Φοβερά πράγματα αποκαλύπτει ένας πάπυρος του 4ου αιώνα προ Χριστού

Ο πάπυρος αυτός αναφέρει ότι…. η κατάκτηση του Καμβύση σήμανε την καταστροφή όλων των να­ών της Αιγύπτου. Ας σημειωθεί ότι ο Καμβύσης υπήρξε ο μοναδικός Πέρσης βασιλιάς που κατείχε τον τίτλο του φαραώ!.. Κι όλα αυτά γιατί; Διαβάστε το κείμενο που ακολουθεί!…
Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι γύ­ρω από το όνομα του Καμβύση δημιουργήθηκε μία έντονα εχθρική παράδοση, η οποία του απο­δίδει παραφροσύνη και φρικαλεότητες. Σίγουρα υπήρχαν παράφρονες κυβερνήτες, και σί­γουρα υφίστανται ενδείξεις ότι η κατάκτηση εί­χε άνομο χαρακτήρα.

Ακόμα και ο Udjahorresne (Uzahor-resenet), ο «συνήγορος του διαβόλου» υπέρ του Καμβύση, δεν μπορεί να αποκρύψει στην αυτοβιογραφία του ότι ο ναός της Σάιτας καταλήφθηκε από στρατιώτες και βεβηλώθη­κε.

Επίσης, ένας αραμαϊκός πάπυρος, φυσικά μεταγενέστερης χρονολογίας (Cowley, AP 30, του 408 π.Χ.), αναφέρει ότι η κατάκτηση του Καμβύση σήμανε την καταστροφή όλων των να­ών της Αιγύπτου. Θεωρείται πιθανό ότι οι Πέρ­σες στρατιώτες προκάλεσαν ταραχές και λεη­λασίες ναών για να ιδιοποιηθούν τα πολύτιμα αντικείμενα τους. Ο Ψαμμήτιχος Γ’ και ο γιος του σίγουρα εξοντώθηκαν, αν και όχι απαραί­τητα με τον τρόπο που περιγράφει ο Ηρόδοτος. Δεν θα τους άφηναν να ζήσουν, διότι θα απο­τελούσαν αιτία εξέγερσης.

Είναι πιθανό ότι ο Καμβύσης βεβήλωσε τη μνήμη του Άμαση, τα cartouche43, του οποίου πρέπει να αφαιρέθηκαν περίπου την εποχή εκείνη. Μπορεί ακόμα να βεβήλωσε, με κάποιο τρόπο, και τον τάφο του Άμαση, αν και δεν υπάρχουν στοιχεία γι’ αυτό. Είναι δύσκολο να καταδικάσουμε τον Καμ­βύση για άλλα αδικήματα. Ασφαλώς, πρέπει να καλέσουμε ως μάρτυρα υπεράσπισης τον προ­αναφερθέντα Udjahorresne, του οποίου το άγαλ­μα (βρίσκεται στο Βατικανό) φέρει μία εξιδανι­κευμένη αυτοβιογραφία σε ιερογλυφική γρα­φή.

Ο Udjahorresne της Σάιτας ήταν ο διοικη­τής του στόλου του Ψαμμήτιχου Γ’ (ο οποίος μάλλον δεν απέπλευσε). Ήταν, επίσης, αρχία­τρος και βασιλικός σύμβουλος. Περιγράφει την επίσκεψη του Καμβύση στη Σάιτα ως πράξη φι­λανθρωπίας και ευλάβειας, και δεν κάνει καμιά προσπάθεια να συγκαλύψει το γεγονός ότι ξέ­να στρατεύματα είχαν στρατοπεδεύσει στον ιε­ρό περίβολο του ναού. Αναφέρει δυο φορές ότι «μεγάλη ατυχία βρήκε ολόκληρη τη χώρα» και σημειώνει ότι ο βασιλιάς διέταξε την άμεση απο­κατάσταση του ιερού τόπου.

Ο Udjahorresne υπήρξε, προφανώς, στενός συνεργάτης των Περσών. Δηλώνει απροκάλυπτα ότι ο Καμβύ­σης τον προώθησε στην ιεραρχία και ότι άκου­γε τις συμβουλές του. Πάντως, η πολιτική συ­μπεριφορά που αποδίδει ο Udjahorresne στον κατακτητή Καμβύση τού αρμόζει πολύ περισσότερο από τη ζοφερή εικόνα που σκιαγραφεί ο Ηρόδοτος. Ο Udjahorresne εκλήθη να απο­νείμει στο βασιλιά τον τίτλο του φαραώ, μία πρά­ξη πολύ πιο σημαντική απ’ ό,τι φαίνεται, αφού υποδηλώνει ότι ο Καμβύσης στέφθηκε φαραώ και, άρα, πρέπει να είχε συνειδητοποιήσει ότι αυτός ήταν ο μόνος τρόπος να κυβερνήσει επι­τυχώς την Αίγυπτο.

