Ένα μικρό θαύμα συντελέστηκε στην Ελβετία. Για πρώτη φορά στην ιστορία ένας άνθρωπος που είχε πλήρως κομμένο νωτιαίο μυελό μπόρεσε να περπατήσει ξανά ελεύθερα χάρη σε ένα εμφύτευμα που αναπτύχθηκε από μια ομάδα Ελβετών ερευνητών που έρχεται να δώσει ελπίδα σε πάρα πολλούς ανθρώπους.
Ο Μισέλ Ροκάτι (ΦΩΤΟ) έμεινε παράλυτος μετά από ένα ατύχημα με μοτοσικλέτα, πριν από πέντε χρόνια. Ο νωτιαίος μυελός του κόπηκε εντελώς και από τότε δεν έχει καθόλου αίσθηση στα πόδια του, ενώ δεν υπήρχε ελπίδα θεραπείας.
Τώρα όμως αψηφώντας κάθε προγνωστικό μπορεί να περπατήσει ξανά, χάρη σε ένα ηλεκτρονικό εμφύτευμα που έχει προσαρτηθεί χειρουργικά στη σπονδυλική στήλη του. Κανένας με τέτοιο τραυματισμό δεν έχει καταφέρει στο παρελθόν να περπατήσει έτσι.
O διεγερτής ενεργοποιεί τα ηλεκτρόδια που έχουν εμφυτευτεί στη σπονδυλική στήλη, για μερικές ώρες κάθε μέρα. Η συσκευή σχεδιάστηκε ειδικά για αυτήν τη χρήση, εν αντιθέσει με προϋπάρχουσες που ήταν επαναχρησιμοποιημένοι νευροδιεγέρτες και προορίζονταν για ασθενείς με Πάρκινσον και άλλες νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι το εμφύτευμα δεν αποτελεί θεραπεία για τον τραυματισμό της σπονδυλικής στήλης και ότι η τεχνολογία εξακολουθεί να είναι πολύ περίπλοκη για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μόνιμη βάση στην καθημερινή ζωή, ωστόσο δεν παύει να είναι ένα σημαντικό βήμα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
«Η τεχνολογία αυτή είναι δώρο για μένα», λέει ο ίδιος ο Μισέλ στο BBC και τον δημοσιογράφο Πάλαμπ Γκος. «Σηκώνομαι όρθιος, περπατάω όπου θέλω, μπορώ να ανεβοκατέβω τις σκάλες – έχω σχεδόν μια φυσιολογική ζωή».
Πάντως, δεν ήταν μόνο η τεχνολογία που οδήγησε την ανάκαμψη του Μισέλ. Ο νεαρός Ιταλός έχει μια «ατσάλινη» αποφασιστικότητα. Όπως λέει από τη στιγμή που τραυματίστηκε ήταν αποφασισμένος να κάνει ό,τι περισσότερο μπορεί για να βελτιώσει την κατάστασή του.
«Παλιότερα συνήθιζα να κάνω μποξ, να τρέχω και να πηγαίνω στο γυμναστήριο. Μετά το ατύχημα δεν μπορούσα να κάνω αυτά που μου άρεσαν, αλλά δεν άφησα αυτό να μου ρίξει την ψυχολογία. Ποτέ δεν σταμάτησα την αποκατάστασή μου. Ήθελα να λύσω το πρόβλημα», αναφέρει.
Η ταχύτητα της ανάρρωσης του νεαρού Ιταλού εξέπληξε τη νευροχειρουργό Τζόσελιν Μπλος από το Laboratoire de Neurothérapies et Neuromodulation – LNTM, η οποία εισήγαγε το εμφύτευμα και προσάρτησε τα ηλεκτρόδια σε μεμονωμένες νευρικές ίνες.
«Πραγματικά εντυπωσιάστηκα. Ο Μισέλ είναι απίστευτος. Θα μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτήν την τεχνολογία και να γίνεται συνεχώς καλύτερος», αναφέρει η Μπλος.
