Κάλλιο αργά, παρά ποτέ: Στην κομματική αποκατάσταση του Αρη Βελουχιώτη προχώρησε το ΚΚΕ 73 χρόνια μετά το θάνατό του.
Το 2011 το ΚΚΕ είχε αποκαταστήσει πολιτικά τον Βελουχιώτη, χωρίς όμως να αποκαταστήσει και την κομματική του ιδιότητα κάτι που πράττει τώρα.
Στις 23 Ιουνίου 2018 πραγματοποιήθηκε Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για το Δοκίμιο Ιστορίας του Κόμματος, περίοδος 1918-1949.
Η Συνδιάσκεψη ενέκρινε τη μεθοδολογία, τις κατευθύνσεις έρευνας των ιστορικών γεγονότων της ταξικής πάλης, τα ιδεολογικά-πολιτικά συμπεράσματα που καταγράφονται στα κείμενα, καθώς και την Εισήγηση της ΚΕ και Σχέδια Κομματικής Αποκατάστασης τριών στελεχών: του ‘Αρη Βελουχιώτη, του Γιώργου Γεωργιάδη και του Γιώργου Γιαννούλη.
Τις επόμενες μέρες θα δοθούν στη δημοσιότητα η εισήγηση της ΚΕ στη Συνδιάσκεψη και οι αποφάσεις κομματικών αποκαταστάσεων.
Προηγήθηκε συζήτηση και έγκριση από τις Επιτροπές Περιοχής του κόμματος και τις Τομεακές Επιτροπές που καθοδηγούνται απευθείας από την ΚΕ.
Πολύ πριν τη χρονική περίοδο συζήτησης των κειμένων στις Επιτροπές Περιοχής, τα κείμενα είχαν δοθεί για παρατηρήσεις στα μέλη τους, καθώς και στα τμήματα της ΚΕ και στα μέλη του ΚΣ της ΚΝΕ. Παρατηρήσεις συγκεντρώθηκαν και από πανεπιστημιακούς, ειδικότερα ιστορικούς και οικονομολόγους συνεργαζόμενους με το Κόμμα, ενώ τα τέσσερα πρώτα κεφάλαια ήταν προϊόν διατμηματικής συνεργασίας.
Η αναμόρφωση του Α΄ Τόμου του Δοκιμίου είχε αποφασιστεί στο 19ο Συνέδριο του Κόμματος (2013) και στο 20ο Συνέδριο (2017) αποφασίστηκε η διεξαγωγή Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης.
Όπως αναφέρει σημερινή ανακοίνωση του ΚΚΕ, βάση συζήτησης της Συνδιάσκεψης αποτέλεσαν τα συμπεράσματα από τα εξής επτά (7) κεφάλαια:
- Πρώτο Κεφάλαιο: Η εδραίωση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Το εργατικό και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Έναρξη της εποχής περάσματος στο σοσιαλισμό.
- Δεύτερο Κεφάλαιο: Η ανάπτυξη του καπιταλισμού στην Ελλάδα (1821-1918). Το αστικό κράτος και το πολιτικό του σύστημα.
- Τρίτο Κεφάλαιο: Το σοσιαλιστικό και το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα πριν την ίδρυση του ΣΕΚΕ (ΚΚΕ).
- Τέταρτο Κεφάλαιο: Η διεθνής καπιταλιστική οικονομική κρίση. Η ελληνική οικονομία στο Μεσοπόλεμο.
- Πέμπτο Κεφάλαιο: Η ίδρυση του ΚΚΕ, τομή στην ελληνική κοινωνία. Η στρατηγική του, η ηρωική πάλη του στο Μεσοπόλεμο.
- Έκτο Κεφάλαιο: Το ΚΚΕ στον Β’ Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο 1939-1945.
- Έβδομο Κεφάλαιο: Η εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ).
Η εκ νέου μελέτη και συγγραφή της Ιστορίας του Κόμματος στηρίχτηκε:
* Στην πρόσβαση στο οργανωμένο πλέον αρχείο του κόμματος και τη μελέτη πληθώρας ντοκουμέντων αυτής της περιόδου, σε νέο αρχειακό υλικό που ήρθε στην κατοχή του Κόμματος.
