Στο Μπακού είδαμε πόσο καταπονημένος ήταν ο Hamilton με πόνους στην μέση. Ο Russell μιλά συνεχώς για τις ταλαντώσεις του μονοθεσίου και πως αν λυθεί το πρόβλημα θα πρωταγωνιστήσουν ξανά. Ο Gasly λέει πως στα 30 του δεν θα θέλει να περπατάει με μπαστούνι λόγω του porpoising O Magnussen έχει νευρολογικά προβλήματα λόγω αυτού του φαινομένου.
Αυτές είναι μόνο μερικές από τις δηλώσεις και τα παράπονα των οδηγών στην Formula 1 με τις αρμόδιες αρχές της FIA να έχουν δηλώσει πως θα πάρει μέτρα ώστε να περιορίσει το φαινόμενο. Ας δούμε όμως μέσα από μερικές ερωτήσεις τι ακριβώς συμβαίνει…
Τι είναι το porpoising;
To φαινόμενο ονομάστηκε έτσι από την φώκια (porpoise στα αγγλικά) επειδή όταν δημιουργείται τα μονοθέσια αναπηδούν συνεχώς. Όπως το θαλάσσιο θηλαστικό στην επιφάνεια της θάλασσας. Όπως κάνει και το δελφίνι, αλλά καμία σχέση με την φώκια. Τόσο σε στιλ, όσο και σε ταχύτητα. Και έτσι προέκυψε ο ορισμός της φώκωσης που ακούγεται καλύτερα ως porpoising.
Πως προέκυψε το porpoising;
Την τρέχουσα σεζόν του 2022 υπήρξαν νέοι κανονισμοί στην αεροδυναμική των μονοθεσίων. Τα περσινά μονοθέσια είχαν τέτοια αεροδυναμική που όταν ένας πιλότος πλησίαζε για προσπέραση είχε να αντιμετωπίσει ένα αεροδυναμικό στροβιλισμό που δεν τον ευνοούσε. Με άλλα λόγια ο πίσω οδηγός έχανε σε αεροδυναμική. Για αυτό και υιοθετήθηκε το ενεργητικό flap στην πίσω πτέρυγα, το DRS που όταν ανοίγει μειώνει τον συντελεστή οπισθέλκουσας και δίνει υψηλότερη τελική ταχύτητα. Έτσι, οι αρχές της FIA ήθελαν να κάνουν πιο εφικτές τις προσπεράσεις μέσω του ground effect αλλά δίχως να υπολογίζουν στο porpoising.
Πως δημιουργείται το porpoising;
Με απλά λόγια ο στόχος είναι να δημιουργείται ένα αεροδυναμικό φαινόμενο όταν ο αέρας περνά κάτω από το μονοθέσιο και να δημιουργεί ένα ground effect ώστε το μονοθέσιο να βεντουζάρει στην άσφαλτο. Δεν είναι κάτι καινούργιο και βασίζεται στο φαινόμενο της φυσικής Venturi που λέει πως όταν ο αέρας εξέρχεται με μεγαλύτερη ταχύτητα παράγεται υποπίεση.
Ποιο είναι το πρόβλημα;
Το θέμα είναι πως όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα τόσο υψηλότερο είναι και το ground effect. Αλλά όταν ένα μονοθέσιο πλησιάσει πολύ ένα άλλο τότε η ροή του αέρα μειώνεται. Όταν η ροή του αέρα επανέλθει τότε δημιουργείται το porpoising και τα μονοθέσια αρχίζουν να ταλαντώνεται σα να χοροπηδούν.
Τι κάνουν οι ομάδες για να το περιορίσουν;
Μία πολύ εύκολη λύση ώστε να περιοριστεί η ταλάντωση του μονοθεσίου και να μην ακουμπά στην άσφαλτο είναι να αυξηθεί η απόσταση από το έδαφος. Ωστόσο, αυτό μειώνει σημαντικά το ground effect αφού ο αέρας μπαίνει σε μεγαλύτερη στένωση, χάνει σε ταχύτητα εξόδου και πέφτει η υποπίεση. Συν του ότι επηρεάζεται όλο το στήσιμο του μονοθεσίου με αποτέλεσμα αυτό να είναι πιο αργό. Μία λύση θα ήταν οι ενεργητικές υδραυλικές αναρτήσεις αλλά έτσι θα ανέβαινε το κόστος.
Γιατί μερικές ομάδες επηρεάζονται περισσότερο;
Δεν υπάρχει σαφής απάντηση αφού όλα εξαρτώνται από τον διαφορετικό σχεδιασμό κάθε μονοθεσίου και την συμπεριφορά τους στις πραγματικές συνθήκες. Για παράδειγμα, στην Mercedes έχουν στενά sidepods για μεγαλύτερο downforce αλλά στις προσομοιώσεις ο αλγόριθμος λογάριασε και υπολόγισε δίχως το porpoising. Στην Red Bull φαίνεται να επηρεάζονται λιγότερο από την διαφορετική overall αεροδυναμική του μονοθεσίου τους.
Γιατί πρέπει να λυθεί το porpoising;
Πέρα από την ταλαιπωρία που περνούν οι πιλότοι αρκετοί θεωρούν πως είναι θέμα χρόνου να συμβεί κάποια τρομερή σύγκρουση σε πολύ υψηλές ταχύτητες λόγω των συνεχών αναπηδήσεων. Έτσι, η FIA από το GP Γαλλίας και μετά θα θέσει ένα αποδεκτό όριο αναπηδήσεων που θα ελέγχεται με ένα επιταχυνσιόμετρο. Όποια ομάδα παραβιάζει το όριο τότε θα αναγκάζεται να αυξήσει την απόσταση του μονοθεσίου από το έδαφος και αν αυτό δεν είναι αρκετό ίσως και να αποκλείεται για λόγους ασφάλειας.
He knew what to do. pic.twitter.com/s6MQC4aoCE
— Mercedes-AMG PETRONAS F1 Team (@MercedesAMGF1) June 21, 2022
