«Ένα δημοφιλές ρητό λέει: ο Τούρκος δεν έχει άλλο φίλο από τον Τούρκο, αναφέρει η Hulliya Turan, αναπληρώτρια δήμαρχος, που είναι κουρδικής καταγωγής. Είναι πολύ ριζωμένο στις νοοτροπίες».
Στην ιστοσελίδα της εφημερίδας Le Parisien δημοσιεύεται εκτενές ρεπορτάζ του Robin Korda, ειδικού απεσταλμένου στο Στρασβούργο, με τίτλο: «Στο Στρασβούργο, πώς ο Ερντογάν κινεί τα νήματα της τουρκικής κοινότητας» και υπότιτλο: Οι βουλευτές ψηφίζουν αυτήν την Τρίτη σε πρώτη ανάγνωση το νομοσχέδιο κατά του ισλαμιστικού «αυτονομισμού». Στο Στρασβούργο, δύο ιδιαίτερα αδιαφανή ιδρύματα, το Ditib και το Milli Görüs, λειτουργούν ως ενδιάμεσοι για την τουρκική εξουσία.
Αναφέρει, μεταξύ άλλων:
Ορισμένα από αυτά τα μέρη της κοινότητας συνδέονται άμεσα με το καθεστώς του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος καλύπτει την Αλσατική πόλη με προσοχή. Στα μέσα του 2019, εγκαινιάστηκε το μεγαλύτερο τουρκικό διπλωματικό κτίριο στον κόσμο στις όχθες του ποταμού Ιλ, σε απόσταση αναπνοής από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Από την πλευρά του καναλιού, οι πεζοπόροι δεν διακρίνουν την κόκκινη σημαία της Τουρκίας. Ωστόσο, το προξενείο είναι μνημειακό: 8.900 m2 και πέντε κτίρια σε ροζ ψαμμίτη.
Άλλα ιδρύματα είναι ακόμη πιο αδιαφανή, όπως το Ditib, ένας οργανισμός που συνδέεται με το τουρκικό Υπουργείο Θρησκευμάτων. Πίσω από το ταμείο ενός τουρκικού κρεοπωλείου, ο Hamza, 23 ετών, πηγαίνει μερικές φορές σε τζαμιά Ditib. Είναι 270 στη Γαλλία, συμπεριλαμβανομένων 73 στη περιοχή του Grand-Est, και οι ιμάμηδες στάλθηκαν και πληρώνονται από την Άγκυρα. «Μπορεί να είναι πιο κοντά στην Τουρκία από τους άλλους, αλλά έχω την εντύπωση ότι παραμένουν παρόλα αυτά ανεξάρτητοι», αναφέρει ο νεαρός.
Η γαλλική κυβέρνηση έχει μια πολύ διαφορετική ανάγνωση. «Με ποιο δικαίωμα ο κ. Ερντογάν ασχολείται με τη χώρα μας; Ο Υπουργός Εσωτερικών, Gerald Darmanin, προσκεκλημένος στη France Inter ενοχλήθηκε πρόσφατα. Ξέρετε γιατί: (…) εν μέρει για τη διαχείριση της διασποράς του. Διότι μέσω της θρησκείας, είναι η πολιτική».
Από το 2014, οι Τούρκοι που ζουν στο εξωτερικό έχουν πράγματι το δικαίωμα να συμμετέχουν στις εκλογές στη χώρα καταγωγής τους. Και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κέρδισε σχεδόν τα δύο τρίτα των ψήφων εκεί, πολύ περισσότερο από ό, τι στη χώρα. Κυρίως, αυτοί οι ψηφοφόροι της διασποράς είναι επίσης πράκτορες, που μπορούν να κινητοποιηθούν, έτοιμοι να ξυπνήσουν όσον αφορά καυτά θέματα, όπως η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων.
Επικεφαλής του τουρκικού τμήματος σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου, ο Samim Aknögul χρονολογεί αυτήν την αλλαγή με την άφιξη του AKP στην εξουσία. «Πριν, ο επίσημος λόγος για τη διασπορά της ζητούσε να μην ασχολείται με τις υποθέσεις άλλων χωρών, θυμάται. Τώρα, αντίθετα, είναι θέμα συγκρότησης λόμπι, φρουρών, πρεσβευτών».
Για αυτούς τους παράγοντες επιρροής, το Στρασβούργο θεωρείται ως εμπροσθοφυλακή. Στην περιοχή Hautepierre, το Ditib διαθέτει το τεράστιο συγκρότημα ενός πρώην εκπαιδευτικού κέντρου του ταχυδρομείου, το οποίο αγόρασε για 15 εκατομμύρια ευρώ το 2011.
