Το Μεξικό οδεύει να αποκτήσει τον Ιούνιο του 2024, για πρώτη φορά στην ιστορία του, γυναίκα πρόεδρο.
Όπως αναμενόταν, η πρώην δήμαρχος της πρωτεύουσας Κλαούδια Σέινμπαουμ αναδείχθηκε χθες Τετάρτη υποψήφια του κυβερνώντος κόμματος, του Κινήματος για την Εθνική Αναγέννηση (MORENA).
Η κυρία Σέινμπαουμ, 61 ετών, θα έχει βασική αντίπαλο στις εκλογές επίσης γυναίκα, τη Σότσιλ Γκάλβες, 60 ετών, η οποία την Κυριακή ονομάστηκε υποψήφια του «Ευρέος Μετώπου» τριών παρατάξεων της αντιπολίτευσης.
Το σχεδόν σίγουρο είναι πως η νικήτρια της αναμέτρησης θα διαδεχθεί τον Αντρές Μανουέλ Ομπραδόρ στην προεδρία της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Λατινικής Αμερικής, που είναι βασικά στραμμένη στις ΗΠΑ.
Κι αυτό σε μια χώρα που καταγράφει χιλιάδες γυναικοκτονίες κάθε χρόνο, πέρα από την ακραία βία των καρτέλ των ναρκωτικών, που είναι κυρίαρχα σε τομείς της επικράτειάς της.
Η πρώην δήμαρχος με επιστημονικό υπόβαθρο –είναι φυσικός–, που θεωρείται πως βρίσκεται κοντά στον απερχόμενο δημοφιλή πρόεδρο, κατέλαβε την πρώτη θέση στις δημοσκοπήσεις που διενεργήθηκαν στο πλαίσιο της εσωκομματικής διαδικασίας του MORENA.
Χάρη κυρίως στη δημοφιλία του νυν αρχηγού του κράτους, θεωρείται μέχρι σήμερα φαβορί των εκλογών της 2ης Ιουνίου 2024, παρότι είναι ακόμα πολύ νωρίς.
«Σήμερα αποφάσισε ο μεξικανικός λαός», δήλωσε αφού ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα. «Η εκλογική διαδικασία ξεκινά αύριο σε εθνικό επίπεδο. Δεν υπάρχει ούτε λεπτό για χάσιμο».
Η διαδικασία των δημοσκοπήσεων, στην οποία συμμετείχαν 12.500 άνθρωποι, έθεσε ωστόσο υπό αμφισβήτηση την ενότητα του MORENA, της πολεμικής μηχανής που δημιούργησε ο κ. Λόπες Ομπραδόρ για να οδηγήσει την εθνικιστική αριστερά στην εξουσία το 2018.
Πριν καν ανακοινωθεί το αποτέλεσμα, ο κυριότερος αντίπαλος της κυρίας Σέινμπαουμ, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Μαρσέλο Εμπράρδ, ζήτησε να επαναληφθεί η διαδικασία, καταγγέλλοντας «παρατυπίες».
Ο κ. Εμπράρδ ήταν απών στην τελετή στην οποία ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα –ήταν ο μόνος από τους έξι διεκδικητές του χρίσματος που έλειψε–, διότι κατ’ αυτόν του απαγορεύτηκε να πάει, όπως και στην ομάδα του, μέλος της οποίας είπε πως χτυπήθηκε από αστυνομικό. Διεμήνυσε πως θα εξετάσει τις επόμενες κινήσεις του τα προσεχή 24ωρα. Σύμφωνα με τον μεξικανικό Τύπο, δεν αποκλείται να αποχωρήσει από το κυβερνών κόμμα.
Σε κάθε περίπτωση, το MORENA ξεκαθάρισε πως θεωρεί το αποτέλεσμα οριστικό και αμετάκλητο.
