Συμβαίνει πάντα την πιο ακατάλληλη στιγμή: Την ώρα που τα φώτα σβήνουν στην αίθουσα και ξεκινάει η ταινία, την ώρα που είσαι στην ουρά και περιμένεις καρτερικά να έρθει η σειρά σου στην τράπεζα, την ώρα που σκύβεις για να φιλήσεις το wanna be κορίτσι σου.
Με το φτέρνισμα εκτοξεύονται από τη ρινική σου οδό 100.000 μικρόβια με ταχύτητα πάνω από 160 χιλιόμετρα την ώρα.
Τι κάνεις; Καταπνίγεις την ανάγκη σου και κρατάς το φτέρνισμα. Μια συνήθεια που έχουν πολλοί από εμάς και μπορεί να αποδειχθεί τρομερά βλαβερή για την υγεία σου. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Ας πιάσουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Τι είναι το φτέρνισμα και γιατί φτερνιζόμαστε
Πρόκειται για μια αντανακλαστική κίνηση που απλά δεν μπορείς να ελέγξεις, μία αντίδραση του οργανισμού -μεμονωμένη και παροδική- ενάντια στο άγχος, την έξαψη, τα λοιμώδη νοσήματα, τις αλλεργίες ή την επιβαρυμένη ατμόσφαιρα ενός χώρου.
Το φτέρνισμα συμβαίνει όταν εισπνέεις μια ερεθιστική ουσία, η οποία περνάει μέσα από το βλεννογόνο της μύτης και την περιοχή γύρω από αυτή και προκαλεί την απελευθέρωση της ισταμίνης, χημικής ουσίας που είναι υπεύθυνη για τα δυσάρεστα συμπτώματα που σχετίζονται με αλλεργίες, ερεθίζοντας τα νευρικά κύτταρα στη ρινική κοιλότητα που συνδέονται με τον εγκέφαλο. Όταν ο εγκέφαλος λάβει το σήμα ενεργοποιούνται οι μύες του λαιμού και στέλνουν το μήνυμα στους πνεύμονες να απελευθερώσουν μια ισχυρή έκρηξη αέρα μέσω του σωλήνα τους για να ωθήσει τα σωματίδια που ερέθισαν τη μύτη σου να βγουν έξω από τον οργανισμό σου.
Τι μπορεί να πάθεις όταν πνίγεις το φτέρνισμα
“Όταν καλύπτεις το στόμα και τη μύτη την ώρα του φτερνίσματος, η πίεση που ασκείται μεταφέρεται στα ιγμόρεια, στη ρινική κοιλότητα ή και στο στέρνο διά μέσου του λαιμού” εξηγεί η Dale Amanda Tylor, ωτορυνολαρυγγολόγος στο ENT Associates της Σάντα Μπάρμπαρα και συνεχίζει: “Καταστέλλοντας το φτέρνισμα προκαλείται σημαντική αύξηση της πίεσης, κατά 5 έως 24 φορές σε σύγκριση με αυτή που προκαλεί το ίδιο το φτέρνισμα”.
Η πίεση αυτή μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, σύμφωνα με τον Erich Voigt, καθηγητή στο Τμήμα Ωτορινολαρυγγολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Στην ακοή
“Ο αέρας που παγιδεύεται στη μύτη μπορεί να ταξιδέψει μέσα από την ευσταχιανή σάλπιγγα του αυτιού -της μικρής διόδου που συνδέει τον λαιμό με το εσωτερικό του αυτιού-, προκαλώντας ρήξη τυμπάνου”.
Στην όραση
“Το φτέρνισμα μπορεί να οδηγήσει σε ρήξη κάποιου μικρού αιμοφόρου αγγείου στο μάτι, κάτι που είναι σπάνιο”.
Στον εγκέφαλο
“Εξίσου σπάνιο αλλά πολύ επικίνδυνο είναι το ενδεχόμενο η πίεση να προκαλέσει ρήξη ενός ανευρύσματος στον εγκέφαλο. Στο ανεύρυσμα παρατηρείται αποδυνάμωση σε ένα σημείο του αιμοφόρου αγγείου και η ρήξη μπορεί να συμβεί σε ανύποπτο χρόνο”.
Πάντως, αν είσαι υγιής το φτέρνισμα δεν αναγνωρίζεται ως σοβαρή απειλή, όπως αναφέρει ο Voigt. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει για όσους πάσχουν από συγκεκριμένες παθήσεις, ανωμαλίες στη δομή των αιμοφόρων αγγείων, ή όσους έχουν υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση, ιδιαίτερα στην περιοχή του κεφαλιού, του λαιμού ή του στήθους. Αυτοί θα πρέπει να προσέχουν ιδιαιτέρως να μην καταπνίγουν την ανάγκη τους να φτερνιστούν, αλλά να αφήνουν τον οργανισμό τους ελεύθερο να ξεσπάσει.
