Τι σημαίνει το «πάγωμα» των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια – 9 στα 10 αφορά το «πάγωμα» των κυμαινόμενων επιτοκίων

Φρένο στις περαιτέρω αυξήσεις στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων βάζουν οι Τράπεζες, «παγώνοντας» τον χρόνο για τα επιτόκια σε ημερομηνία που, σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι η 31η Μαρτίου. Αυτό σημαίνει ότι οι όποιες αυξήσεις έγιναν μετά την 31η Μαρτίου ή πρόκειται να γίνουν εφεξής στα επιτόκια, που αποτελούν τη βάση αναφοράς για τα στεγαστικά δάνεια, δεν θα εφαρμοστούν. Το «πάγωμα» αφορά τα ενήμερα στεγαστικά δάνεια που είναι με κυμαινόμενο επιτόκιο και έχουν βάση αναφοράς είτε το euribor 1 μηνός ή το euribor 3μήνου είτε το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ ή το libor, βάσει του οποίου υπολογίζεται η δόση των στεγαστικών δανείων σε ελβετικό νόμισμα.

Στόχος είναι να σταθεροποιηθούν οι δόσεις των δανείων στα σημερινά επίπεδα, χωρίς δηλαδή να υπάρξει περαιτέρω επιβάρυνση από τις νέες αυξήσεις επιτοκίων που εκτιμάται ότι θα γίνουν το προσεχές διάστημα.

Εφόσον η ημερομηνία αναφοράς είναι η 31η Μαρτίου, το euribor 3μήνου θα σταθεροποιηθεί κοντά στο 3,030%, ενώ εφόσον το δάνειο είναι συνδεδεμένο με το επιτόκιο της ΕΚΤ, αυτό θα σταθεροποιηθεί στο 3,50%. Πάνω στο εκάστοτε επιτόκιο κάθε Τράπεζα θα υπολογίζει το περιθώριο (spread) που έχει συμφωνηθεί με τον δανειολήπτη και έτσι θα προκύπτει η δόση του δανείου.

Σύμφωνα με πηγές από Τράπεζες, το μέτρο ουσιαστικά μετατρέπει σε σταθερά όλα τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων για συγκεκριμένο διάστημα, που σύμφωνα με τις πληροφορίες θα είναι οι 12 μήνες.

Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται να επιβραβευθούν οι συνεπείς δανειολήπτες, όσοι δηλαδή δεν έχουν καθυστερήσει τη δόση του δανείου τους. Συνολικά τα στεγαστικά δάνεια που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι Τράπεζες, δηλαδή που δεν έχουν πωληθεί σε funds, ανέρχονται σε 24,5 δισ. ευρώ, αλλά με δεδομένο ότι κάποια από αυτά παραμένουν κόκκινα και κάποια είναι ούτως ή άλλως με σταθερό επιτόκιο, το μέτρο εκτιμάται ότι θα καλύψει περί τα 20 δισ. ευρώ. Διευκρινίζεται ότι αν στο προσεχές διάστημα υπάρξει αποκλιμάκωση των επιτοκίων τότε η μείωση θα εφαρμοσθεί προς όφελος του πελάτη.

Το κόστος του μέτρου θα βαρύνει τις Τράπεζες και σύμφωνα με υπολογισμούς θα φθάσει περί τα 100 εκατ. ευρώ, εφόσον οι προσεχείς αυξήσεις επιτοκίων περιοριστούν περίπου στη μισή μονάδα, ενώ εφόσον δεν τιθασευθεί ο πληθωρισμός και η ΕΚΤ προχωρήσει σε αυξήσεις πέραν της μισής μονάδας το κόστος θα είναι μεγαλύτερο.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η ΕΚΤ αναμένεται να προχωρήσει το προσεχές διάστημα σε δύο ακόμη αυξήσεις επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης συνολικά. Οι εκτιμήσεις ανεβάζουν το euribor 3μήνου στο 3,60% έως τα τέλη του χρόνου, ενώ εάν επαληθευθούν οι εκτιμήσεις για δύο ακόμη αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ (0,25 η κάθε μία), το βασικό επιτόκιο της Κεντρικής Τράπεζας θα διαμορφωθεί τους προσεχείς μήνες στο 4%.

Αυτό σημαίνει ότι για ένα δάνειο π.χ. 100.000 ευρώ με τελικό επιτόκιο 6,5% (δηλαδή spread 2,5%+4%) και διάρκεια αποπληρωμής τα 20 έτη, η δόση θα αυξηθεί κατά 217 ευρώ τον μήνα, ενώ εφόσον το τελικό επιτόκιο συγκρατηθεί στο 6% (spread 2,5% + βασικό επιτόκιο 3,5%), η αύξηση της δόσης θα συγκρατηθεί στα 188 ευρώ και άρα το όφελος θα διαμορφωθεί στα 29 ευρώ τον μήνα ή στα 348 ευρώ τον χρόνο για το ίδιο δάνειο. Το όφελος μπορεί να μεγιστοποιηθεί ανάλογα με το αν το ύψος του δανείου είναι μεγαλύτερο ή αν η διάρκεια αποπληρωμής είναι μεγαλύτερη, ενώ μικρότερο θα είναι το όφελος για κάποιον που έχει αποπληρώσει το μεγαλύτερο μέρος του δανείου του.