Ο οργανισμός στεγάζει ένα τζαμί εκεί, μια ακαδημία που προορίζεται να εκπαιδεύει ιμάμηδες που στέλνει σε ολόκληρη την Ευρώπη καθώς και ένα μικρό κολέγιο-γυμνάσιο. Αυτό το ίδρυμα εκτός συμβολαίου υπερηφανεύεται για τον σεβασμό των θρησκευτικών παραδόσεων, της εκμάθησης γλωσσών, ιδίως των αραβικών και των τουρκικών, καθώς και μαθημάτων θεολογίας που προσφέρει τρεις ώρες την εβδομάδα. Κάθε χρόνο, 25 μαθητές παίρνουν το bac. Και οι μαθητές του γυμνασίου από τις δύο τελευταίες τάξεις έχουν πάρει το δίπλωμα τους. «Στοχεύουμε στην αριστεία», χαμογελά ο Murat Ercan, ένα από τα στελέχη του έργου.
(…)
Σε μια ημι-βιομηχανική ζώνη, η ο οργανισμός Milli Görüs πραγματοποιεί ένα φαραονικό έργο στο Στρασβούργο: αυτό του μεγαλύτερου τζαμιού στην Ευρώπη, με σκοπό να φιλοξενήσει 2.500 πιστούς σε ένα μεγάλο κτίριο οθωμανικού στυλ, των οποίων οι δύο μιναρέδες πρέπει να κορυφώνονται σε ύψος 36 μέτρων. Αυτό το ισλαμικό συντηρητικό κίνημα, που ξεκίνησε στην Τουρκία τη δεκαετία του 1970, εξήχθη στη Γερμανία και τη Γαλλία, όπου έχει 70 τζαμιά. Οι σύνδεσμοί του με την εξουσία είναι ασαφείς.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προήλθε από αυτό. Και όπως το Ditib, το Milli Görüs, επίσης μέλος του CFCM (Γαλλικό Συμβούλιο Μουσουλμανικής Λατρείας), αρνήθηκε να υπογράψει τον χάρτη του Ισλάμ της Γαλλίας, ο οποίος υποτίθεται ότι έχει σαφή στάση κατά του πολιτικού Ισλάμ.
(…) Ο ηγέτης του διαβεβαιώνει ότι η οργάνωσή του, “απολιτική”, δεν παίρνει τις οδηγίες της από την Άγκυρα. Αλλά ορισμένες ενδείξεις παραμένουν ανησυχητικές. Όταν η οργάνωση αυτή παρουσίασε τον υποψήφιό της στις εκλογές απέναντι στο κόμμα του Ερντογάν, το έργο του τζαμιού σταμάτησε ξαφνικά λόγω έλλειψης χρηματοδότησης. Αυτές τις μέρες, έχουν ξεκινήσει οι εργασίες και το τέλος του έργου λέγεται, αναμένεται σε 12 έως 15 μήνες. Οι υπεύθυνοι, από την πλευρά τους, διαβεβαιώνουν ότι λειτουργούν μόνο βάσει ιδιωτικών δωρεών.
Έτσι, η τουρκόφωνη κοινότητα του Στρασβούργου ζει στον ρυθμό της Άγκυρας και των κλυδωνισμών της. «Όταν μπαίνω σε καφετέριες, παρατηρώ ότι όλες οι συνομιλίες σταματούν», λέει ο Ahmet Dere αρχισυντάκτης της Avantaj Post, ένα μηνιαίο φιλοκουρδικό περιοδικό. (…)
Κοντά στο Ditib, τα γραφεία του στο Στρασβούργο μοιράζονται τη διεύθυνση του Κόμματος Ισότητας και Δικαιοσύνης. Αυτός ο μακρινός ξάδερφος του τουρκικού προεδρικού κόμματος παρουσίασε μερικές δεκάδες ισλαμο -συντηρητικούς υποψήφιους στις τελευταίες βουλευτικές και νομαρχιακές εκλογές στη Γαλλία, πριν αποτύχει να δημιουργήσει έναν εθνικό κατάλογο για τις ευρωπαϊκές εκλογές το 2019.
Στον ιστορικό κινηματογράφο της πρωτεύουσας της Αλσατίας, την Οδύσσεια, ο Faruk Günaltay προειδοποιεί για την «αφελή αισιοδοξία», που συνίσταται στην «πίστη στις μεγαλόστομες διακηρύξεις προθέσεων των παραγόντων επιρροής του Ερντογάν». Αυτός ο επιβλητικός εβδομηντάρης, ανήκει στην παλιά τουρκική γενιά της αριστεράς. Η στάση του εναντίον του καθεστώτος του έχει ήδη δημιουργήσει προβλήματα ακόμη και στην υιοθετημένη γενέτειρά του.
Έτσι, το 2013, η προβολή ενός ντοκιμαντέρ υπέρ των μεγάλων διαδηλώσεων στην Τουρκία έπρεπε να πραγματοποιηθεί υπό αστυνομική προστασία. Το 2017, ο γιος του πρώην διπλωμάτη βιντεοσκοπήθηκε και προσβλήθηκε στη βεράντα του Café Brandt μαζί με τον εξόριστο σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ Can Dündar, στοχευμένο από τους υποστηρικτές του Ερντογάν. Το βίντεο, που γυρίστηκε από έναν ξένο, έφτασε στα επίσημα τουρκικά κανάλια μέσα σε λίγα λεπτά. Απόδειξη ότι από το Στρασβούργο έως την Άγκυρα, τα μηνύματα ξέρουν πώς να βρουν το δρόμο τους.
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα Le Parisien
