Όταν θέλετε να πείτε για κάποιον ότι είναι ελαφρόμυαλος ή το μυαλό του είναι πάνω από το κεφάλι του, πολύ συχνά θα του πείτε τη φράση «Τα μυαλά σου και μια λίρα και του μπογιατζή ο κόπανος».
Έχετε αναρωτηθεί όμως ποτέ σας, από που προέκυψε αυτή η σοφή ρήση του λαού;
Η αλήθεια είναι ότι η ιστορία της ξεκινάει αιώνες πριν, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και έχει πρωταγωνιστή έναν τρομαχτικό Αλβανό, με δυο μέτρα ύψος και μαύρο, σημαδεμένο πρόσωπο.
Το όνομα του ήταν Κιουλάκ Βογιατζής και δούλευε στην Αθήνα σαν εισπράκτορας του κεφαλικού φόρου που υπήρχε εκείνα τα χρόνια. Κάθε έξι μήνες λοιπόν, επισκεπτόταν τα σπίτια του κόσμου και μάζευε το χαράτσι, προκαλώντας φόβο με το τεράστιο παράστημα και την άσχημη όψη του, σε μικρούς και μεγάλους.
Μάλιστα, ο λόρδος Βύρωνας που έτυχε να τον γνωρίσει από κοντά, είχε γράψει για αυτόν ότι έμοιαζε με δαίμονα που βγήκε από την κόλαση, καθώς και ότι τα παιδιά πάθαιναν ιλίγγους από τον τρόμο, μόλις τον έβλεπαν.
Ο άγριος άντρας, κατά τις εμφανίσεις του στη δουλειά είχε μαζί του πάντα έναν κοντόχοντρο κόπανο, με τον οποίο απειλούσε ότι θα χτυπήσει τον κόσμο αν δεν τον πληρώσει. Σε περίπτωση που δε λάμβανε μια χρυσή λίρα ή δυο φλουριά, τότε θα βαρούσε στο κεφάλι εκείνους που δεν του τα έδιναν.
Επειδή όμως δεν ήταν και πολύ ευφυής, πολλοί Έλληνες αντί για λίρες και φλουριά, του έδιναν μπρούτζινες δεκάρες, τις οποίες γυάλιζαν πάρα πολύ καλά και έτσι εκείνος δε μπορούσε να δει τη διαφορά και έφευγε πιστεύοντας ότι είχε επιτελέσει σωστά το καθήκον του.
Έτσι λοιπόν, βγήκε και η συγκεκριμένη έκφραση, ενώ αν αναρωτιέστε τι σχέση έχει ο μπογιατζής με όλα αυτά, η απάντηση είναι ότι ο Βογιατζής ήταν μπογιατζής στο επάγγελμα.
