O Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν εδώ και καιρό ήθελε μια νέα επιχείρηση στη Συρία. Ωστόσο κάτι φαίνεται να αλλάζει. Ένα σχόλιο του Ρόναλντ Μαϊνάρντους.
Ενώ αυτή την εβδομάδα τα βλέμματα της διεθνούς κοινής γνώμης ήταν στραμμένα στην επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στην Ουκρανία, σημειώνονται σημαντικές εξελίξεις στην πολιτική της Τουρκίας έναντι της Συρίας. Εδώ και ημέρες πληθαίνουν τα σημάδια μιας πιθανής θεμελιώδους αλλαγής στη στρατηγική της Τουρκίας. Η χορωδία των εκπροσώπων του κυβερνώντος κόμματος που υποστηρίζουν μια συμφιλίωση με τον Σύρο δικτάτορα Μπασάρ αλ Άσαντ ακούγεται όλο και πιο δυνατά. Το σήμα εκκίνησης για την εκστρατεία αυτή δόθηκε από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών. Πριν από λίγες ημέρες είπε ότι πρέπει να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της αντιπολίτευσης και του καθεστώτος στη Συρία.
Πρόκειται για τελείως νέα ρητορική από την Άγκυρα. Μέχρι πρόσφατα, φαινόταν ότι ήταν θέμα χρόνου ο τουρκικός στρατός να προελάσει για μια ακόμη φορά στο βόρειο τμήμα της χώρας και να καταλάβει περισσότερα εδάφη εκεί. Τον Μάιο, ο Ερντογάν είχε ανακοινώσει μια νέα επίθεση. Μέχρι στιγμής αυτή δεν πραγματοποιήθηκε. Η Ρωσία και το Ιράν, οι σημαντικότεροι σύμμαχοι του Ερντογάν στο συριακό ζήτημα, έχουν καταστήσει σαφές ότι αντιτίθενται σε έναν νέο πόλεμο. Το γεγονός ότι οι ΗΠΑ και πιο πρόσφατα η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας έχουν επίσης προειδοποιήσει κατά της προέλασης του τουρκικού στρατού παίζει δευτερεύοντα ρόλο στους υπολογισμούς του Ερντογάν. Αυτό που γι’ αυτόν είναι καθοριστικό είναι η εντολή του Πούτιν. Η Μόσχα πιέζει παρασκηνιακά για μια αναθεώρηση της πολιτικής της Τουρκίας στη Συρία και για την αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ της Άγκυρας και της Δαμασκού. Η εξομάλυνση αυτών των σχέσεων θα αποτελούσε θεαματικό απελευθερωτικό βήμα για το διεθνώς απομονωμένο συριακό καθεστώς. Πάνω απ’ όλα, οι Ρώσοι θα επωφελούνταν από την αναβάθμιση του σημαντικότερου συμμάχου τους στον αραβικό κόσμο.
Οι υπολογισμοί Ερντογάν
Ωστόσο, τα ρήγματα είναι βαθιά. Η Δαμασκός επιμένει στην απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων κατοχής στο βόρειο τμήμα της χώρας. Η Άγκυρα απαιτεί τη διάλυση των αυτόνομων αρχών, στις οποίες οι Κούρδοι διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο. Πάνω απ’ όλα, η Τουρκία ζητά επίμονα την επιστροφή μεγάλου αριθμού Σύρων προσφύγων που έχουν βρει δεύτερη πατρίδα στην Ανατολία. Τα περισσότερα από τα τριάμισι εκατομμύρια πρόσφυγες έχουν γίνει εδώ και καιρό αντικείμενο κομματικής διαμάχης. Η πολιτική του Ερντογάν για τη Συρία καθοδηγείται σε μεγάλο βαθμό από εσωπολιτικούς υπολογισμούς. Σχεδόν κανένα θέμα δεν είναι καταλληλότερο να κινητοποιήσει τον κόσμο από έναν πόλεμο εναντίον των Κούρδων στην άλλη πλευρά των συνόρων. Οι δημοσκόποι έχουν διαπιστώσει ότι μια εισβολή στη Συρία θα έφερνε στο κόμμα του Ερντογάν αύξηση 3% έως 4% στις κάλπες.
Εν τω μεταξύ, συνεχίζονται οι μάχες μικρής εμβέλειας στην τουρκοσυριακή συνοριακή περιοχή. Η ειρήνη δεν είναι ορατή – και δεν είναι πολύ πιθανή στο προσεχές μέλλον. Τα αίτια της διένεξης στην περιοχή φτάνουν πολύ βαθιά για να επιλυθούν με μια πολιτική συναλλαγή μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν.
Ρόναλντ Μαινάρντους
Ο Δρ.Ρόναλντ Μαϊνάρντους είναι πολιτικός αναλυτής και σχολιαστής και κύριος Ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ. Στα μέσα της δεκαετίας του 90 διετέλεσε διευθυντής της Ελληνικής σύνταξης της Deutsche Welle.
