Άγνοια και συμφέροντα, ένα δίδυμο που σκοτώνει.
Από τους 250 εργαζόμενους στο εργοστάσιο “Ελλενίτ” στη Νέα Λάμψακο Χαλκίδος, 72 άτομα αποδεδειγμένα έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας του αμιάντου και ένας άγνωστος αριθμός κατοίκων των γύρω περιοχών. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά κάποια δημοσιεύματα: ” Τα φουγάρα που κάθε βράδυ κάπνιζαν με νέφος αμίαντου την ατμόσφαιρα επιβάρυναν καθοριστικά την υγεία των κατοίκων του χωριού”. Αξίζει να σημειωθεί οτι σήμερα, 28 χρόνια μετά το κλείσιμο του εργοστασίου, 200 από τους εργαζόμενους δεν ζούν πιά χτυπημένοι από καρκίνο!
Το 1961 σε έκταση 100 στρεμμάτων, εγκαινιάστηκε το εργοστάσιο παραγωγής αμιαντοτσιμέντου «Ελλενίτ». Αρχικά απασχολούσε 250 εργαζόμενους σε όλα τα στάδια παραγωγής, οι οποίοι όμως δεν γνώριζαν απολύτως τίποτα για τις επιπτώσεις του αμίαντου στην υγεία.
Τι κι αν η πρώτη επιστημονική έρευνα για τις συνέπειες του αμίαντου έγινε το 1898; Στην Ευρώπη και την Ελλάδα έπρεπε να περάσει περίπου ένας αιώνας για να αποφασισθεί η απόσυρσή του.
Μέχρι και 1978 δεν υπήρχε καμία ενημέρωση για την επικινδυνότητα του αμίαντου. Οι εργάτες ανυποψίαστοι έπαιρναν το κολατσιό τους πάνω στα σακιά με το καρκινογόνο υλικό ή ξάπλωναν εκεί για να ξεκουραστούν.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 πήγαιναν μαζικά στα νοσοκομεία με αναπνευστικά προβλήματα, όπου διαπιστώνονταν οι θανατηφόρες παθήσεις τους. Τότε ήρθαν οι πρώτες οδηγίες που προειδοποιούσαν για τον αμίαντο. Η εταιρεία Ελλενίτ όμως, ποτέ δεν παραδέχθηκε ότι ο αμίαντος ήταν καρκινογόνος.
Στις 16 Μαρτίου 1983, η Ενωση Ελλήνων Χημικών διοργανώνει τη «Δίκη του Αμιάντου» με τη συμμετοχή της ΓΣΕΕ (σε αντιστοιχία με τη «δίκη» που πραγματοποιήθηκε στον Καναδά για το ίδιο θέμα, τον Ιούλιο 1982). O αμίαντος «καταδικάζεται» αλλά εξακολουθεί να χρησιμοποιείται…
Από το 1985, οι συγγενείς των θυμάτων άρχισαν δικαστικό αγώνα και μετά από δέκα χρόνια δικαιώθηκαν. Όταν το δικαστήριο ζήτησε να εξεταστούν οι εργάτες στα νοσοκομεία, οι γιατροί διέγνωσαν ποσοστό αναπηρίας από 93% – 95%. Το εργοστάσιο έκλεισε τελικά το 1990 και πρόσφατα το εργοστάσιο κατεδαφίστηκε και τα μπάζα του απομακρύνθηκαν. Ο εφιάλτης του καρκίνου όμως ακόμη ταλαιπωρεί εργαζόμενους και κατοίκους.
Οι δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία αφορούν περισσότερο όσους εισέπνευσαν το υλικό: εργαζόμενους στα ορυχεία εξόρυξης (από τα τέλη του ’90 δεν λειτουργούν πλέον) και σε χώρους επεξεργασίας και μεταφοράς, οικοδόμους, εργάτες που ήρθαν σε επαφή με πλακίδια αμιάντου, μονώσεις κ.λ.π.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί, οτι, όπου υπάρχει ακόμα κατασκευή με αμίαντο και χρειάζεται να αντικατασταθεί απο ασφαλέστερα υλικά (όπως π.χ. ελλενιτ που έχει χρησιμοποιηθεί σε στέγες σπιτιών), αυτό δεν μπορεί να γίνει από ιδιώτη, καθώς η μόλυνση του περβάλλοντος που θα προκύψει από τη ρίψη του υλικού στα σκουπίδια θα είναι τεράστια. Γι αυτό, η απομάκρυνση είναι επιβεβλημένο να γίνεται από ειδικές εταιρίες διαχείρισης τοξικών αποβλήτων οι οποίες μεταφέρουν με ασφάλεια το υλικό σε ειδικές μονάδες ταφής στη Γερμανία.
Κείμενο Αδάμ Παναγόπουλος
