Συνέντευξη για την αφρικανική πανώλη των χοίρων

31.01.2023
Δεύτερο ύποπτο κρούσμα Αφρικανικής Πανώλης σε αγριογούρουνα στις Σέρρες – Μέτρα πρόληψης και επιπτώσεις στην οικονομία
Ρεπορτάζ: Βάσια Γκανάρα

Σε συναγερμό βρίσκονται οι αρμόδιες αρχές μετά τον εντοπισμό κρούσματος Αφρικανικής Πανώλης των χοίρων σε αγριογούρουνο στη Δημοτική Ενότητα Πετριτσίου του Δήμου Σιντικής Σερρών.
Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του Ράδιο Θεσσαλονίκη, στην ίδια περιοχή σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου, εντοπίστηκε από την Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας Θράκης και δεύτερο κρούσμα ως ύποπτο, το οποίο ελέγχεται από τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Τι είναι η Αφρικανική Πανώλη και από που προέρχεται;
Αρχικά να τονίσουμε ότι η ασθένεια είναι αβλαβής για τον άνθρωπο, αλλά εξαιρετικά μεταδοτική στους χοίρους. Αναλυτικότερα, η αφρικανική πανώλη των χοίρων είναι μια ιογενής νόσος, η οποία προσβάλλει τα οικόσιτα γουρούνια, τα αγριογούρουνα, καθώς και άλλα μέλη της οικογένειας των συϊδών. Η πρώτη επιδημία αναγνωρίστηκε, αναδρομικά, ότι είχε λάβει χώρα το 1907, ενώ η αφρικανική πανώλη περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1921 στην Κένυα. Η νόσος παρέμεινε περιορισμένη στην Αφρική μέχρι το 1957, όταν και αναφέρθηκε στη Λισαβόνα, στην Πορτογαλία. Η Ισπανία και η Πορτογαλία κατάφεραν να εξαλείψουν τη νόσο μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 μέσω πολιτικής σφαγής. Τον Αύγουστο του 2018 ανακοινώθηκαν τα πρώτα περιστατικά αφρικανικής πανώλης στη Βουλγαρία. Μέχρι τον Ιούλιο του 2019, πέντε εκτροφεία γουρουνιών είχαν πληγεί στη Βουλγαρία.

Όπως αναφέρει ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας, Γιώργος Κεφαλάς μιλώντας στο Ράδιο Θεσσαλονίκη το κρούσμα ΑΠΧ του εντοπίστηκε στις Σέρρες σύμφωνα με την εκτίμηση επιστημόνων κτηνοτρόφων προήλθε από την γειτονική Βουλγαρία.
«Υπάρχει ένα επιβεβαιωμένο κρούσμα στα σύνορα 3χλμ από την μεθόριο με την Βουλγαρία. Η εκτίμηση των επιστημόνων κτηνιάτρων είναι ότι το ζώο αυτό έχει μετακινηθεί από την Βουλγαρία προς την Ελληνική επικράτεια. Στην Βουλγαρία υπάρχει πρόβλημα με την αφρικανική πανώλη 2,5 – 3 χρόνια, παίρνουμε όλα τα μέτρα διαχρονικά για να μην υπάρξει μετάδοση της νόσου προς τα νότια, προς την Ελληνική πλευρά. Όμως εδώ μιλάμε για αγριόχοιρο, τα ζώα τις άγριας πανίδας μετακινούνται ελεύθερα, οι αγριόχοιροι μπορούν να μετακινηθούν μέσα σε ένα 24ώρο έως και 30χλ, άρα είναι δύσκολη η επιτήρηση τους. Αυτήν την στιγμή με ευθύνη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης που χειρίζεται τέτοιες κρίσεις έχουν παρθεί όλα τα υγειονομικά μέτρα. Το πρόβλημα είναι ότι είναι μια σοβαρή ασθένεια στα παραγωγικά ζώα, του χοίρους, άρα αυτό που προσπαθούμε να αποτρέψουμε αυτήν την στιγμή είναι η εξάπλωση της ασθένειας στις οργανωμένες εκτροφές», ενώ σχετικά με το ύποπτο κρούσμα σημείωσε πως «ελέγχεται ένα δείγμα ακόμη ως ύποπτο, για το οποίο περιμένουμε τα αποτελέσματα από το εργαστήριο. Βρέθηκε στην ίδια περιοχή και απέχουν 1χλμ το ένα κρούσμα από το άλλο».

