Τα αθλήματα προσφέρουν πολλά οφέλη στην υγεία, από τη μείωση του στρες και την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, μέχρι τη βελτίωση της υγείας της καρδιάς και των οστών.
Ενέχουν όμως και σοβαρούς κινδύνους, καθώς σε ακραίες περιπτώσεις, κορυφαίοι αθλητές έχουν χάσει τη ζωή τους.
Ποια αθλήματα είναι τα πιο επικίνδυνα για τους συμμετέχοντες και ποια ενέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο θανάτου;
Τα αθλήματα που προκαλούν τους περισσότερους τραυματισμούς
Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ακριβώς ποια αθλήματα προκαλούν τους περισσότερους τραυματισμούς, επειδή δεν μελετώνται πάντα με τον ίδιο τρόπο.
Ας ξεκινήσουμε εξετάζοντας τις στατιστικές για τους μη θανατηφόρους τραυματισμούς.
Στις ΗΠΑ, τα αθλήματα που συνδέονται συχνότερα με τραυματισμούς είναι η ποδηλασία και το μπάσκετ, σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας της χώρας.
Τα στατιστικά στοιχεία προέρχονται από τραυματισμούς που οδήγησαν σε επισκέψεις σε Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) το 2023.
Ακολουθεί το μπέιζμπολ στη λίστα του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας.
Μάλιστα, το μπέιζμπολ έχει τους περισσότερους τραυματισμούς από κάθε άλλο άθλημα ανά 1.000 ώρες συμμετοχής, σύμφωνα με το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο (OSU).
Ο κίνδυνος των παικτών για διάσειση και επακόλουθη εγκεφαλική βλάβη έχει επίσης επισημανθεί τα τελευταία χρόνια.
Παρόμοια προσοχή δίνεται από τους ειδικούς και σε άλλα αθλήματα με υψηλό αντίκτυπο και συγκρούσεις, όπως το ράγκμπι, στο οποίο οι παίκτες συγκρούονται συστηματικά σε όλα τα επίπεδα του παιχνιδιού.
Η Carolyn Emery, καθηγήτρια και πρόεδρος του Ερευνητικού Κέντρου Πρόληψης Αθλητικών Τραυματισμών στο Πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι, μελετά τα αθλήματα σύγκρουσης στο πλαίσιο της εργασίας της στην προσπάθεια πρόληψης των τραυματισμών στα καναδικά αθλήματα νέων.
«Τα αθλήματα σύγκρουσης έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο για διάσειση, καθώς και για όλους τους τραυματισμούς», δήλωσε η ίδια.
Στατιστικά, υπάρχει υψηλότερο ποσοστό διάσεισης στα αθλήματα των κοριτσιών από ό,τι στα αθλήματα των αγοριών, σημείωσε η Emery.
Σε νεανικό επίπεδο στον Καναδά, το γυναικείο ράγκμπι παράγει το υψηλότερο ποσοστό διασείσεων, ακολουθούμενο από το χόκεϊ επί πάγου και το ποδόσφαιρο.
Δεν είναι σαφές γιατί τα κορίτσια φαίνεται να παθαίνουν περισσότερες διασείσεις από τα αγόρια, αλλά η Emery δήλωσε ότι υποψιάζεται ότι μπορεί να σχετίζεται τόσο με βιολογικούς παράγοντες όσο και με το γεγονός ότι «τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να αναφέρουν βασικά συμπτώματα».
Σύμφωνα με μελέτη του 2024 στο περιοδικό Sports Medicine-Open, υπάρχει σύνδεση μεταξύ αθλημάτων με υψηλή συχνότητα κραδασμών στο κεφάλι και μακροπρόθεσμων νευρολογικών βλαβών και νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.
Τέτοια αθλήματα είναι το ποδόσφαιρο, το ράγκμπι και η πυγμαχία. Μάλιστα, έως και το 20% των επαγγελματιών πυγμάχων υφίστανται χρόνια τραυματική εγκεφαλική βλάβη.
Ένα παράδειγμα είναι η χρόνια τραυματική εγκεφαλοπάθεια (CTE), μια προοδευτική ασθένεια για την οποία δεν υπάρχει θεραπεία.
Και δεν είναι μόνο τα αθλήματα σύγκρουσης που ενέχουν κίνδυνο τραυματισμού στο κεφάλι.
