Ο κράταιγος (Crataegus monogyna) ή αλλιώς γνωστός ως hawthorn, είναι ένας δενδρώδης αγκαθωτός θάμνος της οικογένειας των τριαντάφυλλων. Αναπτύσσεται σε εύκρατες περιοχές και έχει μικρά φύλλα, λευκά άνθη και μικρούς κόκκινους καρπούς, τα οποία χρησιμοποιούνται από το Μεσαίωνα για τις σημαντικές ευεργετικές ιδιότητες που παρουσιάζουν για την υγεία. Παλαιότερα, ο κράταιγος χρησιμοποιούταν παραδοσιακά κυρίως για τη θεραπεία καρδιακών παθήσεων αλλά και πεπτικών και νεφρικών προβλημάτων. Στις μέρες μας, προωθείται η χρήση του και για άλλες καταστάσεις, όπως το άγχος και η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Σε ποιες καταστάσεις μπορεί να ωφελήσει η χρήση του κράταιγου;
Χρόνια συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια
Ο κράταιγος κατά τη χρήση του ως συμπληρωματική θεραπεία σε ασθενείς με χρόνια συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια φάνηκε να παρουσιάζει θετικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση εκχυλίσματος από τα φύλλα και τα άνθη του αύξησε σημαντικά την αντοχή κατά την άσκηση και βελτίωσε τα συμπτώματα κόπωσης και δύσπνοιας σε ασθενείς, σε αντίθεση με άτομα που δεν το χρησιμοποίησαν.
Πέψη
Οι καρποί και τα φύλλα του κράταιγου από τον 13ο αιώνα χρησιμοποιούνταν στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική για τη θεραπεία πεπτικών παθήσεων, όπως η διάρροια και ο έμετος, για τη βελτίωση της πέψης και ανακούφιση από το αίσθημα φουσκώματος. Παρόλα αυτά η δράση του δεν έχει επιβεβαιωθεί επιστημονικά.
Άγχος
Μερικές μελέτες έχουν επισημάνει την πιθανή εμπλοκή του κράταιγου στην αντιμετώπιση του στρες και του άγχους, καθώς παρουσιάζει ήπια αγχολυτική δράση. Αυτό συμβάλει επίσης στη χρήση του παραδοσιακά για την αντιμετώπιση της αϋπνίας.
Αθηροσκλήρωση
Αρκετές μελέτες έχουν αναφερθεί σε αντιαθηρογόνο δράση του εκχυλίσματος καρπών κράταιγου, η οποία ασκείται κυρίως μέσω μιας αξιοσημείωτης μείωσης των επιπέδων των τριγλυκεριδίων, της LDL και ολικής χοληστερόλης. Παρόλα αυτά απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να εγκριθεί η χρήση του στη θεραπεία της αθηροσκλήρωσης.
Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες του κράταιγου;
Η πλειονότητα των μελετών έδειξε πως η κατανάλωση κράταιγου είναι ασφαλείς και η πιο συχνή παρενέργεια που μπορεί να εμφανιστεί είναι η ζάλη. Λιγότερο συχνές ανεπιθύμητες παρενέργειες είναι η ναυτία, η κόπωση, η εφίδρωση, οι ταχυπαλμίες, η δύσπνοια, η υπνηλία και ο πονοκέφαλος. Σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει υπόταση, αρρυθμίες ή και αναισθησία, όπως φάνηκε από μελέτες σε ζώα.
Ποιοι πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση κράταιγου;
Η σημαντικότερη αντένδειξη για τη χρήση κράταιγου αφορά άτομα που έχουν υπερευαισθησία σε προϊόντα του ίδιου γένους (Crataegus), καθώς σε αυτή την περίπτωση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις. Επιπλέον, η χρήση του πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης λόγω πιθανής διέγερσης της μήτρας. Γυναίκες που θηλάζουν και παιδιά κάτω από την ηλικία των 12 ετών δεν συνιστάται να καταναλώνουν κράταιγο, διότι δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα που να επιβεβαιώνουν την ασφάλεια του για αυτές τις ομάδες ατόμων.
Παρόλο που ο κράταιγος θεωρείται ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους, άτομα που πάσχουν από καρδιαγγειακά νοσήματα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά και να επικοινωνήσουν με κάποιον ειδικό πριν τη χρήση του για θεραπευτικούς σκοπούς. Ο κράταιγος μπορεί να αλληλεπιδράσει με διάφορα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία καρδιαγγειακών ασθενειών, όπως τα αντιαρρυθμικά, αντιυπερτασικά, αγγειοδιασταλτικά, αντιυπερλιπιδαιμικά και οι καρδιακές γλυκοσίδες. Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και στο συνδυασμό με βότανα και συμπληρώματα διατροφής που δρουν με παρόμοιο τρόπο, όπως το τζίντζερ, το τζίνσενγκ, ο κουρκουμάς και η βαλεριάνα.