Έκκληση στους παραγωγούς για περιορισμό των ζώων σε κλειστούς χώρους

Μάλιστα, ο κ. Κεφαλάς κάνει έκκληση στους παραγωγούς να περιορίσουν τους οικόσιτους χοίρους προκειμένου να αποτρέψουν την μετάδοση της ασθένειας.
«Αυτό που κάνω εγώ έκκληση στην Περιφέρεια μας, καθώς υπάρχουν και ορισμένες μικρές εκτροφές με αβελτίωτο ελληνικό μαύρο χοίρο, υπάρχουν δηλαδή κάποια ζώα τα οποία είναι οικόσιτα, και τα οποία τρέφονται με βελανίδια, έξω στην βοσκή, είναι οι παραγωγοί και ιδιοκτήτες τους, να τα περιορίσουν σε κλειστούς χώρους, ώστε να αποτρέψουμε μέσο αυτών την μετάδοση της ασθένειας. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, όσο και να είμαστε αυστηροί στον έλεγχο», τόνισε.

Ο ρόλος των κυνηγετικών οργανώσεων, η συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία και τα μέτρα πρόληψης

Από την πλευρά του ο γενικός Διευθυντής της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας Θράκης (ΚΟΜΑΘ), Κυριάκος Σκορδάς που μίλησε στο Ράδιο Θεσσαλονίκη αναφέρθηκε στο μεγάλο έργο που επιτελούν οι κυνηγοί όσον αφορά στην επιτήρηση της νόσου και την προστασία των δασών, ενώ τόνισε και την σημαντικότητα της καλής συνεργασίας με τις κτηνιατρικές υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

«Οι κυνηγετικές οργανώσεις έχουν συμβάλει εθελοντικά στο θέμα της επιτήρησης, της συλλογής δειγμάτων και του εντοπισμού τυχών νεκρών ζώων για να ειδοποιούνται οι κτηνιατρικές υπηρεσίες. Το συγκεκριμένο κρούσμα βρέθηκε από μέλος διοικητικού συμβουλίου κυνηγετικού συλλόγου, όπου ενημέρωσε άμεσα την Κτηνιατρική Υπηρεσία για τον νεκρό αγριόχοιρο, έτσι ώστε να πάει κτηνίατρος να συλλέξει δείγμα. Το κρούσμα επιβεβαιώθηκε και άμεσα υπάλληλοι της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας Θράκης, δηλαδή επιστημονικοί συνεργάτες, δασοπόνοι, δασολόγοι και θηροφύλακες της ΚΟΜΑΘ μαζί με εθελοντές κυνηγούς ‘’χτένισαν’’ την περιοχή γύρο από το κρούσμα για τυχόν εντοπισμό και άλλων νεκρών ζώων. Πράγματι το δεύτερο ύποπτο κρούσμα το οποίο βρέθηκε από το κλιμάκιο της ΚΟΜΑΘ, ενημέρωσε την κτηνιατρική υπηρεσία για να πάει να πάρει δείγμα. Μετά από αυτό η ΚΟΜΑΘ σε συνεργασία με την Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος σε επιστημονικό πια επίπεδο συνεργάζεται με τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σίμος Κεδίκογλου στην χθεσινή συνάντηση ( 24.01.23 ) που έγινε στην Αθήνα, χαρακτήρισε πάρα πολύ σπουδαία την συμβολή της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας Θράκης καθότι είχε άμεση συνομιλία και ενημέρωση από τον ίδιο τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας τον κ. Θεόφιλο Μυλόπουλο. Η ΚΟΜΑΘ είναι δίπλα στην πολιτεία, για την επιτήρηση της νόσου, και για την συνεργασία με την Κτηνιατρική Υπηρεσία για τον τρόπο επιτήρησης τυχόν κρουσμάτων», σημείωσε.

Για τα μέτρα πρόληψης και την συμβολή την κυνηγών μίλησε και ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας.

«Βασιζόμαστε πάρα πολύ στην συμβολή και στην συνεργασία με τους κυνηγούς. Καταρχήν από τις αρμόδιες υπηρεσίες και την Κυνηγετική Ομοσπονδία, δηλαδή και από τους ιδιώτες κυνηγούς, ελέγχετε η περιοχή έτσι ώστε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να υπάρχουν και άλλα κρούσματα. Έχει υπάρξει περιορισμός μετακίνησης σε αυτές τις ζώνες, όπως ορίζει η νομοθεσία στα 3 & 8 χλμ. Και φυσικά υπάρχει και συνεχής έλεγχος και θα επανέλθουμε με καινούργια μέτρα.
Αυτό που έχει σημασία, είναι να τηρηθούν τα περιοριστικά μέτρα. Θα πρέπει να μην υπάρξουν οργανωμένες μετακινήσεις ζώων, κυρίως στα παραγωγικά ζώα, τα εκτρεφόμενα, έτσι ώστε να περιοριστεί το πρόβλημα στους αγριόχοιρους για να μην έχουμε ένα οξύτατο οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα στην αγροτική οικονομία.
Δεν πρέπει επ’ ουδενί τρόπο να πάει στις οργανωμένες εκτροφές εκεί θα συνιστούσε μια μεγάλη ζημιά, μια καταστροφή για την Ελληνική οργανωμένη χοιροτροφία, άρα η προσπάθεια και υποχρέωση όλων είναι να διαφυλάξουμε αυτό το πράγμα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Εν αναμονή η οριστικοποίηση των μέτρων – Πως μεταδίδεται η νόσος