Ο Ροκάτι δήλωσε ότι με τη βοήθεια της συσκευής μπορεί να περπατήσει, να κάνει ποδήλατο, να κολυμπήσει και να ανέβει σκάλες. Μετά την επέμβαση εκπαιδεύτηκε για δέκα ημέρες και μετά έκανε την πρώτη ενεργοποίηση, που ήταν επιτυχημένη.
«Μετά από μια ημέρα, μπορούσα να περπατήσω. Το να βλέπω τα πόδια μου να κουνιούνται, ήταν μια πάρα πολύ συναισθηματική εμπειρία», δήλωσε στα media. Πρόσθεσε πως «ό,τι θέλω να κάνω, το κάνω μέσω της διέγερσης». Την ελέγχει μέσω tablet και με αυτό προγραμματίζει τη συσκευή, ώστε να του επιτρέψει διαφορετικές δραστηριότητες.
Ο Ροκάτι έμεινε στην Ελβετία για εννέα μήνες αποθεραπείας, πριν επιστρέψει στο σπίτι του στο Τορίνο, της Ιταλίας και συνεχίσει εκεί τη θεραπεία. Πλέον ζει ανεξάρτητος, στο δικό του διαμέρισμα. «Μπορώ να κάνω τα πάντα μόνος», λέει.
«Έκαναν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. Δεν ξέρω καμία άλλη μελέτη στην οποία τοποθέτησαν κάποιο εμφύτευμα στην σπονδυλική στήλη ασθενούς και πέτυχαν κινήσεις στους μύες και τόση ισορροπία ώστε ο ασθενής να μπορεί να περπατήσει», δήλωσε από την πλευρά του ο γιατρός Ραμ Χαριχάραν, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Τα νεύρα του νωτιαίου μυελού στέλνουν σήματα από τον εγκέφαλο στα πόδια. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι παραλύουν όταν τα νεύρα καταστρέφονται λόγω τραυματισμού.
Στην περίπτωση του Μισέλ δεν υπάρχει κανένα σήμα στα πόδια του, επειδή ο νωτιαίος μυελός έχει κοπεί εντελώς. Αλλά το εμφύτευμα στέλνει σήματα απευθείας στα πόδια του, που του επιτρέπουν να περπατήσει, αλλά μόνο όταν αυτό είναι ενεργοποιημένο.
Νέα ζωή για εννέα ανθρώπους
Μέχρι στιγμής εννέα άτομα έχουν λάβει το εμφύτευμα και έχουν ανακτήσει την ικανότητά τους να περπατούν. Κανείς τους ωστόσο δεν το χρησιμοποιεί σταθερά στην καθημερινότητά του, γιατί η χρήση του είναι πολύ περίπλοκη προς το παρόν. Αντίθετα, το χρησιμοποιούν για να εξασκήσουν το περπάτημα, το οποίο ασκεί τους μυς τους, βελτιώνει την υγεία τους και αποκαθιστά συχνά λίγη από την ικανότητά τους για κίνηση.
Οι ασθενείς που έκαναν τη δοκιμή εκπαιδεύτηκαν τρεις με τέσσερις μήνες, έως ότου καταφέρουν να περπατήσουν, χωρίς υποστήριξη. Επίσης στους ασθενείς που εφαρμόστηκε το εμφύτευμα, ο τραυματισμός στο νωτιαίο μυελό συνέβη προ διαστήματος μεγαλύτερου του ενός χρόνου καθώς η μεγαλύτερη βελτίωση -έπειτα από τραυματισμό του νωτιαίου μυελού- προκύπτει τον πρώτο χρόνο.
Διευκρινίζεται πως η χειρουργική επέμβαση για την τοποθέτηση ηλεκτροδίων και η συσκευή που τα ενεργοποιεί δεν υποστηρίζουν όλους τους τύπους παράλυσης. Η ομάδα που κάνει την έρευνα, έχει επικεντρωθεί στα προβλήματα σε κορμό και πόδια.