Η στέψη του, που περι­γράφεται από τον Udjahorresne (ας σημειωθεί ότι ο Καμβύσης υπήρξε ο μοναδικός Πέρσης βασιλιάς που κατείχε τον τίτλο του φαραώ), εί­ναι επίσης σημαντική και για άλλον ένα λόγο: ο Αιγύπτιος συνεργάτης των κατακτητών αρ­νείται το γεγονός της κατάκτησης, η οποία δεν μπορεί να αφομοιωθεί από την αιγυπτιακή θρησκεία και νοοτροπία.

Ο Καμβύσης παρου­σιάστηκε ως Mesuti-Re, γιος του θεού Ήλιου. Αυτό μπορεί να μη φαίνεται πολύ ρεαλιστικό, αλλά η στάση του εξασφάλισε τη συνέχεια του αιγυπτιακού πολιτισμού κατά τη διάρ­κεια της μεγαλύτερης κρίσης του. Ισως γι’ αυ­τό ο Udjahorresne λατρευόταν στη Μέμφιδα διακόσια χρόνια μετά το θάνατο του.

Στην κο­πτική γλώσσα, διασώζεται μία μεταγενέστερη και ρομαντική εκδοχή της κατάκτησης, σύμ­φωνα με την οποία την Αίγυπτο εκπροσωπού­σε ένας σοφός σύμβουλος ονόματι Bothor, ο οποίος πιθανό να είναι ο Udjahorresne. Ίσως του άξιζε να τον θεωρούν σοφό και να τον συ­γκρίνουν, μερικές φορές, με το βιβλικό Έσδρα. Μερικές λεπτομέρειες των άμεσων οργα­νωτικών μέτρων που έλαβε ο Καμβύσης μπο­ρούμε να τις μαντέψουμε.

Αναμφίβολα διόρισε σατράπη, επέβαλε ρυθμίσεις για φόρους και αποζημιώσεις και εγκατέστησε φρουρές, κατά πάσα πιθανότητα στα καθιερωμένα στρατηγι­κά σημεία: στη Μαρέα (βορειοδυτικό Δέλτα), το Πηλούσιο και την Ελεφαντίνη. Φρουρές τοπο­θετήθηκαν και σε μεγαλύτερες πόλεις, όπως η Μέμφιδα, και υπάρχει η πιθανότητα να χρησι­μοποιήθηκε επίσης το φρούριο της Βαβυλώνας (Παλαιό Κάιρο). Η Μέμφιδα αποτέλεσε την έδρα της κυβέρνησης και το επίκεντρο πολλών ση­μαντικών θρησκειών.

Η σημαντικότερη ήταν η θρησκεία του ταύρου Άπη, ο οποίος διαδραμά­τιζε στον κόσμο των ζώων ρόλο αντίστοιχο προς εκείνο του φαραώ στον κόσμο των ανθρώπων. Η Μέμφιδα ήταν το επίκεντρο των βασιλικών τελετών και ιδεολογιών. Ήταν λοιπόν αναπό­φευκτο ο τερατώδης Καμβύσης, αυτός που ανέ­τρεψε τη θρησκευτική τάξη, να παρουσιαστεί ως ο εχθρός του Άπη.

Η παράδοση αναφέρει όχιμόνον ότι ο Άπις τραυματίστηκε, αλλά ότι ο τραυ­ματισμός του συνοδεύθηκε με την αργή θανά­τωση ζώων και τη μυστική ταφή τους. Οι ιερο­γλυφικές πηγές δεν επιβεβαιώνουν την παρά­δοση. Ο συγκεκριμένος Άπις, ο οποίος γεννή­θηκε τον εικοστό έβδομο χρόνο της βασιλείας του Άμαση (543 π.Χ.), πέθανε τον Σεπτέμβριο του 525 π.Χ., και τάφηκε δεόντως σε υπόγειο τάφο στη Σακκάρα.

Ο επόμενος Άπις γεννήθη­κε το 526 π.Χ. και πέθανε το 518 π.Χ., επί βασι­λείας Δαρείου. Στον τάφο του προηγούμενου Άπη έχουν εντοπιστεί ενδείξεις εσπευσμένης ταφής. Το γεγονός αυτό δεν αποδεικνύει τίπο­τα. Ούτε και θα είχαν νόημα οι προσπάθειες να οριστεί διάδοχος του Άπη, αν ήταν να μαχαι­ρωθεί από τον Καμβύση. Το γεγονός ότι η ίδια ιστορία λέγεται για τον Αρταξέρξη Γ’ τον Ώχο δεν εμπνέει εμπιστοσύνη.

Το κίνητρο φαίνεται να είναι ισοδύνα­μο με την παιδοκτονία του Πτο­λεμαίου Η’ και αργότερα του αλ-Χακίμ (Αιγύπτιος κυβερνήτης της 6ης δυναστείας των Φατιμιδών [985-1021], πε­ριώνυμος για την αγριότητα που επέ­δειξε κατά των Χριστια­νών και Ιουδαίων), οπό­τε αποτελεί μάλλον μέρος της λαϊκής παράδοσης (*).
—————–
Πηγή: Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ: «Ιστορία τα Αρχαίας Ελλάδας»