Το σύκο, ως δέντρο, χρονολογείται στη Νεολιθική Εποχή και είναι γνωστό ότι υπήρχε ήδη μεταξύ 9400–9200 π.Χ. στην Κοιλάδα της Ιορδανίας. (1)
Στην ουσία, τα σύκα, ένα φρούτο που καλλιεργείται σε οικιακό επίπεδο για πολύ μεγάλη χρονική περίοδο, θεωρείται ότι έχουν προέλθει από τη Δυτική Ασία και τη Μέση Ανατολή.
Ενώ οι περισσότεροι γνωρίζουμε ότι το σύκο είναι ένα απολαυστικό καλοκαιρινό φρούτο, κατά το παρελθόν τα σύκα, συγγενείς της μουριάς, συχνά συμβόλιζαν την ευημερία, τη γονιμότητα, ακόμη και την ειρήνη, ενώ αναφέρονται πολλές φορές στη Βίβλο.
Γύρω στον 15ο αιώνα τα σύκα ταξίδεψαν στην Αγγλία και την Αμερική. Ισπανοί μισθοφόροι ξεκίνησαν την καλλιέργεια του φυτού στην Καλιφόρνια (2). Ακόμη και πριν από πολλά χρόνια, τα σύκα ήταν γνωστά για τις ιατρικές και διατροφικές τους ιδιότητες. Ο. Galen, ένας βοτανολόγος του 11ου αιώνα έγραψε: «Εάν τρώγαμε ξερά σύκα με καρυδιά και απήγανο πριν τη λήψη ενός θανατηφόρου δηλητηρίου, τα επιβλαβή αποτελέσματα του δηλητηρίου θα εξαφανίζονταν». Τα σύκα, σε συνδυασμό με τα καρύδια, λειτουργούσαν στην αρχαιότητα ως αντίδοτο, το «θηριακό». (3)
Οι άραβες γιατροί του Μεσαίωνα χρησιμοποιούσαν επίσης τα σύκα για πλύση στομάχου και ενίσχυση του σώματος. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, ακόμη και οι αθλητές στους Ολυμπιακούς Αγώνες κατανάλωναν αυτό το φρούτο-θησαυρό, για τη συνολική ενίσχυση της απόδοσής τους. (4)
Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα σύκα είναι από τα πιο αλκαλικά φρούτα, στοιχείο που τα καθιστά ασπίδες για ορισμένες ασθένειες, όπως ο καρκίνος.
Διατροφικά Στοιχεία Σύκου
Οι συκιές είναι πανέμορφες ως δέντρα. Υπό ευνοϊκές συνθήκες, ένα δέντρο μπορεί να καρποφορεί για 200 χρόνια! Σήμερα υπάρχουν 1,000 διαφορετικά είδη συκιάς ανά τον κόσμο. Αυτά τα εύγευστα φρούτα καταναλώνονται ωμά, ή αποξηραμένα, γεγονός που επηρεάζει τη διατροφική τους αξίας. Τα ωμά σύκα περιλαμβάνουν (5):
74 θερμίδες
19 γραμμάρια υδατανθράκων
7 γραμμάρια πρωτεΐνης
3 γραμμάρια λίπους
3 γραμμάρια φυτικών ινών
232 ml. ποτάσιο (7% Η.Σ.Π.)
1 ml. μαγγάνιο (6% Η.Σ.Π.)
7 μικρογραμμάρια βιταμίνης K (6% Η.Σ.Π.)
1 ml. Βιταμίνης B6 (6% Η.Σ.Π.)
17 ml. μαγνήσιο (4% Η.Σ.Π.)
35 ml. ασβέστιο (4$ Η.Σ.Π.)
1 ml. θιαμίνη (4% Η.Σ.Π.)
142 IU Βιταμίνη A (3% Η.Σ.Π.)
Βιταμίνη C (3% Η.Σ.Π.)
Εάν θέλετε να αυξήσετε τη διατροφική αξία των σύκων, μπορείτε να καταναλώσετε 100 γρ. αποξηραμένων σύκων, που περιλαμβάνουν (6) :
249 θερμίδες
9 γρ. υδατάνθρακες
3 γρ. πρωτεΐνες
9 γρ, λίπους
8 γρ. φυτικών ινών
5 ml. μαγγανίου (26% Η.Σ.Π.)
6 μικρογραμμάρια Βιταμίνης K (19% Η.Σ.Π.)
680 ml. ποτάσιο (19% Η.Σ.Π.)
68 ml. μαγνήσιο (17% Η.Σ.Π.)
162 ml. ασβέστιο (16% Η.Σ.Π.)
3 ml. χαλκού (14% Η.Σ.Π.)
2 ml. σίδηρο (11% Η.Σ.Π.)
67 ml. φώσφρορο (7% Η.Σ.Π.)
1 ml. Βιταμόνη B6 (6% Η.Σ.Π.)
1 ml. θυαμίνη (6% Η.Σ.Π.)
1 mg ριβοφλαβινη (5% Η.Σ.Π.)
5 ml. ψευδάργυρος (4% Η.Σ.Π.)
