Επιστήμονες από το Κέντρο Ολοκληρωμένων Ιατρικών Επιστημών (IMS) RIKEN και την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Keio στην Ιαπωνία χρησιμοποίησαν μονοκυτταρική ανάλυση RNA για να διαπιστώσουν ότι οι υπεραιωνόβιοι, δηλαδή οι άνθρωποι άνω των 110 ετών, έχουν πλεονάζοντα ανοσοκύτταρα ενός συγκεκριμένου είδους, των CD4+ T κυττάρων.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο PNAS, οι υπεραιωνόβιοι αποτελούν μια μοναδική ομάδα ανθρώπων, αφενός γιατί είναι εξαιρετικά σπάνιοι και αφετέρου γιατί έχουν μια σχετική ανοσία σε ασθένειες όπως οι λοιμώξεις και ο καρκίνος κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην ιδέα ότι ενδεχομένως να έχουν ένα ιδιαίτερα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, με τους ερευνητές να προσπαθούν να βρουν την εξήγηση σε αυτό.
Έτσι, εξέτασαν τα ανοσοκύτταρα σε μια ομάδα υπεραιωνόβιων και σε μια νεότερη ηλικιακά ομάδα ελέγχου, λαμβάνοντας συνολικά 41.208 κύτταρα από επτά υπεραιωνόβιους και 19.994 κύτταρα από πέντε άτομα της ομάδας ελέγχου. Βρήκαν, λοιπόν, ότι ενώ ο αριθμός των B-κυττάρων ήταν μικρότερος στους υπεραιωνόβιους, ο αριθμός των T-λεμφοκυττάρων ήταν περίπου ο ίδιος, ενώ ο αριθμός μιας συγκεκριμένης υπο-ομάδας των T-λεμφοκυττάρων (CD4+ T κυττάρων) ήταν αυξημένος στους υπεραιωνόβιους.
Αναλύοντας τα κύτταρα αυτά, οι συγγραφείς της μελέτης βρήκαν ότι οι υπεραιωνόβιοι είχαν πολύ υψηλά επίπεδα κυτταροτοξικών κυττάρων, δηλαδή αυτών που επιτίθενται και καταστρέφουν άλλα κύτταρα, και ότι σε κάποιες περιπτώσεις τα επίπεδα αυτά άγγιζαν το 80% του συνόλου των T-κυττάρων, σε σύγκριση με το 10-20% της ομάδας ελέγχου.
Όταν οι ερευνητές εξέτασαν το αίμα των νεότερων συμμετεχόντων στη μελέτη, διαπίστωσαν ότι υπήρχαν σχετικά λίγα CD4 Τ κυτταροτοξικά κύτταρα (ο δείκτης CD4 υποδεικνύει κύτταρα μη κυτταροτοξικά), πράγμα που μάλλον δείχνει ότι δεν επρόκειτο για ένα δείκτη νεότητος, αλλά για ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των υπεραιωνόβιων.
Για να δει τον τρόπο με τον οποίο παράγονται αυτά τα ειδικά κύτταρα, η ερευνητική ομάδα εξέτασε ενδελεχώς κύτταρα του αίματος δύο υπεραιωνόβωιν και βρήκε ότι είχαν προέλθει από μια διαδικασία κλωνικής επέκτασης, πράγμα που σημαίνει ότι πολλά από τα κύτταρα ήταν απόγονοι ενός μεμονωμένου προγονικού κυττάρου.
«Η έρευνα αυτή δείχνει ότι η μονοκυτταρική ανάλυση της μεταγραφικής έκφρασης του RNA μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε το γιατί οι άνθρωποι είναι περισσότερο ή λιγότεροι ευάλωτοι στις ασθένειες. Τα Τ κύτταρα με δείκτη CD4 ενεργοποιούν την παραγωγή κυτοκινών, ενώ τα Τ κύτταρα με δείκτη CD8 είναι κυτταροτοξικά και ίσως ο συνδυασμός των δύο αυτών στοιχείων να επιτρέπει στα άτομα να είναι περισσότερο υγιή. Πιστεύουμε ότι αυτός ο τύπος κυττάρων, που είναι σχετικά ασυνήθιστος στους περισσότερους ανθρώπους, ακόμα και στους νέους, είναι χρήσιμος στη μάχη απέναντι στους όγκους και θα μπορούσε να φανεί σημαντικός και στην ανοσολογική παρακολούθηση. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό εύρημα, που μας προσφέρει νέους δρόμους για να εξετάσουμε το πώς οι άνθρωποι που ζουν πολλά χρόνια μπορούν να προστατεύσουν τον εαυτό τους από καταστάσεις όπως οι λοιμώξεις και ο καρκίνος», αναφέρει σε σχόλιό του ο Piero Carninci, ένας εκ των επικεφαλής της μελέτης.
