Ένα φάρμακο για το γλαύκωμα θα μπορούσε ενδεχομένως να βοηθήσει στην καταπολέμηση ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ. Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ ανακάλυψαν ότι το φάρμακο μεθαζολαμίδη– που συνταγογραφείται κυρίως για τη θεραπεία οφθαλμικών παθήσεων- θα μπορούσε ενδεχομένως να καθαρίσει τη συσσώρευση επιβλαβών πρωτεϊνών που σχετίζεται με διάφορες μορφές άνοιας.
Η έρευνα επικεντρώθηκε στην πρωτεΐνη ταυ, η οποία όταν συσσωρεύεται ασυνήθιστα στον εγκέφαλο, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές νευρολογικές παθήσεις. Αυτές περιλαμβάνουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ, τη νόσο του Pick και την προοδευτική υπερπυρηνική παράλυση – παθήσεις οι οποίες επί του παρόντος έχουν περιορισμένες επιλογές θεραπείας.
Αυτό που κάνει αυτή την έρευνα ιδιαίτερα συναρπαστική είναι η δημιουργική της προσέγγιση στην ανακάλυψη φαρμάκων. Αντί για παραδοσιακές εργαστηριακές κυτταροκαλλιέργειες, η ομάδα του Κέιμπριτζ στράφηκε στο ψάρι-ζέβρα. Αυτά τα μικρά, διαφανή ψάρια μοιράζονται γενετικές ομοιότητες με τους ανθρώπους, επιτρέποντας στους επιστήμονες να μοντελοποιήσουν ανθρώπινες ασθένειες με αξιοσημείωτη ακρίβεια.
«Αυτά τα ψάρια μας επιτρέπουν να το κάνουμε αυτό σε κλίμακα, κάτι που δεν είναι εφικτό ή ηθικό σε μεγαλύτερα ζώα όπως τα ποντίκια» εξηγεί η Δρ. Άνα Λοπέζ Ραμίρεζ, μια από τις επικεφαλής ερευνήτριες της μελέτης.
Η ομάδα ανέλυσε 1.437 κλινικά εγκεκριμένες φαρμακευτικές ενώσεις, εστιάζοντας σε μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς καρβονικής ανυδράσης. Αυτά τα φάρμακα θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα κύτταρα να καθαρίσουν τη συσσώρευση πρωτεΐνης ταυ ενεργοποιώντας τα λυσοσώματα– οργανίδια που διασπούν και επαναχρησιμοποιούν τις κυτταρικές δομές- να μετακινηθούν στην επιφάνεια του κυττάρου και να διώξουν τις επιβλαβείς συσσωρεύσεις της εν λόγω πρωτεΐνης.
Όταν οι ερευνητές χορήγησαν το φάρμακο σε ποντίκια τα οποία είχαν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να φέρουν μια μετάλλαξη της ταυ, τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά. Τα ποντίκια που έλαβαν τη θεραπεία με τη μεθαζολαμίδη, παρουσίασαν βελτιωμένη μνήμη και γνωστική απόδοση, με σημαντικά λιγότερα συσσωματώματα πρωτεΐνης ταυ στον εγκέφαλό τους, σε σχέση με τα ποντίκια που δεν έλαβαν τη θεραπεία.
Επειδή η μεθαζολαμίδη είναι ήδη ένα εγκεκριμένο φάρμακο, η πορεία προς πιθανές κλινικές δοκιμές θα μπορούσε να είναι πολύ πιο γρήγορη από την ανάπτυξη ενός εντελώς νέου φαρμάκου. Η ερευνητική ομάδα σκοπεύει στη συνέχεια να διερευνήσει τη δυνατότητα της μεθαζολαμίδης στη θεραπεία άλλων νευροεκφυλιστικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Χάντινγκτον και του Πάρκινσον.
