Νέα δεδομένα για το Ιράν, δημιουργεί ο θάνατος του Ραΐσι καθώς η χώρα θα κληθεί άμεσα να εκλέξει νέο πρόεδρο. Ωστόσο, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με τη διαδοχή όχι μόνο της προεδρίας, αλλά και της πιο ισχυρής θέσης στη χώρα, αυτής του ανώτατου ηγέτη.
Ο Ραΐσι θεωρούνταν ως πιθανός διάδοχος της σημερινής κορυφαίας προσωπικότητας, του 85χρονου Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Ωστόσο, επίσημα δεν έχει οριστεί διάδοχος.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα του Ιράν, πρέπει να διεξαχθούν νέες εθνικές εκλογές εντός 50 ημερών για την εκλογή νέου προέδρου.
Τα δύο επικρατέστερα πρόσωπα για τη διαδοχή και τα πλεονεκτήματά τους
Μεταξύ των ατόμων που θεωρούνται υποψήφιοι για τη διαδοχή του Ραΐσι είναι ο γιος του Χαμενεΐ, Μοτζταμπά Χαμενεΐ, 54 ετών, και ο Αλιρέζα Αραφί, 67 ετών, μέλος της Συνέλευσης των Πραγματογνωμόνων, της ομάδας που είναι υπεύθυνη για την επιλογή του νέου ανώτατου ηγέτη.
Ωστόσο, η άνοδος του Μοτζταμπά θα ερχόταν σε αντίθεση με τις απόψεις του Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, του ιδρυτή της Ισλαμικής Δημοκρατίας, ο οποίος παρομοίαζε τη δυναστική κυριαρχία με την παράνομη μοναρχία, την οποία βοήθησε να ανατραπεί κατά την επανάσταση του 1979. Επίσης, ο Χαμενεΐ δήλωσε πέρυσι ότι μια κληρονομημένη κυβέρνηση δεν είναι ισλαμική.
Η ιρανική ηγεσία, πάντως, δεν συζητά ποτέ δημοσίως για πιθανούς διαδόχους, αφήνοντας το ερώτημα ποιος θα διοικήσει τη χώρα μετά τον θάνατο και του Χαμενεΐ να αποτελεί αντικείμενο εικασιών.
Σημειώνεται πως η χώρα έχει επιλέξει μόνο μία φορά στο παρελθόν νέο ανώτατο ηγέτη, όταν ο Χαμενεΐ αντικατέστησε τον Χομεϊνί το 1989. Ο Χαμενεΐ επιλέχθηκε από μια στενή ομάδα ανθρώπων που είχαν την εμπιστοσύνη του Χομεϊνί και ο διορισμός του ανακοινώθηκε δημοσίως στη συνέχεια.
Ο Μοτζταμπά, γιος του ανώτατου ηγέτη, δεν κατέχει επίσημη θέση στο Ιράν, αλλά πιστεύεται ότι ασκεί τεράστια επιρροή στον μηχανισμό πληροφοριών και στους Basij, μια παραστρατιωτική ομάδα που υπάγεται στους Φρουρούς της Επανάστασης και έχει χρησιμοποιηθεί για την καταστολή δημόσιων διαδηλώσεων. Αυτοί οι δεσμοί τον καθιστούν αμφιλεγόμενη επιλογή, ιδίως μεταξύ των μεταρρυθμιστών και των μετριοπαθών, και η άνοδός του στον ρόλο του ανώτατου ηγέτη θα μπορούσε να προκαλέσει ρήγματα στην πολιτική ελίτ της χώρας.
Η μεταφορά των σορών από το σημείο της συντριβής
Ο Αραφί, ένας άλλος πιθανός διάδοχος του Χαμενεΐ, που αναφέρεται συχνά, είναι λιγότερο γνωστός στο κοινό, αλλά έχει καταλάβει διάφορες θρησκευτικές θέσεις υψηλού κύρους από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Αφού επιλέχθηκε από τον Χαμενεΐ για να διευθύνει το Διεθνές Πανεπιστήμιο Al-Mustafa, το κύριο ίδρυμα που χρησιμοποιείται από το Ιράν για τη διάδοση των σιιτικών διδασκαλιών σε όλο τον κόσμο, ο Αραφί έγινε επικεφαλής της προσευχής της Παρασκευής στο θρησκευτικό κέντρο του Κομ. Τώρα είναι ο διευθυντής όλων των ισλαμικών σεμιναρίων στο Ιράν, ένας από τους θρησκευτικούς ρόλους με τη μεγαλύτερη επιρροή στη χώρα.
Το άμεσο καθήκον του Χαμενεΐ τώρα είναι να συσπειρώσει τους Ιρανούς και να διασφαλίσει τη σταθερότητα όταν τελικά πεθάνει.
«Από την πλευρά του Χαμενεΐ, το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε να δει κανείς είναι περαιτέρω αποσταθεροποίηση ενόψει της διαδοχής», δήλωσε ο Μεχρζάντ Μπορουτζέρντι, ειδικός στο Ιράν στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Μιζούρι. «Θέλει να μεταφέρει το μήνυμα ότι η σταθερότητα του καθεστώτος δεν εξαρτάται από άτομα που βρίσκονται κάτω από αυτόν».
Τη Δευτέρα (20/5), ο Χαμενεΐ διόρισε τον πρώτο αντιπρόεδρο της χώρας, Μοχάμαντ Μοχμπέρ, ως υπηρεσιακό πρόεδρο, σύμφωνα με το σύνταγμα. Ένα τριμελές συμβούλιο αποτελούμενο από τον αντιπρόεδρο, τον επικεφαλής του δικαστικού σώματος και τον πρόεδρο του κοινοβουλίου συνεδρίασε ως το πρώτο βήμα για τη διοργάνωση εκλογών εντός 50 ημερών.
