Τσουνάμι ακυρώσεων στον τουρισμό – Το ένα τρίτο των μονάδων αναμένεται ότι θα παραμείνουν κλειστές

Τουλάχιστον το 75% αναμένεται να αγγίξουν οι ακυρώσεις των κρατήσεων από το εξωτερικό τη φετινή τουριστική σεζόν στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία ξένων τουρ οπερέιτορ με τα ελληνικά τουριστικά γραφεία. Έτσι, λοιπόν, ύστερα και από αυτές τις εξελίξεις, παράγοντες από τον χώρο εκτιμούν πως, με τα σημερινά δεδομένα, ένα ποσοστό μονάδων που μπορεί να φτάσει ακόμα και το 30% δεν θα καταφέρει να ανοίξει φέτος, είτε λόγω πιθανών υγειονομικών περιορισμών είτε επειδή η λειτουργία τους θα αποδειχθεί ασύμφορη.

Στο ίδιο μήκος κύματος, μεγάλες ξενοδοχειακές αλυσίδες, με παρουσία σε διάφορους προορισμούς ανά τη χώρα, έχουν επεξεργαστεί όλα τα πιθανά σενάρια για το πόσες από τις μονάδες που αριθμούν θα θέσουν φέτος σε λειτουργία, για πόσο διάστημα και υπό ποιες προϋποθέσεις από πλευράς πληροτήτων.
Μάλιστα έρευνα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων λέει ότι το 65% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας θα οδηγηθούν σε πιθανή ή πολύ πιθανή χρεοκοπία. Όσο για τα ξενοδοχεία εποχικής λειτουργίας το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 51,8%. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η πλειονότητα των ξενοδόχων πιστεύει ότι θα υποστεί πτώση τζίρου άνω του 56%. Η συνολική χρηματική απώλεια για το 2020 εκτιμάται σε 4,46 δισ. ευρώ και άμεσα κινδυνεύουν 45.142 θέσεις εργασίας.

Ως πρώτο μέτρο ενίσχυσης για τους ξενοδόχους, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη δυνατότητα αποζημίωσης των ακυρώσεων με την έκδοση δεκαοκτάμηνου voucher (κουπόνια). Πρόκειται για μια «ανάσα» που θα επιτρέπει, αντί για επιστροφή χρημάτων, οι ξενοδόχοι να δίνουν ισόποσο voucher σε όσους ακυρώνουν προπληρωμένες κρατήσεις. Οι συγκεκριμένοι πελάτες θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα κουπόνια αργότερα σε άλλο ταξίδι, ακόμα και με άλλο προορισμό.

Οι περισσότεροι θεωρούν τη φετινή σεζόν χαμένη ή ευελπιστούν να κινηθούν ομαλά έστω και για δυο μήνες, ώστε οι πληγές που θα κουβαλούν την επόμενη χρονιά να είναι λιγότερες.
Την ίδια ώρα οι ξενοδόχοι περιμένουν ακόμη τα πρωτόκολλα υγείας που θα συστήσουν οι υγειονομικές αρχές για τους νέους κανόνες λειτουργίας, με τήρηση αποστάσεων σε χώρους υποδοχής, εστίασης και παραλίες.
Το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΞΕΕ) τονίζει ότι είναι κρίσιμο οι όροι να είναι κοινοί τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να διασφαλιστούν οι ίσοι όροι ανταγωνισμού. Όμως η μέχρι τώρα κατακερματισμένη αντίδραση της Ευρώπης έναντι της πανδημίας δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.

Η στάση αρκετών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, με πιο χαρακτηριστική και πρόσφατη αυτή της Γαλλίας, που προτρέπει τους πολίτες της να κάνουν διακοπές εντός συνόρων, αλλά και της Αυστρίας, η οποία προτείνει να συνάψουν οι χώρες διμερείς κρατικές συμφωνίες για να ανοίξουν τα μεταξύ τους σύνορα, δείχνει ότι θα υπάρξει μεγάλος ανταγωνισμός στο επίπεδο του τουρισμού.

Τρίμηνη περίοδος
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας στο υπουργείο Τουρισμού διαμηνύουν ότι οι αποφάσεις για την επανεκκίνηση θα ληφθούν σε πλήρη συντονισμό και καθ’ υπόδειξιν ειδικών και της ομάδας του Σωτήρη Τσιόδρα. Το πιθανότερο είναι η επαναλειτουργία να γίνει σταδιακά, ξεκινώντας από τα δωδεκάμηνης λειτουργίας, και εν συνεχεία θα ακολουθήσουν τα εποχικής στα νησιά.
Την ίδια ώρα ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης έκανε λόγο για τουριστική περίοδο τριών μηνών, επισημαίνοντας ότι ο Ιούλιος, ο Αύγουστος και ο Σεπτέμβριος θα σηκώσουν το βάρος της τουριστικής χρονιάς εφέτος. Βέβαια συμπλήρωσε ότι υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις και για επέκταση της περιόδου τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο. Προϋπόθεση των παραπάνω είναι φυσικά να μην υπάρξουν απρόοπτες εξελίξεις στο μέτωπο του κορωνοϊού.

