Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τρία κρίσιμα εμπόδια προκειμένου να εφαρμόσει το μέτρο της τριετούς φοροαπαλλαγής, το οποίο έχει στόχο την επαναλειτουργία ενός μέρους από τα 794.000 κλειστά ακίνητα στη χώρα. Η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στην αύξηση της διαθεσιμότητας των ακινήτων, κυρίως στην περιοχή της Αττικής, με τελικό σκοπό τη μείωση των ενοικίων.
Πρώτη πρόκληση: Έλλειψη δεδομένων για τα κλειστά ακίνητα
Ο Θέμης Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Κτηματομεσιτικού Δικτύου E-Real Estates, επισημαίνει ότι η πρώτη και πιο σημαντική πρόκληση είναι η έλλειψη πληροφοριών σχετικά με τα 700.000 κλειστά ακίνητα. Συγκεκριμένα, δεν υπάρχει σαφής εικόνα για το πόσα από αυτά είναι κατοικίες. Χωρίς αυτή τη βασική πληροφορία, είναι δύσκολο να σχεδιαστούν στοχευμένες πολιτικές που θα ενθαρρύνουν τους ιδιοκτήτες να ανοίξουν τα ακίνητά τους.
Δεύτερη πρόκληση: Κατάσταση των ακινήτων
Η δεύτερη πρόκληση αφορά την κατάσταση των κλειστών κατοικιών. Δεν γνωρίζουμε πόσες από αυτές είναι σε καλή κατάσταση και μπορούν να κατοικηθούν άμεσα ή χρειάζονται ανακαινίσεις. Αυτή η αβεβαιότητα καθιστά δύσκολη την εκτίμηση του κόστους και των απαιτούμενων παρεμβάσεων για την επαναφορά τους στην αγορά.
Τρίτη πρόκληση: Τοποθεσία των κλειστών ακινήτων
Τέλος, η τρίτη πρόκληση σχετίζεται με την τοποθεσία των κλειστών ακινήτων. Χωρίς μια σαφή χαρτογράφηση αυτών των ακινήτων, οι πολιτικές που θα εφαρμοστούν μπορεί να μην είναι αποτελεσματικές ή να μην καλύπτουν τις περιοχές όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για ενοίκια.
Στοιχεία για την Αττική
Στην Αττική, όπου καταγράφεται το μεγαλύτερο πρόβλημα στέγασης, οι κενές κατοικίες ανέρχονται σε μόλις 255.300, και από αυτές, διαθέσιμες για ενοικίαση είναι μόνο 130.500. Περίπου οι μισές (61.255) βρίσκονται στον κεντρικό τομέα της Αθήνας, ενώ σχεδόν 15.500 είναι τα κενά σπίτια στον νότιο τομέα και στον Πειραιά. Δυσκολότερη είναι η εύρεση ακινήτων προς μίσθωση στον δυτικό και βόρειο τομέα, με τα κενά σπίτια να ανέρχονται σε 12.000 και 11.150 αντίστοιχα, σύμφωνα με την απογραφή του 2021 της ΕΛΣΤΑΤ.
Ο Θέμης Μπάκας τονίζει τη σημασία της αύξησης της διαθεσιμότητας σε περιοχές με υψηλή ζήτηση: «Σημαντικό είναι να βγουν ακίνητα κλειστά στην περιφέρεια και να υπάρχει μεγαλύτερη διαθεσιμότητα, αλλά είναι πιο σημαντικό ιδιαίτερα στις πιεσμένες περιοχές του νομού Αττικής, που καταγράφουν υψηλά ζητούμενα μισθώματα, να δούμε να αυξάνεται η διαθεσιμότητα.»
Προϋποθέσεις και προτάσεις βελτίωσης
Για να κερδίσουν οι ιδιοκτήτες τριετή φοροαπαλλαγή, τα ακίνητα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις: να ήταν κλειστά για τρία χρόνια, να έχουν επιφάνεια έως 120 τετραγωνικά μέτρα, να διατεθούν σε νέες μισθώσεις για τουλάχιστον τρία χρόνια μέχρι το τέλος του 2025 και να ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα.
Ο Στράτος Παραδιάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, προτείνει βελτιώσεις στο πρόγραμμα: «Το πρόγραμμα της τριετούς φορολογικής απαλλαγής θα πετύχει απόλυτα αν δεν υπάρχουν αδικαιολόγητοι κόφτες, όπως η τριετία που θα μπορούσε να ήταν ενάμισης χρόνος. Και βεβαίως θα πρέπει να συμπεριληφθούν όχι μόνο τα ακίνητα των φυσικών προσώπων, αλλά και των νομικών, ιδιαίτερα των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων, που είναι πάρα πολλά.»
Ελλείψεις και προοπτικές
Πολλά από τα κενά ακίνητα είναι παλαιά και απαιτούν εκτεταμένες επισκευές για να επανέλθουν στην αγορά. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, από τα 6,6 εκατομμύρια κατοικίες που καταγράφηκαν στη χώρα, μόλις 27.800 χτίστηκαν μετά το 2016 και δεν χρησιμοποιούνται ως κύριες κατοικίες, χωρίς να είναι σαφές αν είναι κενές ή χρησιμοποιούνται ως εξοχικές ή δευτερεύουσες κατοικίες.
