Οι γονείς θέλουν να παρέχουν στα παιδιά τους όλα τα εργαλεία που μπορούν για να τα προετοιμάσουν για την ενήλικη ζωή και τον «πραγματικό κόσμο» – αλλά εκτός από το να τους δίνουν πολύτιμα μαθήματα ζωής, πολλοί γονείς αγοράζουν στα παιδιά τους και ένα smartphone.
Πλέον οι έφηβοι από νεαρή μάλιστα ηλικία αποκτούν ένα smartphone και αποκτούν μεγάλη εξοικείωση, ξοδεύοντας αμέτρητες ώρες μπροστά από μια οθόνη.
Όμως, αφού διαπιστώσετε τι επίδραση έχουν αυτές οι συσκευές στον εγκέφαλο και ακόμη περισσότερο στους νέους, ίσως να το σκεφτείτε διπλά προτού σπεύσετε να τους αγοράσετε ένα smartphone.
Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι οι έφηβοι είναι πολύ πιο επιρρεπείς στο να εθίζονται στα κινητά τους τηλέφωνα, καθώς ο εγκέφαλός τους αναπτύσσεται ακόμη σε αυτή την ηλικία και η υπερβολική χρήση μπορεί να τον επαναπρογραμματίσει πλήρως.
Σε αυτό το σημείο της ζωής τους, ο προμετωπιαίος φλοιός τους – ο οποίος, όπως εξηγούν οι ειδικοί, είναι ουσιαστικά το «σύστημα ελέγχου» του εγκεφάλου – εξακολουθεί να εξελίσσεται και εξαρτάται υπερβολικά από την άμεση ικανοποίηση που λαμβάνουν οι νέοι από ένα scroll στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου της εκπομπής Tonight του ITV, οι ειδικοί ανέλυσαν μαγνητικές τομογραφίες που έδειξαν πώς αντιδρά ο εγκέφαλος ενός εφήβου σε ευχάριστες εμπειρίες όπως για παράδειγμα απλά να «σερφάρει» στο TikTok ή στο Instagram.
Η καθηγήτρια νευροεπιστήμης και ψυχικής υγείας, Ciara McCabe, εξήγησε ότι οι ενήλικες με πλήρως ανεπτυγμένο εγκέφαλο γνωρίζουν πότε έχουν ξοδέψει πολλές ώρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ στις μέρες μας οι νέοι δεν είναι εξοικειωμένοι με αυτόν τον τρόπο.
Αντί να βιώνουν τις χαρές στην πραγματική ζωή, αναζητούν μια γρήγορη λύση για την έξαρση της ντοπαμίνης.
«Όταν χρησιμοποιείς smartphone, αν είσαι σε εφαρμογές που είναι ευχάριστες ή σε ανταμείβουν, πρόκειται να ενεργοποιηθούν μέρη του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην επιβράβευση», δήλωσε ο McCabe, σύμφωνα με τη Mirror.
Όταν είστε ενήλικας και κοιτάτε ένα smartphone, προφανώς έχετε ενεργοποιήσει το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου σας, αλλά έχετε επίσης πλήρως ανεπτυγμένο τον προμετωπιαίο φλοιό σας και αυτό είναι κάτι σαν σύστημα ελέγχου.
Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι οι εγκέφαλοι των εφήβων ανταποκρίνονται διαφορετικά από ό,τι ο εγκέφαλος των ενηλίκων. Αυτό είναι πιθανό να συμβαίνει επειδή τμήματα του προμετωπιαίου φλοιού δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμη πλήρως στους νεότερους ανθρώπους και στην εφηβεία».
Εξήγησε ότι αυτό θέτει τους εφήβους σε μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν εξαρτημένοι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς ο εγκέφαλός τους συνηθίζει στο συνεχές χτύπημα ντοπαμίνης που δέχονται όταν βρίσκονται στο διαδίκτυο.
Αυτό μπερδεύει το σύστημα ανταμοιβής τους, ενώ για τους μεγαλύτερους που είχαν μια παιδική ηλικία χωρίς συσκευές και τώρα διαθέτουν έναν πλήρως ανεπτυγμένο προμετωπιαίο φλοιό, έχουν ένα σύστημα που δεν εξαρτάται από την έξαψη που παίρνουν από ένα scroll στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Άλλες μελέτες έχουν επίσης δώσει παρόμοια αποτελέσματα, με έρευνα που διεξήχθη στις ΗΠΑ το 2022 να υποδηλώνει ότι ο εγκέφαλος ενός εφήβου που είναι συνεχώς ενεργός στο smartphone του αναπτύσσεται διαφορετικά.
Οι ειδικοί του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας εξήγησαν προηγουμένως ότι οι νέοι που τσέκαραν τις διαδικτυακές τους πλατφόρμες έως και 20 φορές την ημέρα έγιναν «υπερευαίσθητοι» στην κοινωνική ανατροφοδότηση από τους συνομηλίκους τους.
Αυτή η συνήθεια συνδέθηκε με επακόλουθες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός τους ανταποκρινόταν στον κόσμο γύρω τους.
Ο συν-συγγραφέας της μελέτης και επιστημονικός υπεύθυνος της Αμερικανικής Ψυχολογικής Ένωσης, Mitch Prinstein, εξήγησε: «Οι περισσότεροι έφηβοι αρχίζουν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε μια από τις πιο σημαντικές περιόδους για την ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια της ζωής μας.
«Η έρευνά μας καταδεικνύει ότι ο έλεγχος των συμπεριφορών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσε να έχει μακροχρόνιες και σημαντικές συνέπειες για τη νευρική ανάπτυξη των εφήβων, κάτι που είναι κρίσιμο να εξετάσουν οι γονείς όταν κατανοούν τα οφέλη και τις πιθανές βλάβες που σχετίζονται με τη χρήση της τεχνολογίας από τους εφήβους».