Επιδότηση δόσης
Το μέτρο έρχεται σε συνέχεια της διεύρυνσης κατά 30% των κριτηρίων για τα ευάλωτα νοικοκυριά που αποφασίστηκε από το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με τις Τράπεζες για την προστασία της πρώτης κατοικίας και το οποίο προβλέπει την επιδότηση αναδρομικά από τον περασμένο Ιούλιο του 50% της αύξησης της δόσης λόγω της ανόδου των επιτοκίων. Μετά και τη διεύρυνση των κριτηρίων, που αφορά όμως αποκλειστικά όσους έχουν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, έτσι ώστε να θεωρηθούν ευάλωτοι, το μέτρο εκτιμάται ότι θα καλύψει 45.000 δανειολήπτες που έχουν δάνειο με υποθήκη την πρώτη τους κατοικία. Μετά τη διεύρυνση τα εισοδηματικά κριτήρια αυξάνονται έως τα 27.300 ευρώ ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού, από 21.000 ευρώ που ισχύει σήμερα, ενώ τα περιουσιακά κριτήρια αυξάνονται έως τα 234.000 ευρώ ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού, από 180.000 ευρώ που ισχύει σήμερα.

Στεγαστικά δάνεια: 9 στα 10 αφορά το «πάγωμα» των κυμαινόμενων επιτοκίων
Το σχέδιο αφορά  και επισκευαστικά δάνεια ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία

Σε στάδιο επεξεργασίας προκειμένου να δημοσιοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν οι τελικές αποφάσεις βρίσκεται σχέδιο των τραπεζών που θα προβλέπει το “πάγωμα” του επιτοκίου Euribor, βάση το οποίο διαμορφώνονται τα κυμαινόμενα επιτόκια στη στεγαστική πίστη και έχει οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις το κόστος δανεισμού τους τελευταίους μήνες.

Όπως αναφέρουν επιβεβαιωμένες τραπεζικές πηγές, το σχέδιο των Τραπεζών, που αποτέλεσε και ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν στην συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών, ο οποίος σε σταθερή βάση προτρέπει τις Τράπεζες να προβούν σε δράσεις προς την κατεύθυνση αυτή, θα έχει ως στόχο να περιλαμβάνει όλα τα στεγαστικά δάνεια, τόσο εκείνα που αφορούν στην πρώτη κατοικία όσο και τα δάνεια για δευτερεύουσα κατοικία, με την προϋπόθεση ότι πρόκειται για δάνεια που έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο και εξυπηρετούνται κανονικά.

Σύμφωνα με στοιχεία από πλευράς Τραπεζών, η πλειονότητα των στεγαστικών δανείων, άνω του 90%, που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους είναι με κυμαινόμενο επιτόκιο, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η στροφή προς τα σταθερά επιτόκια έγινε στη διάρκεια της τελευταίας διετίας.

Ο σχεδιασμός της εξειδίκευσης γίνεται χωριστά από κάθε Τράπεζα, με κεντρικό όμως στόχευση το «πάγωμα» των αυξήσεων στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων από τις αυξήσεις στο Euribor, ώστε να δοθεί ανάσα στους δανειολήπτες και να αποφευχθεί το οποιοδήποτε ενδεχόμενο δημιουργίας νέας γενιάς κόκκινων δανείων, σε μια στιγμή μάλιστα που οι τράπεζες έχουν καταφέρει να μειώσουν τα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων σε μονοψήφια νούμερα, προσεγγίζοντας σταδιακά το μέσο ευρωπαϊκό όρο.

Όπως επισημαίνεται από όλες τις πλευρές το σχέδιο θα λαμβάνει υπόψη και θα ακολουθεί αυστηρά τους εποπτικούς κανόνες από έχουν τεθεί από πλευράς SSM και Επιτροπής Ανταγωνισμού, όπως άλλωστε γίνεται κάθε φορά που αναλαμβάνονται τέτοιου είδους δράσεις και πρωτοβουλίες.