Ο καθηγητής Βιολογίας άγριας πανίδας στο τμήμα Δασολογίας του πανεπιστημίου Θεσσαλίας , Περικλής Μπίρτσας σημείωσε
«Η νόσος έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια στην Ε.Ε και δημιουργεί πολύ μεγάλο πρόβλημα στους πληθυσμούς των άγριων χοίρων κυρίως όμως στους πληθυσμούς και στις εκτροφές των χοίρων προς κατανάλωση. Εκεί όταν εμφανιστεί ένα τέτοιο κρούσμα η μονάδα ξεκληρίζεται, δηλαδή καταστρέφεται. Οι κυνηγοί εδώ και χρόνια δραστηριοποιούνται στο θέμα εντοπισμού τυχαίων κρουσμάτων νεκρών αγριόχοιρων και τη σχετική πιστοποίηση τους μετά από την αποστολή των δειγμάτων. Η νόσος επηρεάζει τόσο τον άγριο όσο και τον εκτρεφόμενο χοίρο. Ήδη έχουν ληφθεί κάποια μέτρα, όμως η οριστικοποίηση των μέτρων απαιτεί την έγκριση της ευρωπαϊκής επιτροπής, την οποία περιμένουμε μαζί με την υπουργική απόφαση που θα τα επισημοποιεί. Υπάρχει μια οριοθέτηση όχι μόνο της μολυσμένης περιοχής αλλά και μια περιμετρικές ζώνες που θα διασφαλίσουν τη μη εξάπλωση της νόσου όσο αυτό είναι δυνατόν.
Μεταδίδεται με επαφή, με βιολογικό υλικό γι αυτό και οι οδηγίες που δίνουν οι αρμόδιες υπηρεσίες είναι η απολύμανση, η χλωρίωση, η ταφή κλπ.»

Επιπτώσεις στην οικονομία

Ενδεχόμενο ‘’χτύπημα’’ ετοιμάζεται να δεχθεί η ελληνική οικονομία αν και εφόσον υπάρξει εξάπλωση της νόσου σε χοιροτροφικές μονάδες, καθώς με την ύπαρξη ενός και μόνου κρούσματος ΑΠΧ, όλη η μονάδα ξεκληρίζεται και τα ζώα θανατώνονται. Ωστόσο, τόσο οι κυνηγητικές ομοσπονδίες όσο και τα αρμόδια Υπουργεία δε φαίνεται να ανησυχούν καθώς κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα στη χώρα μας.
«Θα υπάρξουν επιπτώσεις στην οικονομία αν η νόσος εξαπλωθεί όπως υπάρχουν και σε άλλες χώρες γι αυτό και λαμβάνονται τόσο αυστηρά και άμεσα μέτρα. Υπάρχει κινητοποίηση εδώ και χρόνια των κυνηγών που δραστηριοποιούνται στο κυνήγι του αγριόχοιρου. Είναι δεδομένο ότι η οικονομία θα επηρεαστεί αν υπάρξει εξάπλωση της νόσου σε μονάδες χοιροτροφικές , διότι θανατώνονται όλα τα ζώα μιας μονάδας στην οποία θα εμφανιστεί πιστοποιημένα ΑΠΧ. Πολύ πιθανό να υπάρξει αύξηση της τιμής των κρεάτων λόγω έλλειψης, μέχρι τώρα όμως δεν έχουμε κάτι τέτοιο στην χώρα μας. Βρισκόμαστε σε επιφυλακή. Είναι κάτι που περιμέναμε, δεν αιφνιδιαστήκαμε. Οι κυνηγοί είναι τα αυτιά και τα μάτια μας στη φύση και όχι τυχαία», συμπλήρωσε ο κ. Μπίρτσας.
Καθησυχαστικός όσον αφορά την αγροτική οικονομία ήταν και ο κ. Σκορδάς τονίζοντας ότι «Είναι μια ασθένεια πάρα πολύ σοβαρή η οποία έχει ταλαιπωρήσει πάρα πολύ όλη την Ευρώπη, διότι επηρεάζει την οικονομία την χοιροτροφίας. Μιλάμε για τις εγκαταστάσεις της παραγωγής χοίρων. Από την στιγμή όμως που δεν υπάρχουν κρούσματα που αφορούν τα παραγωγικά μας ζώα δεν συντρέχει ανησυχία για την αγροτική οικονομία»