Το νομοσχέδιο που έχει καταρτίσει το υπουργείο Εσωτερικών και το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή εντός του Οκτωβρίου από τον υπουργό Τάκη Θεοδωρικάκο, αφού προηγουμένως τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, προβλέπει «νέο» ενισχυμένο ΑΣΕΠ, πανελλαδικές εξετάσεις για τις προσλήψεις στο Δημόσιο, καθώς και «fast track» ψηφιακές διαδικασίες.
Είκοσι έξι χρόνια μετά την ψήφιση και την εφαρμογή του εμβληματικού νόμου 2190/94, γνωστού ως «νόμου Πεπονή», που έβαλε τέλος στις πελατειακές σχέσεις, αλλά τροποποιήθηκε δεκάδες φορές στη συνέχεια για το άνοιγμα «παραθύρων» εξαιρέσεων, η κυβέρνηση προχωρά σε μια μεγάλη μεταρρύθμιση.
Η διαδικασία επιλογής του ανθρώπινου δυναμικού της δημόσιας διοίκησης εκσυγχρονίζεται και προσαρμόζεται στα δεδομένα της σημερινής εποχής, χωρίς να θίγεται το ΑΣΕΠ, το οποίο, μάλιστα, ενισχύεται περισσότερο, ώστε να αντεπεξέλθει στο έργο του. Σημαντική τομή είναι η καθιέρωση πανελλήνιου γραπτού διαγωνισμού, που θα διεξάγεται κάθε χρόνο.
Τις αλλαγές επεξεργάστηκε 19μελής Επιτροπή ειδικών που συστάθηκε για τον εκσυγχρονισμό του ν. 2190/1994, με πρόεδρο τον αντιπρόεδρο του ΑΣΕΠ, Διονύσιο Λασκαράτο, και μέλη τη γενική γραμματέα Ανθρώπινου Δυναμικού του υπουργείου Εσωτερικών, Bιβή Χαραλαμπογιάννη, τους αντιπροέδρους του ΑΣΕΠ, Ηλ. Νικολόπουλο, Αθ. Παπαϊωάννου, την αντιπρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, Μεταξία Ανδροβιτσανέα, τον νομικό σύμβουλο του κράτους του υπουργείου Εσωτερικών, Ν. Δασκαλαντωνάκη, γενικούς διευθυντές του ΑΣΕΠ και του υπουργείου Εσωτερικών.
Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο διατηρείται η αντικειμενικότητα στον τρόπο επιλογής των υποψηφίων και ενισχύονται περαιτέρω η ψηφιοποίηση των διαδικασιών, που θα οδηγήσει σε ταχύτερη διεκπεραίωση των προσλήψεων, και η αξιοκρατία στην επιλογή προσωπικού με στόχο να επιλέγεται «ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση».
Η νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Εσωτερικών προβλέπει την κατάργηση των ξεχωριστών προκηρύξεων που εκδίδονται από το ΑΣΕΠ για έναν ή για περισσότερους φορείς και την καθιέρωση ενός γραπτού διαγωνισμού κάθε χρόνο για όλες τις προσλήψεις τακτικού προσωπικού, με βάση τις ανάγκες των φορέων και των υπηρεσιών του Δημοσίου.
Ο διαγωνισμός
Ο διαγωνισμός θα περιλαμβάνει ερωτήσεις γενικών γνώσεων για όλους τους υποψηφίους, εξειδικευμένες ερωτήσεις ανάλογα με τις ειδικότητες, καθώς και τεστ δεξιοτήτων και προσωπικότητας.
Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθεί μια «δεξαμενή» από την οποία η ανεξάρτητη Αρχή, αφού ελέγχει και διασταυρώνει τα προσόντα του κάθε υποψηφίου, στη συνέχεια θα αντλεί τους διοριστέους, ανάλογα με τις συγκεκριμένες ανάγκες του κάθε φορέα.
Η επίδοση στη γραπτή δοκιμασία θα είναι το βασικό κριτήριο για την κάλυψη κενών θέσεων, καθώς δεν θα δίνεται τόση σημασία στα τυπικά προσόντα.
«Δεν μας ενδιαφέρει τόσο η συσσώρευση χαρτιών (τίτλων σπουδών) και βαθμών από οποιοδήποτε πανεπιστήμιο όσο η αξιοποίηση των γνώσεων, των ικανοτήτων και της επαγγελματικής εμπειρίας», όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών.
Δικαιολογητικά
Όλες οι διαδικασίες θα διεξάγονται ηλεκτρονικά, διασφαλίζοντας την αντικειμενικότητα, καθώς δεν θα παρεμβάλλεται ανθρώπινο χέρι. Σχεδιάζεται, επίσης, η ανάπτυξη της διαλειτουργικότητας μεταξύ του ΑΣΕΠ και των εμπλεκόμενων φορέων.
