Σε κάποιους μπορεί να φαίνεται σουρεαλιστικό, ακόμα και μακάβριο, αλλά το ταφικό έθιμο, που τηρείται την Κυριακή του Θωμά, καλά κρατεί στην παράδοση των Ποντίων.
«Το σωστό είναι να ερχόμαστε “σα ταφία” την 7η μετά το Πάσχα, του Θωμά, που δεν πίστεψε ότι ο Χριστός αναστήθηκε, παρά μόνον όταν είδε στα χέρια Του τα σημάδια της Σταύρωσης.
Εμείς, οι Πόντοι, πιστεύουμε στη “ζωή” των νεκρών μας και κάθε χρόνο ερχόμαστε στα νεκροταφεία να τους συναντήσουμε, να συμφάμε» είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ανέστης Τοπουζίδης, πορτρετίστας – χαράκτης των ταφικών πλακών από γρανίτη, που υπάρχουν σε αρκετούς τάφους.
Ανέστης Τοπουζίδης
Αν και η παράδοση θέλει το έθιμο να τηρείται την Κυριακή του Θωμά, πολλοί μαζεύονται στα νεκροταφεία τη δεύτερη μέρα του Πάσχα. Τη μέρα αυτή, ο Ανέστης Τοπουζίδης και οι δικοί του άνθρωποι, όπως και δεκάδες άλλες οικογένειες Ποντίων, μαζεύτηκαν στο νεκροταφείου του Φιλύρου, στη Θεσσαλονίκη, και έστρωσαν τραπέζι στον οικογενειακό τάφο, όπου είναι θαμμένη η μητέρα του, όπως επίσης ο αδελφός του Αβραάμ και η ξαδέλφη του, η Ελένη.
«Πριν από μερικά χρόνια μεταφέραμε μαζί μας στην Ελλάδα, από το χωριό μας στη Γεωργία, την πλάκα της αδελφής μας, να βρίσκεται εδώ μαζί με όλους τους άλλους. Ερήμωσε το χωριό μας, όπου άλλοτε έμεναν Έλληνες. Δεν πάει κανείς πλέον εκεί και οι τάφοι κρύφτηκαν κάτω από παχύ στρώμα αγριόχορτου» λέει ο Ανέστης Τοπουζίδης, που εκτός από τη Σχολή Καλών Τεχνών στην Τιφλίδα, έχει σπουδάσει και στο Ινστιτούτο Πολιτισμού της Μόσχας, στο τμήμα σκηνοθεσίας. Στην Ελλάδα ανεβάζει θεατρικά στην ποντιακή γλώσσα, αλλά προκειμένου να μεγαλώσει τα τέσσερα παιδιά του δούλεψε ως μαραγκός και χαράκτης στις ταφικές γρανιτένιες πλάκες.
Στην ερώτηση πώς βλέπει, ως σκηνοθέτης, όλο αυτό το θεατρικό -θα έλεγε κανείς- σκηνικό που στήνεται στα νεκροταφεία κάθε χρόνο, λέει: «Η ζωή είναι περισσότερο θέατρο, ενώ το θέατρο είναι πραγματική ζωή, πιστεύω. Τους νεκρούς μας δεν τους ξεχνάμε, συνέχεια αναφερόμαστε σε αυτούς. Λέμε συχνά πως η μάνα μου π.χ. μαγείρευε έτσι, στον πατέρα μου δεν άρεσε αυτό κλπ»…