* Στην πρόσβαση σε αρχειακό υλικό που αφορούσε τις σχέσεις του ΚΚΕ με το ΚΚΣΕ και τα ΚΚ των γειτονικών βαλκανικών κρατών.
* Στην εκπόνηση σειράς μελετών για την ανάπτυξη και εξέλιξη του καπιταλισμού στην Ελλάδα, τη συμμετοχή της στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και ιδιαίτερα στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και την πρόσβαση κι αξιοποίηση άλλων σχετικών μελετών που εκπονήθηκαν από πανεπιστήμια, την Τράπεζα της Ελλάδας, την Εθνική Τράπεζα κλπ.
Ειδικότερα για την περίοδο της δεκαετίας του 1940, είχαν προηγηθεί ειδικές εκδόσεις όπως:
* Το ΚΚΕ στον Ιταλοελληνικό πόλεμο 1940-’41. Οι αποφάσεις της ΚΔ. Τα 3 γράμματα του Ν. Ζαχαριάδη. Η θέση της «Παλιάς Κεντρικής Επιτροπής».
* Δεκέμβρης του ’44. κρίσιμη ταξική σύγκρουση (άρθρα και ντοκουμέντα).
* Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (Συλλογή κειμένων, έγγραφα από το Αρχείο του ΚΚΕ).
* Η συμμετοχή των γυναικών στο ΔΣΕ (1946-1949).
* 23+ παθιασμένα ψέματα για τον ένοπλο λαϊκό αγώνα 1941-1949.
Επίσης, είχαν προηγηθεί οι εκδόσεις:
* Μάης του 1936, από την ημερίδα που οργάνωσε η ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας.
* Η εμφάνιση της εργατικής τάξης, ο ρόλος της στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες στον 20ό αιώνα και η στρατηγική του ΚΚΕ.
Η έκταση των επτά κεφαλαίων, μαζί με τα κείμενα εισαγωγής, χρονολογίου, βιβλιογραφίας, ευρετηρίου ονομάτων, αρκτικόλεξων, παραρτήματος προσεγγίζουν τις 2.000 σελίδες.
Γι’ αυτόν τον λόγο, η ύλη τους θα κατανεμηθεί σε δύο τόμους:
* Α΄ Τόμος: Το ΚΚΕ από την ίδρυσή του (1918) έως το 1939.
* Β΄ Τόμος: Το ΚΚΕ στη δεκαετία του 1939-1949 (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ΔΣΕ)
Στόχος της ΚΕ του ΚΚΕ είναι οι τόμοι να κυκλοφορήσουν τον ερχόμενο Νοέμβρη, ενόψει της 100χρονης επετείου του κόμματος.
Τόσο αυτοί οι δύο τόμοι όσο και ο τόμος για την περίοδο 1949-1968 που βρίσκεται σε κυκλοφορία, εκδίδονται ως Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, που σημαίνει ότι περιλαμβάνουν και ζητήματα ακόμα ανοιχτά στην περαιτέρω έρευνα, στην ανάπτυξη, διόρθωση, με τη συμβολή όχι μόνο των μελών του Κόμματός και της ΚΝΕ αλλά και οπαδών, συνεργαζόμενων.
Ο Β΄ Τόμος για την περίοδο 1949-1968 που κυκλοφορεί, θα επανεκδοθεί ως Γ΄ Τόμος.
Επίσης προχωρά η συγγραφή του Δ΄ Τόμου που αφορά την περίοδο 1968-1974, ενώ ειδικότερα για τη στρατιωτική δικτατορία έχει ήδη πραγματοποιηθεί ειδική έκδοση.
Ποιος ήταν ο Αρης Βελουχιώτης
Ο Αθανάσιος Κλάρας γεννήθηκε στη Λαμία, στις 27 Αυγούστου 1905 και αυτοκτόνησε στη Μεσούντα, στις 15 Ιουνίου 1945).
Ηταν στέλεχος του ΚΚΕ και ηγέτης του ΕΛΑΣ, της μεγαλύτερης αντιστασιακής οργάνωσης στην Ελλάδα κατά την περίοδο της Κατοχής.
