της Εποχής του Χαλκού στη βόρεια Αραβία, αν και αυτοί οι οικισμοί ήταν γενικά μικρότεροι και λιγότερο «κοινωνικοπολιτικά περίπλοκοι» από τους συγχρόνους τους στο Λεβάντε και τη Μεσοποταμία, παρατήρησαν οι συγγραφείς της μελέτης.
«Για πρώτη φορά στη βορειοδυτική Αραβία, μια μικρή πόλη της Εποχής του Χαλκού που συνδέεται με ένα τεράστιο δίκτυο επάλξεων ανακαλύφθηκε από αρχαιολόγους, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την πρώιμη ανάπτυξη της τοπικής αστικοποίησης», έγραψαν οι ερευνητές.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι αυτή η περιοχή κυριαρχούνταν σε μεγάλο βαθμό από νομαδικούς πληθυσμούς εκείνη την εποχή και ήταν «οχυρωμένη» με περιφραγμένες οάσεις όπως η al-Natah, η οποία δείχνει μια «αργή» πορεία προς την αστικοποίηση σε σχέση με άλλες περιοχές.
Οι συγγραφείς έγραψαν: «Σε σύγκριση με τα γειτονικά κέντρα οάσεων, προτείνουμε ότι η βορειοδυτική Αραβία κατά την Εποχή του Χαλκού –κυρίως κυριαρχούμενη από ποιμενικές νομαδικές ομάδες και ήδη ενσωματωμένη σε εμπορικά δίκτυα μεγάλων αποστάσεων– ήταν διάσπαρτη με διασυνδεδεμένες μνημειώδεις περιτοιχισμένες οάσεις επικεντρωμένες γύρω από μικρές οχυρωμένες πόλεις.
«Και σε σύγκριση με τη σύγχρονη κατάσταση στο Νότιο Λεβάντε, οραματιζόμαστε επίσης ότι τα αρχαιολογικά αρχεία μαρτυρούν μια «χαμηλή αστικοποίηση» (ή «αργή αστικοποίηση»), ιθαγενή στη Βόρεια Αραβία, που δείχνει αδύναμη αλλά αυξανόμενη κοινωνική πολυπλοκότητα κατά την πρώιμη και τη Μέση Εποχή του Χαλκού».
