Συναγερμός για φαινόμενο τύπου Έβρου και στην Κύπρο – Κίνδυνος τουρκικής προβοκάτσιας

του Γιάννου Χαραλαμπίδη*

Μπάτε σκύλοι αλέστε τα οδοφράγματα και η γραμμή αντιπαράταξης
Τρέχει και δεν φτάνει η Κυβέρνηση για να δημιουργήσει συνθήκες ασφάλειας μέσα από τα χρόνια προβλήματα στον Στρατό, στην Αστυνομία και στη θάλασσα, που απειλούν να μας πλακώσουν
Γιατί είναι φιλότιμες οι προσπάθειες του Υπ. Άμυνας, που πληρώνει αμαρτίες άλλων
Τι μπορεί να ζητήσει η Κύπρος από την ΕΕ ως στήριξη
Πώς μπορεί να γίνει ορθή διαχείριση των οδοφραγμάτων
Τρομακτική θα είναι η πρόκληση μιας προβοκάτσιας από πλευράς Τουρκίας, ανάλογης με εκείνην του Έβρου και των νησιών, εάν επιχειρηθεί στην Κύπρο σε χερσαίο και θαλάσσιο χώρο, λόγω των κενών που υπάρχουν σε διάφορους τομείς και δη διαχρονικά. Τα κενά δεν μπορούν να καλυφθούν εν μιά νυκτί. Οι Αρχές της Δημοκρατίας βρίσκονται σε συναγερμό ως προς τη λήψη μέτρων, αναγνωρίζοντας τα τρομερά ελλείμματα και παθογένειες, από τον έλεγχο στα οδοφράγματα ώς τα Σώματα Ασφαλείας. Οι παθογένειες αυτές βγαίνουν σήμερα στην επιφάνεια και τροφοδοτούν τις τουρκικές απειλές. Την ίδια στιγμή, οι ελληνικές Αρχές φοβούνται μιαν άλλη μορφή προβοκάτσιας στον Έβρο, καθώς και στο Αιγαίο. Παρότι το απεύχονται, υπάρχει ο φόβος ότι οι Τούρκοι:

1) Δεν θα διστάσουν να κτυπήσουν μετανάστες στο ψαχνό για να φορτώσουν την ευθύνη στην Ελλάδα.

2) Θα οργανώσουν μαζική «επίθεση» πλωτών σκαφών με αθώους πρόσφυγες ή/και οικονομικούς μετανάστες για να φέρουν σε δύσκολη θέση το ελληνικό ναυτικό, αδιαφορώντας – μάλλον επιδιώκοντας – ατυχήματα και απώλειες ζωών για να επιβεβαιώσει ο Ερντογάν και το καθεστώς του τη μαύρη προπαγάνδα που εξαπολύει τις τελευταίες μέρες σε βάρος της Ελλάδας. Όπως πληροφορούμαστε, και τα δυο σενάρια μελετώνται από την ελληνική Κυβέρνηση με στόχο την αντιμετώπισή τους.