Τα αθλήματα ιππασίας, όπως οι ιπποδρομίες, τα άλματα επίδειξης και το πόλο, αποτελούν την πιο συχνή αιτία αθλητικών τραυματικών εγκεφαλικών κακώσεων σε ενήλικες στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το OSU.
Μια μελέτη του 2024 που δημοσιεύτηκε στην JAMA Network Open, διαπίστωσε επίσης ότι η ιππασία προκάλεσε τις πιο πολλές διασείσεις που σχετίζονται με αθλήματα στην Ευρώπη.
Ποιο είναι το άθλημα που προκαλεί τους περισσότερους θανάτους
Τα θανατηφόρα ατυχήματα στα αθλήματα είναι σπάνια, αλλά φαίνεται ότι είναι πιο πιθανά σε δραστηριότητες που ενέχουν κίνδυνο για το κεφάλι και τον αυχένα ενός αθλητή.
Για παράδειγμα, μελέτη του 2021 κατέγραψε 320 θανάτους που σχετίζονται με άλογα στις ΗΠΑ μέσα σε μια δεκαετία, ή κατά μέσο όρο 32 ανά έτος.
Το 2023, το PBS News ανέφερε ότι περίπου δύο αναβάτες πεθαίνουν και 60 παραλύουν στις ιπποδρομίες κάθε χρόνο.
Η πυγμαχία είναι επίσης υποψήφια ως το πιο θανατηφόρο άθλημα στον κόσμο.
Μελέτη του 2010 διαπίστωσε ότι υπάρχουν περίπου 10 θάνατοι από πυγμαχία κάθε χρόνο, παγκοσμίως.
Ωστόσο, οι συγγραφείς της μελέτης υπογράμμισαν ότι ο αριθμός αυτός είναι πιθανότατα υψηλότερος, λόγω ελλιπούς καταγραφής.
Μια έρευνα του 2011 υπολόγισε ότι ο μέσος όρος των θανάτων από πυγμαχία είναι 13 ανά έτος, ανέφερε το CNN.
Οι αριθμοί αυτοί περιλαμβάνουν την ερασιτεχνική και την επαγγελματική πυγμαχία, αλλά οι περισσότεροι θάνατοι από πυγμαχία συμβαίνουν σε επαγγελματικό επίπεδο.
Θάνατοι σε Ολυμπιακά Αθλήματα
Ο θάνατος ενός ποδηλάτη κατά τη διάρκεια αγώνων στους Παραολυμπιακούς του 2016 αποδόθηκε σε καρδιακή ανακοπή μετά από σύγκρουση.
Άλλοι ολυμπιονίκες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αγωνίζονται στο έλκηθρο και στο σκι κατάβασης, έχουν πεθάνει κατά τη διάρκεια προπονήσεων που πραγματοποιήθηκαν πριν από τους αγώνες.
Τα αθλήματα και οι δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στο νερό ενέχουν τον κίνδυνο πνιγμού, ακόμη και σε επίπεδο ελίτ.
Και μπορεί να είναι σπάνιο, αλλά ενήλικες αθλητές μπορεί μερικές φορές να λιποθυμήσουν κάτω από το νερό και να κινδυνεύσουν να πεθάνουν. Γι’ αυτό και υπάρχει πάντα ναυαγοσώστης στις πισίνες των Ολυμπιακών Αγώνων.
Οι μελέτες και οι εκθέσεις παρουσιάζουν συχνά τους θανάτους από αθλητικές δραστηριότητες ως συνολικούς αριθμούς για πολλά χρόνια ή ανά έτος και όχι ως ποσοστά με βάση τον αριθμό των συμμετεχόντων.
Οι περισσότεροι αριθμοί δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των αθλημάτων με συγκρούσεις υψηλού αντίκτυπου, οι οποίες μπορεί να μειώσουν τη διάρκεια ζωής.
Ωστόσο, αν λάβετε υπόψη και την υγεία των ζώων, τότε οι ιπποδρομίες είναι μακράν το πιο θανατηφόρο άθλημα, δεδομένου ότι εκατοντάδες άλογα πεθαίνουν ή υποβάλλονται σε ευθανασία λόγω ασθενειών και τραυματισμών που σχετίζονται με τις ιπποδρομίες στις ΗΠΑ κάθε χρόνο.