Μελέτες που έγιναν σε ποντίκια υποδεικνύουν επίσης, ότι η συσκευή θα λειτουργεί καλύτερα σε νεότερους από ό,τι σε ηλικιωμένους. Μέχρι στιγμής, η συσκευή είναι αποτελεσματική σε άτομα ηλικίας έως και 50 χρόνων, με τους επιστήμονες να δηλώνουν ότι τα άτομα με λιγότερο σοβαρά τραύματα ανάρρωσαν πληρέστερα.
Ο Ντάβιντ Μ′ Ζεε ήταν ένας από τους πρώτους ασθενείς που έλαβαν το εμφύτευμα. Όπως και ο Μισέλ, ήταν σε θέση να περπατήσει με το εμφύτευμα. Η υγεία του Ντέιβιντ βελτιώθηκε σε τέτοιο βαθμό που κατάφερε να αποκτήσει ένα κοριτσάκι με τη σύντροφό του Τζανίν, κάτι που δεν ήταν δυνατό μετά το ατύχημά του, το 2010.
Η κόρη του, Ζωή, είναι πλέον ενός έτους. «Είναι πραγματικά όμορφο!» λέει με υπερηφάνεια. «Είναι πολύ διασκεδαστικό. Είναι η πρώτη φορά που μπορώ να περπατήσω μαζί της, αυτή με την στράτα της και εγώ με το δικό μου μηχάνημα για περπάτημα», λέει.
Η οικογένεια έχει δώσει στον Ντέιβιντ τεράστια χαρά. Και το εμφύτευμα τον έχει βοηθήσει πολύ σε αυτό. Το εμφύτευμα βοηθά ακόμα και στην αύξηση της πίεσης κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τον Ντέιβιντ, ο οποίος έπασχε από υπόταση μετά το ατύχημα.
Μένει ακόμη πολύς δρόμος για να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία συστηματικά και να βοηθήσει παράλυτα άτομα να περπατήσουν, σύμφωνα με τον καθηγητή Γκρεγκουάρ Κουρτίν, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας που ανέπτυξε την τεχνολογία στην École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL).
«Αυτή δεν είναι μια θεραπεία για τον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού. Αλλά είναι ένα κρίσιμο βήμα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Θα ενδυναμώσουμε τους ανθρώπους. Θα τους δώσουμε την ικανότητα να στέκονται, να κάνουν κάποια βήματα. Δεν είναι αρκετά, αλλά είναι μια σημαντική βελτίωση», δήλωσε ο Κουρτίν.
Μια θεραπεία θα απαιτούσε αναγέννηση του νωτιαίου μυελού, πιθανώς με θεραπείες με βλαστοκύτταρα, οι οποίες βρίσκονται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο της έρευνας. Ο καθηγητής Κουρτίν πιστεύει ότι η τεχνολογία εμφυτεύματός του θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με θεραπείες αναγέννησης νεύρων, μόλις θα είναι έτοιμες.
«Μια μέρα θέλουμε να είναι αυτή η συσκευή διαθέσιμη για όλους», σχολίασε από την πλευρά της η Μπλος πριν ενημερώσει ότι ερευνάται και το ενδεχόμενο τοποθέτησης εμφυτεύματος μικροσκοπικού υπολογιστή, μαζί με τα ηλεκτρόδια «ώστε η διέγερση να μπορεί να ενεργοποιείται και να απενεργοποιείται μέσω και του κινητού τηλεφώνου».
Μέσα στα προσεχή χρόνια, η επιστημονική ομάδα θα προχωρήσει σε δοκιμή σε 50 με 100 ασθενείς, ώστε να εξασφαλίσει την αξιοπιστία της τεχνολογίας και μετά θα περάσει σε δοκιμή 1000 ατόμων, προκειμένου να πάρει την έγκριση από την αμερικανική υπηρεσία φαγητών και φαρμάκων (FDA).