«Υγειονομικό διαβατήριο»
Το μεγάλο ωστόσο στοίχημα της εξέλιξης της τουριστικής χρονιάς είναι η ασφαλής είσοδος και έξοδος των επισκεπτών μας στην Ελλάδα και για τον λόγο αυτό προωθείται το «υγειονομικό διαβατήριο», όπως ανάφερε ο υπουργός, προκειμένου να περιγράψει μια μεθοδολογία «ασφαλούς εισόδου».
Προς την κατεύθυνση αυτή ο Θεοχάρης ανάφερε ότι γίνεται διαβούλευση στην Ε.Ε. προκειμένου σε κάθε Ευρωπαίο πολίτη που θα θέλει να ταξιδεύσει να γίνεται ένα αξιόπιστο τεστ για την ανίχνευση του κορωνοϊού. Μάλιστα εξήγησε ότι αυτό θα πρέπει να γίνεται στη χώρα εκκίνησης των διακοπών. Αν για παράδειγμα πρόκειται για έναν Γερμανό επισκέπτη, αυτό το τεστ θα γίνεται στη Γερμανία προτού έλθει στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα τον πρώτο λόγο στο μέτωπο των τεστ θα έχει ο ΕΟΔΥ, όπως αναφέρθηκε.
Σε ό,τι αφορά την αποκλιμάκωση των μέτρων θα επιτρέψει σε έναν αριθμό εργοδοτών να ανοίξουν τις επιχειρήσεις τους κάτω από αυστηρούς όρους υγειονομικής προστασίας και να απασχολήσουν μέρος του προσωπικού τους, ενώ θα επιδοτηθεί ο εσωτερικός τουρισμός, προκειμένου να λειτουργήσουν κάποιες ξενοδοχειακές μονάδες.

Εκ περιτροπής εργασία
Πολλή κουβέντα γίνεται για τη δυνατότητα χρήσης της εκ περιτροπής εργασίας για τους επόμενους έξι μήνες. Σύμφωνα με τη ρύθμιση που ήδη ισχύει, οι επιχειρήσεις που αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους των εργαζομένων τους – και όχι του συνόλου – μπορούν για τους υπόλοιπους εργαζόμενους που δεν μπαίνουν σε αναστολή να κάνουν χρήση του μέτρου της εκ περιτροπής εργασίας.
Αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα απασχολείται τουλάχιστον δύο εβδομάδες τον μήνα και θα αμείβεται με το 50% του μισθού του. Δηλαδή μια επιχείρηση εστίασης που απασχολεί 10 άτομα θα έχει τη δυνατότητα με νέα υποβολή δήλωσης να αναγγείλει ότι διατηρεί τους 5 σε καθεστώς αναστολής της σύμβασης, ενώ οι άλλοι 5 θα εργάζονται με εκ περιτροπής εργασία.

Για να αποκατασταθεί μέρος των κομμένων αμοιβών, το υπουργείο Εργασίας μελετά σχέδιο προσαύξησης των μισθών των εργαζομένων που εργάζονται υπό καθεστώς ευέλικτων μορφών απασχόλησης, με στόχο να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας όταν παρέλθει το διάστημα της απαγόρευσης των απολύσεων.
Το σχέδιο, που βασίζεται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «SURE», προβλέπει καταβολή προσαύξησης μισθού με αντίστοιχη προσαύξηση έως και στο διπλάσιο ύψος των ασφαλιστικών εισφορών.
Το πρόγραμμα θα επιτρέπει στα κράτη – μέλη να πληρώνουν επί της ουσίας τους μισθούς των εργαζομένων των επιχειρήσεων που μειώνουν την παραγωγή και τις ώρες εργασίας ώστε να μην χρειαστεί να κάνουν απολύσεις.

Προσπάθεια συνεννόησης
Σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα ισχύσουν την επόμενη μέρα για τα ταξίδια και, κυρίως, το αν οι Βρυξέλλες θα καταφέρουν να υιοθετήσουν αυτή τη φορά κοινή στάση στην επανεκκίνηση. «Εφόσον έχουμε σωστά υγειονομικά πρωτόκολλα, θα μπορέσουμε να ξεκινήσουμε φέτος την τουριστική σεζόν, όποτε κι αν γίνει αυτή η επανεκκίνηση και παρά το γεγονός ότι το 2020 φαίνεται να έχει χαθεί κατά το μεγαλύτερο ποσοστό για τον ελληνικό τουρισμό» δηλώνουν οι επιτελείς του τουρισμού.

Ο Θεοχάρης ανάφερε ότι ο ίδιος βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τους μεγάλους διοργανωτές ταξιδιών (tour operators) του εξωτερικού, οι οποίοι εκφράζουν το έντονο ενδιαφέρον τους για την Ελλάδα και περιμένουν πώς θα ξεδιπλωθούν τα μέτρα υγειονομικής προστασίας σε ξενοδοχεία κ.λπ. Τέλος στο μέτωπο του εγχώριου τουρισμού επισήμανε ότι έχει εισηγηθεί στο οικονομικό επιτελείο κίνητρα για ενίσχυση του.
Τέλος αναζητείται επίσης ο τρόπος, σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο, με τον οποίο θα γίνει η επανεκκίνηση των ταξιδιών: από τις αποστάσεις μέσα στα αεροπλάνα – που σίγουρα δεν μπορούν να πετούν με πληρότητα 20% για να έχουν πολλές κενές θέσεις ανάμεσα στους επιβάτες, διότι τότε θα είναι μη αποδοτικές οι πτήσεις – μέχρι τις αποστάσεις στα ξενοδοχεία, στα τραπέζια του πρωινού και τις ξαπλώστρες στις παραλίες.