Τα οδοφράγματα και ο κατάλογος των προβλημάτων

Η οποιαδήποτε αποσταθεροποίηση στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας καλύπτει με τον έναν ή άλλον τρόπο και την Κύπρο. Αυτό είναι πρόδηλο και από τις τελευταίες εξελίξεις. Η Κύπρος θεωρείται η «αχίλλειος πτέρνα» του Ελληνισμού, υπό την έννοια ότι δεν διαθέτει επαρκείς ένοπλες δυνάμεις, ούτε στα χερσαία τμήματα ούτε στο ναυτικό, ούτε έχει ειδικά εκπαιδευμένους αστυνομικούς ή διασυνοριοφύλακες. Πώς, λοιπόν, η Κύπρος μπορεί να αντιμετωπίσει την υφιστάμενη κατάσταση ή και μια χειρότερη από αυτή με αποτελεσματικότητα; Ήδη, η Κυβέρνηση είναι έτοιμη να λάβει μέτρα, στο μέτρο του δυνατού, όπως είναι η αύξηση των περιπολιών σε τρύπια σημεία της γραμμής αντιπαράταξης, που θεωρούνται ως υψίστου κινδύνου για τη διακίνηση παράτυπων μεταναστών, η εγκατάσταση καμερών και η επιτάχυνση της διαδικασίας εξέτασης των αιτητών ασύλου. Βεβαίως, εγείρεται θέμα κλεισίματος των οδοφραγμάτων, τα οποία στην ουσία δεν είναι η μόνη πύλη εισόδου. Τρύπια είναι και η γραμμή αντιπαράταξης. Η διαδικασία στα οδοφράγματα ήταν στην πρακτική του μπάτε σκύλοι αλέστε. Δεν εφαρμοζόταν κανονισμός για την Πράσινη Γραμμή και ακόμη αυτό δεν γίνεται με συνέπεια. Συναφείς πληροφορίες αναφέρουν ότι, μέχρι πρότινος, δεν υπήρχε κανονικός έλεγχος και κατακράτηση στοιχείων των πολιτών από τρίτες χώρες που περνούσαν τα οδοφράγματα, με αποτέλεσμα να εισέρχονται, αλλά να μη γνωρίζουμε εάν επέστρεφαν, πόσοι και ποιοι. Συναφή προβλήματα, που αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία, είναι τα εξής:

1) Ακόμη και αν κλείσουν τα οδοφράγματα δεν θα επιλυθεί το πρόβλημα του νέου οιονεί εποικισμού, αφού υπάρχουν και τα δρομολόγια μέσα από τις τρύπες της γραμμής αντιπαράταξης. Το κλείσιμο των οδοφραγμάτων θα πρέπει να είναι ενταγμένο, εάν αποφασιστεί, σε μια ευρύτερη αντιμετώπιση μιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης ως αποτέλεσμα λόγων ασφαλείας του κράτους και των πολιτών του από την τουρκική απειλή. Το γεγονός αυτό μπορεί να δικαιολογήσει ότι τα οδοφράγματα δεν εξυπηρετούν την επανένωση ως κύριο σκοπό τους και τις καλές σχέσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, αλλά είναι πύλες αποσταθεροποίησης και εμπέδωσης της διχοτόμησης στην πρακτική των «δυο κρατών», εκ των οποίων το ένα είναι ελεγχόμενο, μια «μαριονέτα», όπως αναφέρει η Τέταρτη Διακρατική Προσφυγή, της Άγκυρας. Η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να καταγγείλει την Τουρκία στην ΕΕ, τους σχεδιασμούς της για οιονεί εποικισμό μέσω των κατεχομένων και την άμεση στήριξη των εταίρων όπως μπορούν.

2) Ακόμη και αν έρθουν οι κάμερες από το Ισραήλ, το ζήτημα δεν επιλύεται. Διότι χρειάζονται εποχούμενα τμήματα της Εθνικής Φρουράς ή της Αστυνομίας για άμεση επέμβαση. Η μείωση της θητείας προκαλεί σήμερα πρόσθετους πονοκεφάλους, που αφορούν στην επάνδρωση φυλακίων. Εάν στη λήψη μέτρων είναι η επάνδρωση φυλακίων που έχουν εγκαταλειφθεί, και η δημιουργία νέων, τότε θα επιβάλλεται η μετακίνηση δυνάμεων από μονάδες και η πρόκληση πρόσθετων προβλημάτων στο δυναμικό και στην ετοιμότητα της Εθνικής Φρουράς.