Δεν θα απαιτείται από τους υποψηφίους να προσκομίζουν τίτλους σπουδών και βεβαιώσεις, καθώς θα μπορεί το ΑΣΕΠ να τα αντλεί απευθείας από τις δημόσιες υπηρεσίες.
Τον Ιανουάριο ο κάθε φορέας θα ανακοινώνει στο υπουργείο Εσωτερικών τα κενά του, τα οποία θα αναζητούνται εσωτερικά μέσω αποσπάσεων και μετατάξεων. Τον Μάιο θα καταγράφονται όσες θέσεις δεν καλύφθηκαν από την κινητικότητα και θα αναζητούνται μέσω προσλήψεων, ενώ τον Σεπτέμβριο το Υπουργικό Συμβούλιο θα εγκρίνει το πακέτο προσλήψεων του επόμενου έτους, με βάση και τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας.
Το υπουργείο εκτιμά πως με τον τρόπο αυτό θα κερδηθεί σημαντικός χρόνος για τις υπηρεσίες του Δημοσίου, καθώς και για τους ίδιους τους υποψηφίους, αφού θα βρίσκονται πιο γρήγορα στις θέσεις τους.
Στόχος είναι να μην υπερβαίνει το ένα έτος το διάστημα που μεσολαβεί από τη στιγμή που μια υπηρεσία κοινοποιεί τις ανάγκες της στο αρμόδιο υπουργείο (και εγκρίνεται) έως την ανάρτηση των πινάκων διοριστέων. Σήμερα ο αντίστοιχος χρόνος φτάνει κατά μέσο όρο τα δύο έτη.
ΤΕΣΤ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ
Οι 8 βασικοί άξονες αναμόρφωσης του ν. 2190/1994
1. Ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Σήμερα η έμφαση δίδεται στα τυπικά προσόντα, το πλήθος των οποίων «εξασφαλίζει» τον διορισμό ικανοποιώντας τις απαιτήσεις διαφάνειας και αμεροληψίας αλλά όχι της αντικειμενικότητας.
2. Διεξαγωγή γραπτών δοκιμασιών γνώσεων (γενικών ή/και ειδικών), δεξιοτήτων (αριθμητικός και γλωσσικός συλλογισμός, αφαιρετική ικανότητα, αξιολόγηση υποθετικών καταστάσεων) και προσωπικότητας για τη σκιαγράφηση του εργασιακού προφίλ του υποψηφίου, εξαλείφοντας, ταυτόχρονα, διαδικαστικές δυσχέρειες (βάσει της εμπειρίας του ΑΣΕΠ), όπως η συνάφεια των μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών ή της εργασιακής εμπειρίας.
3. Ανάπτυξη ειδικά παραμετροποιημένου και προσαρμοσμένου στις απαιτήσεις της δημόσιας διοίκησης επιστημονικού εργαλείου για τη διακρίβωση δεξιοτήτων και στοιχείων προσωπικότητας των υποψήφιων δημοσίων υπαλλήλων.
4. Ηλεκτρονικοποίηση διαδικασιών και ανάπτυξη διαλειτουργικότητας μεταξύ ΑΣΕΠ και εμπλεκομένων στις επιμέρους διαδικασίες φορέων που παρέχουν «στοιχεία – εισροές».
5. Σύντμηση χρόνου ολοκλήρωσης διαδικασιών πρόσληψης προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ, ώστε ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ υποβολής αιτήματος του φορέα και ανακοίνωσης του πίνακα διοριστέων να μην υπερβαίνει το ένα έτος. Σήμερα, μεσοσταθμικά, ο αντίστοιχος χρόνος υπερβαίνει ακόμα και τα δύο έτη.
6. Κατάργηση των ειδικών διατάξεων που θεσπίζουν αποκλίνουσες διαδικασίες ή μοριοδοτήσεις, στην κατεύθυνση της ενιαίας διαδικασίας.
7. Μείωση διοικητικού βάρους ΑΣΕΠ μέσα από τη δόμηση μιας στιβαρής, ενιαίας και προγραμματισμένης διαδικασίας σε αντίθεση με την ισχύουσα μη στοχοθετημένη κατανομή των ανθρώπινων πόρων της ανεξάρτητης Αρχής.
8. Ενίσχυση-ενδυνάμωση του ΑΣΕΠ τόσο ως προς το στελεχικό δυναμικό όσο και τους συμβούλους (αύξηση του αριθμού τους), προκειμένου να καταστεί δυνατή η με όρους αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας άσκηση του έργου της Αρχής.
