Στο πλαίσιο του επιστημονικά αγώνα διεθνώς έναντι της πανδημίας του κορωνοϊού έρχεται η δημιουργία ενός ρινικού αντιικού σπρέι από ερευνητές του Κολεγίου Ιατρών και Χειρουργών Vagelos του Πανεπιστημίου Κολούμπια, το οποίο μπλοκάρει τη μετάδοση του SARS-CoV-2 στα φέρετ (οικόσιτα ζώα), γεγονός που υποδηλώνει πως ίσως θα μπορούσε να έχει την ίδια επίδραση και σε ανθρώπους που εκτίθενται στον ιό που προκαλεί τη νόσο COVID-19.
Η χημική ένωση του σπρέι πρόκειται για ένα λιποπεπτίδιο που στοχεύει να εμποδίσει την είσοδο του κορωνοϊού στα κύτταρα-ξενιστές και το οποίο αναπτύχθηκε από τους ερευνητές Anne Moscona και Matteo Porotto, καθηγητές στο Τμήμα Παιδιατρικής και διευθυντές του Κέντρου Αλληλεπίδρασης Ξενιστών-Παθογόνων.
Το αντιιικό λιποπεπτίδιο είναι φθηνό για παραγωγή, έχει μεγάλη διάρκεια ζωής και δεν απαιτεί ψύξη. Αυτά τα χαρακτηριστικά το ξεχωρίζουν από άλλες αντιιικές προσεγγίσεις που βρίσκονται υπό ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων των μονοκλωνικών αντισωμάτων. Θα μπορούσε, κατά τους ερευνητές, να αποδειχθεί ιδανικό για να σταματήσει η διασπορά της COVID-19 στις Ηνωμένες Πολιτείες και παγκοσμίως -το μεταφερόμενο και σταθερό συστατικό θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε αγροτικούς, χαμηλού εισοδήματος και δυσπρόσιτους πληθυσμούς.
Προσχέδιο της συγκεκριμένης μελέτης φιλοξενείται στο bioRxiv, ενώ έχει ήδη παρουσιαστεί στην επιθεώρηση mBio Rxiv περιγραφή του συστατικού πρώτης γενιάς και της επίδρασής του σε τρισδιάστατο μοντέλο του ανθρώπινου πνεύμονα. Σε αυτό το μοντέλο, η χημική ένωση μπόρεσε να εξουδετερώσει μία αρχική λοίμωξη και να εμποδίσει την εξάπλωση του ιού στον πνεύμονα, ενώ δεν ήταν καθόλου τοξική για τα κύτταρα των αεραγωγών.
Τα φέρετ χρησιμοποιούνται συχνά σε μελέτες για λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος
Τα φέρετ, ο εξημερωμένος συγγενής του κουναβιού και της νυφίτσας, χρησιμοποιούνται συχνά σε μελέτες για λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος επειδή οι πνεύμονες αυτών των ζώων και των ανθρώπων είναι παρόμοιοι. Τα φέρετ είναι πολύ ευαίσθητα σε λοίμωξη με SARS-CoV-2 και ο ιός εξαπλώνεται εύκολα μεταξύ τους.
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης μελέτης, ποσοστό 100% των φέρετ που δεν είχαν λάβει το ρινικό σπρέι μολύνθηκαν από τα άλλα ζώα σε περιβάλλον διαβίωσης που προσεγγίζει για τους ανθρώπους το να μοιράζεσαι το ίδιο κρεβάτι ή πολύ στενή επαφή.
Οι καθηγητές Moscona και Porotto έχουν δημιουργήσει και κατά το παρελθόν ανάλογα λιποπεπτίδια –μικρές πρωτεΐνες που συνδέονται με ένα μόριο χοληστερόλης ή τοκοφερόλης – για να αποτρέψουν τη μόλυνση των κυττάρων από άλλους ιούς, συμπεριλαμβανομένων των ιών της ιλαράς, της παραγρίπης και του ιού Nipah. Αυτές οι αντι-ιικές ενώσεις ήταν δύσκολο να δοκιμαστούν κλινικά σε ανθρώπους κυρίως επειδή οι λοιμώξεις που εμποδίζουν είναι πιο διαδεδομένες ή σοβαρές σε ομάδες χαμηλού εισοδήματος.
Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του ιού SARS-CoV-2, οι ερευνητές προσάρμοσαν τη σχεδίαση στον νέο κορωνοϊό. «Ένα μάθημα που θέλουμε να τονίσουμε είναι η σημασία της εφαρμογής βασικών επιστημονικών μεθόδων για την ανάπτυξη θεραπειών για ιούς που επηρεάζουν τον ανθρώπινο πληθυσμό παγκοσμίως. Οι καρποί της προηγούμενης έρευνάς μας οδήγησαν στην ταχεία εφαρμογή των μεθόδων στην περίπτωση της COVID-19» επισημαίνουν οι Moscona και Porotto.
Τα λιποπεπτίδια λειτουργούν αποτρέποντας τη σύντηξη της πρωτεΐνης-ακίδα του ιού με την κυτταρική μεμβράνη του ξενιστή του, απαραίτητο στάδιο για τη μόλυνση των κυττάρων. Ο νέος κορωνοϊός ξεδιπλώνει την ακίδα της πρωτεΐνης πριν μετασχηματιστεί σε μία συμπαγή δέσμη που οδηγεί τη σύντηξη.
Η ένωση, η οποία σχεδιάστηκε από τους καθηγητές Moscona και Porotto, αναγνωρίζει την ακίδα του SARS-CoV-2, σφηνώνεται στην ξεδιπλωμένη περιοχή και εμποδίζει την πρωτεΐνη της ακίδας να υιοθετήσει το συμπαγές σχήμα που απαιτείται για τη σύντηξη.
Στα πειράματα που έλαβαν χώρα σε ομάδες φέρετ, το λιποπεπτίδιο χορηγήθηκε ρινικά σε έξι εξ αυτών τα οποία στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στον ίδιο χώρο με δύο φέρετ που αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου, και στα οποία είχε χορηγηθεί αλατούχο ρινικό σπρέι, καθώς και με ένα φέρετ που είχε προσβληθεί από τον ιό SARS-CoV-2.
Έπειτα από 24 ώρες στενής επαφής, ο έλεγχος για την COVID-19 έδειξε ότι κανένα από τα φέρετ που έλαβαν το ρινικό σπρέι δεν είχε προσβληθεί και το ιικό τους φορτίο ήταν ακριβώς μηδέν, ενώ όλα τα ζώα της ομάδας ελέγχου είχαν μολυνθεί και έφεραν πολύ υψηλό ιικό φορτίο.
Οι καθηγητές που ηγούνται του εγχειρήματος προτείνουν ότι αυτά τα πεπτίδια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε οποιαδήποτε κατάσταση όπου ένα μη μολυσμένο άτομο θα εκτεθεί, είτε στο σπίτι, το σχολείο, περιβάλλον υγειονομικής περίθαλψης, ή την κοινότητα.
«Ακόμα και σε ένα ιδανικό σενάριο με μεγάλα τμήματα του πληθυσμού να έχουν εμβολιαστεί -και με πλήρη εμπιστοσύνη και συμμόρφωση με τις διαδικασίες εμβολιασμού- αυτά τα αντιιικά θα συγκροτήσουν ένα σημαντικό συμπλήρωμα για την προστασία των ατόμων και τον έλεγχο της διασποράς» αναφέρουν οι Moscona και Porotto. Άτομα που δεν μπορούν να εμβολιαστούν ή δεν αναπτύξουν ανοσία μπορεί να επωφεληθούν ιδιαίτερα από το ρινικό σπρέι.
Το αντιικό χορηγείται εύκολα και, με βάση την εμπειρία των επιστημόνων με άλλους ιούς που προκαλούν λοίμωξη του αναπνευστικού, η προστασία θα είναι άμεση και θα διαρκέσει τουλάχιστον 24 ώρες.
Οι επιστήμονες ελπίζουν να προωθήσουν γρήγορα αυτή την προληπτική προσέγγιση σε κλινικές δοκιμές με στόχο τον περιορισμό της διασποράς της νόσου COVID-19.