3) Ακόμη και αν θέλουμε να ασκήσουμε ελέγχους στη θάλασσα, δεν έχουμε τέτοιες ναυτικές δυνάμεις που να μπορούν να ενεργούν αποτελεσματικά και να σπρώχνουν πίσω τα πλοιάρια με τους παράτυπους μετανάστες. Βεβαίως, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα «drones» που έχει πρόσφατα προμηθευτεί η Εθνική Φρουρά από το Ισραήλ, για να έχουμε εικόνα και στην ξηρά και στη θάλασσα. Το θέμα είναι, όμως, ότι, εάν επί του εδάφους και της θαλάσσης δεν έχεις το προσωπικό και τα μέσα να αντιμετωπίσεις την κατάσταση, ειδικώς, εάν αυτή πάρει τις διαστάσεις του Έβρου και των νησιών, τότε πώς θα έχεις αποτελεσματικότητα. Είναι φιλότιμες οι προσπάθειες του Υπουργού Άμυνας, αλλά πληρώνει αμαρτίες άλλων…

Αναδιάρθρωση Εφεδρείας και διεκδικήσεις στην ΕΕ

Υπό αυτές τις συνθήκες, επιβάλλεται η αναδιάρθρωση της εφεδρείας για την αντιμετώπιση της όξυνσης του προβλήματος, ώστε να καλυφθεί η γραμμή αντιπαράταξης με τον πλέον επαρκή και αποτελεσματικό τρόπο όταν τεθεί σε εφαρμογή ένα τουρκικό σχέδιο ανάλογο με εκείνο στον Έβρο. Εδώ, βεβαίως, εγείρεται και το θέμα της εξωτερικής στήριξης από την ΕΕ. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η κύρια ευθύνη αντιμετώπισης ανήκει στο κράτος. Η ΕΕ μόνο αρωγή μπορεί να προσφέρει, κυρίως σε χρήματα ή σε πολιτική στήριξη. Και εμπράκτως μέσω της FRONTEX, δηλαδή της Ειδικής Μονάδας Διασυνοριοφυλακής της ΕΕ. Η Κυπριακή Δημοκρατία δύναται να διεκδικήσει μέσω των Βρυξελλών:

Α) Την υπογραφή συμφωνίας επανεισδοχής με αφρικανικές χώρες από τις οποίες προέρχονται, μέσω Τουρκίας και μετά από τα κατεχόμενα, οι παράτυποι μετανάστες. Και αυτό γίνεται επί τη βάσει οργανωμένου σχεδίου. Οι τουρκικές Αρχές προσφέρουν βίζα τριών ημερών για το ψευδοκράτος και από εκεί τους στέλνουν για πολιτικό άσυλο στις ελεύθερες περιοχές. Σε ευρωπαϊκό έδαφος. Είναι πιο εύκολο να υπογράψει η ΕΕ μια τέτοια συμφωνία παρά η Κύπρος μόνη της. Το πρόβλημα αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και, ως εκ τούτου, δεν εφαρμόζει τη συμφωνία επανεισδοχής στο σκέλος που αφορά τη Λευκωσία. Σε αυτό το πρόβλημα προστίθεται και ο νησιώτικος χαρακτήρας της Κύπρου. Συνεπώς, οι παράτυποι μετανάστες και οι πρόσφυγες, ακόμη και αν θέλουν, δεν μπορούν να μετακινηθούν σε άλλη χώρα.

Β) Τη συνέχιση της οικονομικής στήριξης, που φθάνει στα 100 εκ ευρώ. Τονίζεται τούτο, διότι όπως έχουμε ήδη γράψει στο πρόσφατο παρελθόν, υπάρχει ο κίνδυνος μείωσης του ποσού αυτού ακόμη και στο μισό, λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, οπότε τη ζημιά θα την πληρώσουν οι φορολογούμενοι πολίτες.