Γόνος εύπορης οικογένειας, σπούδασε στην Αβερώφεια Μέση Γεωργική Σχολή Λαρίσης γεωπονική, αλλά σύντομα εγκατέλειψε το επάγγελμά του και μετέβη στην Αθήνα. Εκεί μυήθηκε στην κομμουνιστική ιδεολογία και το 1924 έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας Αθήνας. Στην διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας στάλθηκε στον Πειθαρχικό Ουλαμό Καλπακίου. Στις γραμμές του ΚΚΕ ανέπτυξε έντονη δράση, ενώ στο τέλος του 1928 έγινε αρχισυντάκτης του Ριζοσπάστη. Φυλακίστηκε στου Συγγρού, στην Αίγινα και στη Γυάρο και ως στέλεχος του ΚΚΕ έδρασε στη Θράκη. Κατά τη μεταξική δικτατορία φυλακίστηκε στην Αίγινα και στην Κέρκυρα, όπου υπέγραψε δήλωση μετάνοιας.
Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο υπηρέτησε στο πυροβολικό και μετά την κατάρρευση του μετώπου ζήτησε από το ΚΚΕ την οργάνωση αντάρτικου κατά των κατακτητών. Μετά την ίδρυση του ΕΛΑΣ τον Φεβρουάριο του 1942, τέθηκε επικεφαλής μικρής ένοπλης ομάδας αλλάζοντας το όνομά του σε Άρης Βελουχιώτης. Με δικές του ενέργειες το τμήμα του αναπτύχθηκε εντυπωσιακά και έγινε ο πυρήνας του ΕΛΑΣ στην κεντρική Ελλάδα.
Τον Νοέμβριο του 1942 συνεργάστηκε με τον Ναπολέοντα Ζέρβα και Βρετανούς σαμποτέρ στην ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, μιας επιχείρησης δολιοφθοράς από τις μεγαλύτερες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Έγινε καπετάνιος του Γενικού Αρχηγείου Ρούμελης τον Μάρτιο του 1943 και τον Μάιο του ίδιου έτους έγινε καπετάνιος του ΓΣ του ΕΛΑΣ, όπου και παρέμεινε μέχρι τη διάλυσή του. Με το ξέσπασμα των εμφυλίων συγκρούσεων με τον ΕΔΕΣ τον Οκτώβριο του 1943, ο Βελουχιώτης διοίκησε τα τμήματα του ΕΛΑΣ που έκαναν διμέτωπο στην Ήπειρο κατά του Ζέρβα και των Γερμανών. Στα μέσα Απριλίου του 1944 επιτέθηκε και διέλυσε το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΚΚΑ. Κατά το διάστημα Απριλίου–Σεπτεμβρίου 1944 στάλθηκε στην Πελοπόννησο όπου διεύθυνε τις επιχειρήσεις κατά των Γερμανών και των Ταγμάτων Ασφαλείας. Για την προσφορά του η Κυβέρνηση του Βουνού ΠΕΕΑ τον Μάιο του 1944 του απένειμε τον βαθμό του Υποστράτηγου.
Στα Δεκεμβριανά στάλθηκε, μαζί με τον Στέφανο Σαράφη στην Ήπειρο, όπου διάλυσε με ευκολία τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ. Μετά την ήττα του ΕΛΑΣ στα Δεκεμβριανά και την επακόλουθη Συμφωνία της Βάρκιζας υπέγραψε διαταγή αποστράτευσης και αφοπλισμού των ανδρών του, νομιμοποιώντας με αυτό τον τρόπο την συμφωνία της Βάρκιζας, όμως λίγο καιρό μετά συγκρότησε ένοπλη ομάδα από πιστούς συντρόφους του.
Διαγράφηκε και αποκηρύχτηκε από το ΚΚΕ και διωκόμενος από κυβερνητικές δυνάμεις αυτοκτόνησε στις 15 Ιουνίου 1945 στη Μεσούντα Άρτας.
Αναμνηστυική πλακέτα στο σημείο όπου αυτοκτόνησε ο Βελουχιώτης
Χαρισματικός και αμφιλεγόμενος, ο Βελουχιώτης είναι μια από τις πλέον τραγικές φυσιογνωμίες της Νεοελληνικής Ιστορίας. Για ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας θεωρείται μέχρι και σήμερα ένας ήρωας ή προδομένος ήρωας, ενώ για ένα άλλο τμήμα της ένας βίαιος εγκληματίας.
