Για να κατανοήσουμε επαρκώς ένα φαινόμενο -το όποιο- βοηθάει να ακούμε όσα έχουν να πουν για αυτό ειδικοί. Δηλαδή, άνθρωποι που έχουν σπουδές και πρακτική εμπειρία επί του θέματος. Η Εύη Νομικού, καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας και Φυσικής Γεωγραφίας είναι ένας τέτοιος άνθρωπος.
Από το σπίτι της στη Σαντορίνη, εξήγησε με απλό και κατανοητό τρόπο αν οι σεισμοί μπορούν να ενεργοποιήσουν τα ηφαίστεια που είναι κοντά στο νησί, στην εκπομπή Κοινωνία Ώρα MEGA.
«Όταν ακούει ο κόσμος τη λέξη ηφαίστειο Σαντορίνης, το μυαλό πάει στην καλντέρα, δηλαδή το ηφαίστειο της Νέας Καμένης. Πάντα το συνδέουμε με τη μεγάλη Μινωική έκρηξη που είχε γίνει πριν 3.600 χρόνια και είχε προκαλέσει μεγάλες ζημιές. Αυτό το περιμένουμε μετά 20.000 χρόνια. Άρα αποκλείουμε αυτό το σενάριο.
Η τελευταία έκρηξη μέσα στην καλντέρα της Σαντορίνης ήταν το 1950, με διάφορες άλλες εκρήξεις στον 17ο, 18ο και 19ο αιώνα που δεν προκάλεσαν καταστροφές πάνω στο νησί.
Άρα να αποκλείσουμε τα «ηφαιστειακή έκρηξη», «ηφαίστειο Σαντορίνης», «καλντέρα Σαντορίνης».
ΜΕΧΡΙ ΣΤΙΓΜΗΣ ΟΙ ΣΕΙΣΜΟΙ ΕΙΝΑΙ ΤΕΚΤΟΝΙΚΟΙ
«Εκτός όμως, της καλντέρας της Σαντορίνης, υπάρχει βορειοανατολικά στον υποθαλάσσιο χώρο -στα 500 μέτρα- το Κολούμπος. Είναι ενεργό και για την ακρίβεια το πιο ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο σε όλη τη Μεσόγειο. Στα 500 μέτρα έχουν βρεθεί με πολλές ωκεανογραφικές αποστολές, υδροθερμικά πεδία. Δηλαδή, καμινάδες που βγάζουν αέρια. Έχουμε δει την αναπνοή του ηφαιστείου.
Αυτό το ηφαίστειο βγάζει αέρια.
Όταν γίνονται αλλαγές σε αυτά (αλλάζει η χημική σύσταση ή γίνεται μετακίνηση στο έδαφος) έχουμε προεόρτια έκρηξης. Ήταν αυτό που προκάλεσε τις καταστροφές και το τσουνάμι το 1956. Αυτό είναι φαινόμενο που παρακολουθούσαμε από το 2022 έως το 2024 με ειδικά όργανα, στο πλαίσιο ενός προγράμματος. Το πρόγραμμα τελείωσε το Νοέμβριο του 2024. Ζητήσαμε νέα χρηματοδότηση για τη συνέχιση της παρακολούθησης.
Ο υποθαλάσσιος χώρος, μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, πέραν του συγκεκριμένου ηφαιστείου έχει πολλά ενεργά ρήματα -μετακινούν τον υποθαλάσσιο πυθμένα και κατά τη μετακίνηση δημιουργείται σεισμός. Όλα τα επίκεντρα, σύμφωνα με τους σεισμολόγους και οι μηχανισμοί γέννησης που δίνονται από τα σεισμολογικά κέντρα της Ελλάδας, δείχνουν πως έως αυτήν την στιγμή πως οι σεισμοί είναι τεκτονικοί.
Δηλαδή, έχει ενεργοποιηθεί ένα ρήγμα.
Πολύ κοντά στον υποθαλάσσιο χώρο του ηφαιστείου του Κολούμπου, είναι το ρήγμα της Ανύδρου, το οποίο προκαλεί αυτούς τους σεισμούς. Επειδή το βάθος είναι πολύ μικρό -γύρω στα 2 με 5 χιλιόμετρα- αισθανόμαστε πολύ καλύτερα αυτήν τη σεισμική διέγερση, όσοι είμαστε στη Σαντορίνη».
Για να γίνει ακόμα πιο κατατοπιστική, χρησιμοποιώντας πάντα επιστημονικά ευρήματα, πρόσθεσε το εξής:
«Το 2011 και το 2012 είχαμε ηφαιστειοσεισμική κρίση μέσα στην καλντέρα της Σαντορίνης. Όχι στο Κολούμπο. Είχαμε πολλούς σεισμούς κατά μήκος του ρήματος της Καμένης, όπου σταμάτησαν τον Μάρτιο του 2012 χωρίς να έχουμε ηφαιστειακή έκρηξη. Ενεργοποιήθηκε ο μαγματικός θάλαμος, το μάγμα που βρίσκεται κάτω από ένα ηφαίστειο, αλλά δεν προκάλεσε έκρηξη.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει τώρα στον υποθαλάσσιο χώρο, βορειοανατολικά της Σαντορίνης. Έχουμε πολλούς σεισμούς, οι οποίοι οφείλονται στην ενεργοποίηση του ρήγματος κοντά στον υποθαλάσσιο χώρο του Κολούμπου, χωρίς όμως, αυτό να σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε μια έκρηξη του υποθαλάσσιου ηφαιστείου του Κολούμπου».
Αν είχε να προτείνει κάτι στον κόσμο που μένει στη Σαντορίνη, αυτό θα ήταν «να ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του κρατικού μηχανισμού. Δηλαδή, να ελέγχει το σπίτι για ρωγμές, να απομακρύνει τα αντικείμενα πάνω από το κρεβάτι, να μην πηγαίνει στις άκρες της καλντέρας, διότι το ηφαίστειο έχει ιδιαίτερα μορφολογία -απότομες πλαγιές- και ακόμα με έναν μικρό σεισμό, στα 4 ρίχτερ μπορεί να γίνουν κατολισθήσεις. Αν ακολουθούμε αυτές τις οδηγίες, δεν χρειάζεται να εγκαταλείψουμε».