Γ) Την αξιοποίηση των τελευταίων συμπερασμάτων του Συμβουλίου των Υπουργών Εσωτερικών για την κατάσταση στην Ελλάδα. Σε αυτά περιλαμβάνονται και η Κύπρος και η Βουλγαρία ως χώρες υψηλού κινδύνου. Το θετικό είναι ότι, εάν η Κύπρος βρεθεί σε θέση ανάλογη με αυτήν της Ελλάδας, μπορεί να ζητήσει ενεργοποίηση των μηχανισμών πρακτικής στήριξης. Υπενθυμίζεται ότι η Αθήνα έχει να λαμβάνει 750 εκ. ευρώ άμεσης στήριξης για την προκύπτουσα κατάσταση, ενώ ταυτοχρόνως ενισχύεται με 100 άνδρες της FRONTEX, ήδη υπάρχουν άλλοι 350, και με ένα ακόμη αεροσκάφος καθώς και πλοία. Πρέπει, επίσης, να τονιστεί ότι στο Αιγαίο μαζί με τη FRONTEX επιχειρεί με το ελληνικό ναυτικό και σκάφος του ΝΑΤΟ, επί τη βάσει της συμφωνίας για το προσφυγικό, την οποία είχε αποδεχθεί και η Τουρκία. Έχουν δηλαδή πλήρη γνώση οι σύμμαχοι και οι εταίροι μας εάν η Αθήνα ενεργεί ή όχι στη βάση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Δ) Την εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας. Ήδη, η Κύπρος είναι στην πρώτη θέση αιτητών ασύλου σε ολόκληρη την ΕΕ.

Ο εφιάλτης του Έβρου…

Βεβαίως, χωρίς επαρκείς κρατικές δυνάμεις στην ξηρά ή στη θάλασσα, πώς θα επιτύχει η λεγόμενη πρακτική του «push back», η οποία πετυχαίνει στον Έβρο και στα νησιά ένεκα διάθεσης προσωπικού και μέσων, αλλά και υποδομών για την ανάπτυξη φράχτη, συρματοπλέγματος. Τέτοιες υποδομές και δυνατότητες επί του παρόντος δεν υπάρχουν στην Κύπρο. Επειδή περί Έβρου ο λόγος, η εκεί παρουσία Ειδικών Αστυνομικών Δυνάμεων της Τουρκίας γεννά τους εξής κινδύνους:

Α) Να οδηγήσουν οι Τούρκοι μεγάλο αριθμό μεταναστών και προσφύγων από δρομολόγια για την «εισβολή» δύο ή και τριών χιλιάδων προσώπων, που θα φέρουν σε δύσκολη θέση τις ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας.

Β) Να κτυπήσουν οι Τουρκικές Δυνάμεις στο ψαχνό τούς πρόσφυγες και τους οικονομικούς μετανάστες, κυρίως σε διαβάσεις, και να φορτώσουν την ευθύνη στις ελληνικές δυνάμεις ασφαλείας. Αυτές οι ανησυχίες αναφέρονται από ελληνικές πηγές. Σε αυτά προστίθενται τα εξής: Η μαζική οργανωμένη προσπάθεια «εισβολής» πλωτών μέσω των τουρκικών παραλίων στα ελληνικά χωρικά ύδατα και η δημιουργία σοβαρών κινδύνων. Δηλαδή να βρεθούν αθώοι στη θάλασσα και ή να υπάρξουν θύματα.

Σε κάθε περίπτωση η Άγκυρα επιχειρεί να εκμεταλλευθεί την κατάσταση για να στήσει την Ελλάδα στον τοίχο και να επιβεβαιώσει τη μαύρη προπαγάνδα, που έχει ήδη αρχίσει. Ότι δηλαδή οι Έλληνες σκοτώνουν αθώους στον Έβρο και τους πνίγουν στη θάλασσα. Ταυτοχρόνως, δημιουργεί μια μόνιμη απειλή στον Έβρο με τους καταυλισμούς προσφύγων που ξεπερνούν τις 12 χιλιάδες επί του παρόντος. Εδώ έχουμε διπλό πρόβλημα:

Το ένα αφορά στην Ελλάδα, η οποία έχει μεγάλες δυνάμεις και το ερώτημα είναι πόσο θα αντέξουν οι φαντάροι, οι αστυνομικοί και οι διασυνοριακοί φύλακες σε όλην αυτήν την πίεση. Το άλλο αφορά στην Τουρκία στην εξής βάση: Εάν συγκεντρωθεί μεγάλο πλήθος προσφύγων και δεν σπάσει ο ελληνικός κλοιός, τότε θα έχουν πρόβλημα ασφαλείας και κοινωνικής, καθώς και οικονομικής συνοχής οι τουρκικές πόλεις, όπως η Αδριανούπολη, η οποία οικονομικά ζει από τους Έλληνες και Βούλγαρους επισκέπτες. Συνεπώς, το ερώτημα είναι ποιος θα αντέξει την πίεση. Και στην ξηρά και στη θάλασσα.

