Για πρώτη φορά οι νευροεπιστήμονες κατέγραψαν τη δραστηριότητα μεμονωμένων εγκεφαλικών κυττάρων (νευρώνων) στη διάρκεια του ύπνου και της φάσης REM των ονείρων και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όταν τα μάτια κινούνται κάτω από τα κλειστά βλέφαρα, αυτό πιθανότατα σχετίζεται με την αλλαγή σκηνής στο όνειρο.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτό που συμβαίνει στον εγκέφαλο σε νευρωνικό επίπεδο στη διάρκεια του ονείρου και της κίνησης των ματιών, μοιάζει εντυπωσιακά πολύ με την ανάλογη νευρωνική δραστηριότητα, όταν κανείς είναι ξύπνιος και βλέπει μια νέα εικόνα. Από αυτό οι επιστήμονες υποθέτουν (εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι βέβαιοι) ότι η αλλαγή εικόνων-σκηνών στα όνειρα σχετίζεται με την κίνηση των ματιών στον ύπνο.
Οι ερευνητές από το Ισραήλ, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον δρα Γιουβάλ Νιρ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature Communications”, σύμφωνα με το BBC και το New Scientist, έκαναν την τετραετή μελέτη τους σε 19 εθελοντές ασθενείς που είχαν ήδη ηλεκτρόδια εμφυτευμένα στον εγκέφαλό τους λόγω επιληψίας.
Τα πειράματα έδειξαν ότι όταν οι άνθρωποι είναι ξύπνιοι και βλέπουν μια νέα εικόνα, μετά από περίπου 3 δέκατα του δευτερολέπτου «πυροδοτούνται» συγκεκριμένοι νευρώνες του εγκεφάλου. Το ίδιο συμβαίνει και όταν οι άνθρωποι κλείνουν τα μάτια τους και φαντάζονται την ίδια εικόνα.
Το αξιοσημείωτο είναι πως ένα παρεμφερές ‘μοτίβο’ εγκεφαλικής κυτταρικής δραστηριότητας καταγράφεται επίσης κατά τις πολύ γρήγορες κινήσεις των ματιών του κοιμισμένου ανθρώπου στη φάση REM (Rapid Eyes Movements), οι οποίες ανακαλύφθηκαν στη δεκαετία του ΄50. Οι επιστήμονες υποπτεύονταν εδώ και καιρό ότι αυτές οι κινήσεις σχετίζονται με το οπτικό περιεχόμενο των ονείρων και η νέα μελέτη ενισχύει αυτή την πεποίθηση.
«Είναι σαν να περνάει κανείς στο όνειρό του στην επόμενη διαφάνεια (σλάιντ)», όπως είπε χαρακτηριστικά ο Νιρ.
Βέβαια, όπως επεσήμανε ο καθηγητής νευροεπιστήμης Ουίλιαμ Γουίσντεν του Imperial College του Λονδίνου, «παραμένει το πιο γοητευτικό από όλα τα ερωτήματα: γιατί πρέπει να υπάρχει ο ύπνος REM; Γιατί ο εγκέφαλός μας πρέπει να διαθέτει το κύκλωμα για να κάνει κάτι τέτοιο; Η νέα μελέτη δεν δίνει απάντηση σε αυτό, αλλά αναδεικνύει πόσο όμοια είναι η φάση REM με το να είναι κανείς ξύπνιος».
Τι κάνουν τα μάτια μας όταν κοιμόμαστε;