Τα σύκα είναι επίσης πηγή κυτταρίνης, πυκτίνης και οργανικών οξέων. Τα φύλλα αυτού του επιβλητικού δέντρου χρησιμοποιούνται ευρέως τόσο στη μαγειρική, όσο και στην ιατρική. Περιέχουν διάφορα φλαβονοειδή, πολυφαινόλες αλλά και ρουτίνη, γαλλικό οξύ, χλωρογενικό οξύ, συγγενικό οξύ, κατεχίνη και επικικατίνη. Τα έλαια των φύλλων του είναι γνωστά για τις αντιμυκητιακές και αντιβακτηριακές τους ιδιότητες, ενώ μία από τις πιο σημαντικές ιδιότητες των φύλλων της συκιάς είναι οι αντιδιαβητικές της ιδιότητες. (7,8)
Τα φύλλα της συκιάς είναι επίσης γνωστά για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες σε νόσους όπως ο καρκίνος, η καρδιακή ανεπάρκεια, η βρογχίτιδα και άλλες πνευμονικές λοιμώξεις, τα κονδυλώματα, ένα ευρύ φάσμα μυκητιακών λοιμώξεων, υπέρταση, κίρρωση του ήπατος, αιμορροΐδες, έρπητα, ερεθισμούς του δέρματος και έλκη στομάχου. (9)
Το σύκο, όταν είναι ακόμη τρυφερό, είναι εξαίρετα ευεργετικό για τον οργανισμό μας. Παρακάτω αναφέρουμε ορισμένα από τα εκπληκτικά οφέλη του σύκου για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Ευεργετικές Ιδιότητες του Σύκου
Ασπίδα έναντι του καρκίνου: Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που πάσχουν από καρκίνο έχουν κάτι κοινό, χαμηλά επίπεδα pH στο αίμα. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα τους είναι όξινο, γεγονός που το καθιστά φυτώριο βακτηρίων, μικροβίων και ιών. Στην ουσία, είναι επίσης γνωστό ότι κάθε είδους νόσος αδυνατεί να αναπτύξει, να εξελιχθεί και να εξαπλωθεί σε ένα αλκαλικό σώμα (10) . Τα σύκα θεωρούνται από τα πιο αλκαλικά φρούτα (11) και επίσης περιέχουν φυτοχημικές ουσίες γνωστές ως βενζαλδεΰδες και γλυκοζίδιο της ισοορμμενετίνης, ένα φλαβονοειδές που έχει ισχυρές αντικαρκινικές ιδιότητες. (12,13,14)
Απώλεια Βάρους: Τα σύκα είναι πηγή φυτικών ινών, σημαντική ουσία για την απώλεια βάρους. Σχετικές μελέτες έχουν καταδείξει ότι οι φυτικές ίνες έχουν σημαντική επίδραση και καταπολεμούν το αίσθημα της πείνας, τον επιδρούν στον κορεσμό, την ενεργειακή πρόσληψη και τη σύνθεση του σώματος, ενώ παράλληλα ενισχύουν την απώλεια βάρους, ειδικότερα σε παχύσαρκα άτομα (15) . Τα σύκα είναι πλούσια πηγή ινών και περιέχουν επίσης ένα βασικό πεπτικό ένζυμο, τη φικίνη, που βοηθά στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών σε αμινοξέα. Η φικίνη συμβάλλει επίσης στις καθαρτικές ιδιότητες των σύκων. (16)
Υπέρταση: Τα σύκα εξομαλύνουν την υπέρταση, καθώς περιέχουν ποτάσιο, ένα μέταλλο που καταπολεμά την υπέρταση. (17)
Αντιγήρανση: Όπως πολλά φρούτα, τα σύκα περιέχουν πολλά αντιοξιδωτικά, φλαβονοειδή, πολυφαινόλες και ανθοκυανίνες. Τα αντιοξειδωτικά εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες επιταχύνουν τον ρυθμό γήρανσης και οδηγούν σε νόσους. (18)
Προστασία της όρασης: Σύμφωνα με μελέτες 3 μερίδες σύκου την ημέρα βοηθούν στην πρόληψη της εκφύλισης ωχράς κηλίδας, που συνδέεται με τη γήρανση και ενδεχομένως να οδηγήσει σε απώλεια όρασης σε μεγάλες ηλικίες. (19,20)
Θεραπεία ασθενειών: Σύμφωνα με μελέτες, τα σύκα είναι ευεργετικά για διάφορες ασθένειες, όπως αναιμία, καρκινος, διαβήτης λέπρα, ηπατικές ασθένειες, παράλυση, δερματοπάθειες και έλκη. Επίσης συμβάλλουν στην παρασκευή νέων φαρμάκων. (21)
Ενισχύει το ανοσοποιητικό: Τα σύκα είναι ισχυρά διεγερτικά του ανοσοποιητικού μας. (22)
Διατήρηση νεανικής επιδερμίδας: Ενώ διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι το εκχύλισμα φύλλου συκιάς έχει δυνατές αντιρυτιδικές ιδιότητες (23), το εκχύλισμα του καρπού συμβάλλει τη μείωση του υπερμελάγχρωσης, της ακμής και των πανάδων. (24)
Πώς επιλέγουμε Σύκα!
Κατ΄αρχάς, πρέπει να αποφεύγουμε όσα είναι πολύ ώριμα με ακανόνιστο χρώμα. Πολλές φορές οι συνθήκες μεταφοράς επιδρούν στην κατάσταση των καρπών. Η συγκομιδή των φρέσκων σύκων ξεκινά τον Ιούνιο και ολοκληρώνεται τον Οκτώβριο.
Αγοράστε ώριμα σύκα, διότι έχουν περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες και διατηρούνται στο ψυγείο έως και 3 ημέρες. Πλύνετε καλά πριν τα καταναλώσετε!