Το στρατιωτικό επεισόδιο

Σε ερώτημα, πάντως, κατά πόσον υπάρχει ο κίνδυνος ακόμη και στρατιωτικού επεισοδίου, από την Αθήνα αναφέρεται ότι, «σε τέτοιες περιπτώσεις δεν μπορεί να αποκλείσεις οτιδήποτε. Αυτό», προστίθεται, «είναι θέμα της Τουρκίας. Η Ελλάδα δεν είχε ούτε έχει τέτοια πρόθεση». Επί του παρόντος δεν παρατηρήθηκε μετακίνηση στρατευμάτων, που να δείχνει ότι η Τουρκία έχει σκοπό να προχωρήσει σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Άλλωστε έχει ανοικτό μέτωπο στη Συρία. Όμως, είναι τόσο τεταμένη η ατμόσφαιρα, που αυξάνει τις πιθανότητες ατυχήματος, ειδικώς, εάν υπάρξει εμπλοκή των ειδικών δυνάμεων της τουρκικής αστυνομίας που, εκτός των άλλων, θα χρησιμοποιηθούν ως διακινητές.

Ο ρόλος της ΕΕ

Αληθές, πάντως, είναι ότι η ΕΕ στηρίζει τις αποφάσεις της ελληνικής Κυβέρνησης, κατανοώντας ότι το δικό της πρόβλημα είναι πιθανό να καταστεί πρόβλημα και άλλων κρατών-μελών. Οπότε στέλνει μήνυμα ότι τα σύνορα της ΕΕ είναι στην Ελλάδα και ότι δεν υπάρχει χώρος για άλλα ρεύματα, κυρίως, οικονομικών μεταναστών από την Τουρκία. Ούτε στην Ελλάδα ούτε αλλού. Οι Ευρωπαίοι διά δηλώσεών τους θεωρούν ότι η στάση της Άγκυρας είναι απαράδεκτη, καθότι χρησιμοποιεί ταλαιπωρημένους ανθρώπους ως γεωπολιτικό εργαλείο εξυπηρέτησης συμφερόντων. Ότι είναι απάνθρωπη και ύπουλη στάση. Πρέπει όμως να είμαστε ρεαλιστές. Η ΕΕ δεν μπορεί επί του εδάφους να πράξει πολλά. Συνεπώς, και η Κύπρος ουδόλως θα πρέπει να τρέφει την ψευδαίσθηση ότι η ΕΕ θα σπεύσει να τη σώσει, εάν δεχθεί μιαν ανάλογη τουρκική επίθεση όπως εκείνη του Έβρου. Άλλωστε, εάν μέσω Ελλάδας το πρόβλημα μπορεί να μεταφερθεί λόγω συνόρων και δη χερσαίων στην υπόλοιπη Ευρώπη, αυτό δεν μπορεί να συμβεί με την Κύπρο, ένεκα του νησιωτικού της χαρακτήρα. Δίνουμε, δηλαδή, μάχη με τον χρόνο για να καλύψουμε τις αδυναμίες και τα λάθη ετών, που σήμερα απειλούν να μας πλακώσουν. Όσο το συντομότερο ληφθούν αποφάσεις, τόσο το καλύτερο. Ούτως ή άλλως, η Τουρκία άρχισε τον εποικισμό στον νότο, αφού τελεύει με τον βορρά. Τώρα πλέον δεν συζητούμε για απελευθέρωση, αυτή η έννοια μεταφράζεται από κάποιους ως εθνικισμός. Τώρα η προσοχή μας στρέφεται πώς θα γλιτώσουμε τις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας και πώς θα τηρήσουμε τη συνοχή μας!

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων

ΠΗΓΗ: Σημερινή