Ο ξεχωριστός σχεδιασμός ανά Τράπεζα θα μπορεί επίσης να περιλαμβάνει για κάποιες Τράπεζες και επισκευαστικά δάνεια που χορηγήθηκαν συμπληρωματικά στεγαστικών δανείων, μια πρακτική που ήταν διαδεδομένη στο παρελθόν όταν η χρηματοδότηση για αγορά ακινήτων ήταν ακόμη και με μηδενική ίδια συμμετοχή του δανειολήπτη. Κάτι που σήμερα έχει αλλάξει καθώς οι τράπεζες χορηγούν δάνεια για αγορά ακινήτου σε ποσοστό μεταξύ 70%-80% με το υπόλοιπο να καλύπτεται από ιδία κεφάλαια του δανειολήπτη. Ο αριθμός των δανείων που θα αφορά τις νέες αυτές ανακοινώσεις, οι οποίες αναμένονται πιθανότατα πριν το Πάσχα, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις τραπεζών είναι μεταξύ 400.000-500.000 δανείων.

Το «πάγωμα» των κυμαινόμενων επιτοκίων σε 8 ερωτήσεις και απαντήσεις από το newmoney.gr

1) Πώς ακριβώς θα ισχύσει το πλαφόν στα επιτόκια;

Επί της ουσίας οι τράπεζες θα «κλειδώσουν» το επιτόκιο που ίσχυε σε μία συγκεκριμένη ημερομηνία, απορροφώντας οι ίδιες τις όποιες αυξήσεις προκύψουν στο μέλλον. Έστω, δηλαδή, ότι ως ημερομηνία αναφοράς λαμβάνεται η 31η Μαρτίου. Τότε, το Euribor ενός μηνός ήταν στο 2,915% και του τριμήνου στο 3,038%. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το επιτόκιο για ένα στεγαστικό δάνειο, ύψους 100.000 ευρώ, 20ετίας και περιθώριο 2,5% – που καθορίζεται με βάση το ρίσκο του πελάτη, αλλά και μία σειρά άλλων παραγόντων – θα παραμείνει στα σημερινά επίπεδα του 5,5% ανεξαρτήτως της πολιτικής που θα αποφασίσει να ακολουθήσει η ΕΚΤ. Το κόστος, δηλαδή, θα διαμορφωθεί πέριξ των 695 ευρώ, αυξημένο μεν, κατά 159 ευρώ εν συγκρίσει με τον περασμένο Ιούλιο, σταθερό δε, για το επόμενο κρίσιμο διάστημα που επίκεινται νέες αναπροσαρμογές στα επιτόκια.

2) Ποιους αφορά το «πάγωμα»;
Όλους τους ενήμερους δανειολήπτες με στεγαστικά, αλλά και επισκευαστικά δάνεια, ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία. Σύμφωνα με πρόχειρες εκτιμήσεις, πρόκειται για περίπου 400.000 με 500.000 δάνεια.

3) Δεν θα υπάρξουν κριτήρια, όπως, για παράδειγμα, στο πρόγραμμα επιδότησης;
Όχι. Σε αντίθεση με το πρόγραμμα επιδότησης ίσης με το 50% της αύξησης των επιτοκίων, όπου έχουν τεθεί συγκεκριμένα κριτήρια (σ.σ. μετά και την τελευταία αύξηση κατά 30% το εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 27.300 ευρώ, ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού και η περιουσία τα 234.000 ευρώ), το συγκεκριμένο μέτρο θα είναι οριζόντιο.

4) Τι ισχύει για τα υπόλοιπα δάνεια που έχουν εγγύηση σε κατοικία; Μπορούν να επωφεληθούν του «παγώματος»;

Προς ώρας το σχέδιο των τραπεζών περιλαμβάνει μόνο τα στεγαστικά δάνεια και όχι γενικά όσα έχουν προσημείωση σε κατοικία, όπως, για παράδειγμα, τα επιχειρηματικά.

5) Πόσο θα διαρκέσει;
Οι πληροφορίες θέλουν τις τράπεζες να έχουν συμφωνήσει σε ένα πλαφόν για διάστημα ενός έτους.

6) Τι θα γίνει σε περίπτωση που τα επιτόκια μειωθούν νωρίτερα από το 12μηνο;
Αν και αρμόδιες πηγές εκτιμούν πως είναι μάλλον απίθανο να επέλθει αποκλιμάκωση των επιτοκίων σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, εντούτοις οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί να διακόψουν το «πάγωμα», περνώντας την όποια μείωση στους δανειολήπτες.

7) Ποιο το κόστος της συγκεκριμένης δράσης;
Εκτιμάται πως θα επιβαρύνει τις τράπεζες με ένα ποσό πέριξ των 200 εκατ. ευρώ. Σε συνδυασμό δε και με το πρόγραμμα της επιδότησης, το συνολικό κόστος υπολογίζεται στα 300 με 400 εκατ. ευρώ.

8) Πότε θα τεθεί σε ισχύ;
Επίκεινται άμεσα οι σχετικές ανακοινώσεις, γεγονός που σημαίνει ότι αμέσως μετά τα επίμαχα δάνεια θα αρχίσουν να λειτουργούν ως σταθερά.