Η διαδικασία ήταν «δημοκρατική» και «ενωτική», έκρινε ο πρόεδρος του εθνικού συμβουλίου του κόμματος Αλφόνσο Ντουράσο ανακοινώνοντας την έκβασή της. Τίποτε δεν θα αλλάξει το «τελικό αποτέλεσμα», επέμεινε.
«Κόρη του 1968» εναντίον φιλελεύθερης
Η σύγκρουση των κυριών Σέινμπαουμ και Γκάλβες αναγγέλλεται μετωπική και σκληρή.
Οι δυο τους έχουν εντελώς διαφορετικές πολιτικές διαδρομές — και εντελώς διαφορετικά στιλ ,
Εγγονή εβραίων που εγκατέλειψαν τη Βουλγαρία και τη Λιθουανία, η πρώην δήμαρχος της πρωτεύουσας δηλώνει «κόρη του 1968», διεκδικώντας την κληρονομιά κοινωνικών αγώνων χωρίς να έχει υπάρξει ποτέ μέλος του PRI, της παράταξης που κυριάρχησε στα μεξικανικά πολιτικά πράγματα για 70 χρόνια.
Η Κλαούδια Σέινμπαουμ, προερχόμενη από την μπουρζουαζία και την αριστερή διανόηση της πρωτεύουσας, δηλώνει πως θα συνεχίσει την πολιτική του προέδρου Λόπες Ομπραδόρ, θα υπερασπιστεί τους φτωχότερους, ιδίως τις κοινότητες των αυτοχθόνων, ενώ ταυτόχρονα επαινεί τις καλές επιδόσεις του μέντορά της στα μακροοικονομικά (ισχυρό νόμισμα, υγιής οικονομία, συγυρισμένα δημοσιονομικά).
Η Σότσιλ Γκάλβες, συχνά με Ουιπίλ (παραδοσιακή φορεσιά των αυτοχθόνων), κατάγεται από την Τεπατεπέκ, μικρή κοινότητα στην πολιτεία Ιδάλγο (κεντρικά). Με ταπεινή καταγωγή, η Σότσιλ («λουλούδι» στη γλώσσα ναουάτλ) είναι κόρη μέλους της φυλής Οτομί και μιγάδας.
Μηχανικός πληροφορικής και πρώην επικεφαλής επιχειρήσεων, συχνά αυθόρμητη, η κυρία Γκάλβες δεν διστάζει να βρίζει. «Ο χρυσός μου κανόνας: όχι τεμπέληδες, όχι απατεώνες, όχι καθίκια», είπε κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο τη Δευτέρα. Πρόσθεσε πως θα αντιμετωπίσει το κύμα βίας «με τις ωοθήκες της».
Προκάλεσε την κυρία Σέινμπαουμ να χειραφετηθεί από την κηδεμονία του προέδρου, να πει «‘ασχολήσου με τη διακυβέρνηση και άσε εμένα να είμαι υποψήφια’». Πολιτικά, η κυρία Γκάλβες λέει πως θα αντλήσει κι από τα τρία κόμματα που την υποστηρίζουν — τον οικονομικό φιλελευθερισμό του δεξιού PAN, τα ιδεώδη της κοινωνικής δικαιοσύνης του PRD, τη θεσμική κληρονομιά του PRI. Ενώ διαβεβαιώνει πως δεν θα υπάρξει οπισθοχώρηση δικαιωμάτων που θεωρούνται κεκτημένα, για τις γυναίκες ή την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+, για την άμβλωση και τον γάμο για όλους.
Ωστόσο η κυρία Σέινμπαουμ θεωρείται μεγάλο φαβορί των εκλογών, σύμφωνα με δυο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, έχει διαφορά κάπου δεκαπέντε εκατοστιαίων μονάδων. Η Σότσιλ Γκάλβες, μαχητική, διαβεβαιώνει πως μπορεί να την ανατρέψει.
«Θα νικήσουμε το 2024», δεσμεύτηκε απόπ την πλευρά της χθες η Κλαούδια Σέινμπαουμ