Σε αύξηση των εξαγωγών φυσικού αερίου από το ελληνικό σύστημα προς τις χώρες της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, αλλά και άνοδο των τιμών του καυσίμου στην εγχώρια αγορά, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει η διακοπή της διέλευσης ρωσικού αερίου από το σύστημα της Βουλγαρίας προς την Ελλάδα μέσω του Σιδηροκάστρου, αλλά και προς τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής.
Η ενδεχόμενη διακοπή από το τέλος του μήνα, είναι αποτέλεσμα των κυρώσεων που επέβαλαν οι ΗΠΑ στη Gazrombank και της ανακοίνωσης της Βουλγαρίας ότι θα σταματήσει την τράνζιτ διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου, εκτός εάν η Gazprom βρει τρόπο να πληρώσει τα τέλη διέλευσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο υπηρεσιακός υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας Βλαντιμίρ Μαλίνοφ, δήλωσε ότι η Bulgartransgaz θα εφαρμόσει αυστηρά τη σύμβασή της και δεν θα επιτρέψει τη διέλευση φυσικού αερίου εάν η υπηρεσία δεν πληρωθεί».
Μια τέτοια εξέλιξη αναμένεται να δημιουργήσει σοβαρές ανακατατάξεις τόσο στην εγχώρια αγορά φυσικού αερίου, όσο και στις αγορές των χωρών της περιοχής.
Κανένα πρόβλημα εφοδιασμού για την Ελλάδα
Για την Ελλάδα, η διακοπή των εισαγωγών ρωσικού αερίου δεν αναμένεται να δημιουργήσει πρόβλημα ασφάλειας εφοδιασμού και επάρκειας, αφού όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά κύκλοι του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο ελληνικό σύστημα εισάγεται φυσικό αέριο από τον TAP, ενώ είναι διαθέσιμο LNG από τη Ρεβυθούσα και το FSRU της Αλεξανδρούπολης. Ωστόσο είναι πιθανόν να επηρεαστεί η τιμή εισαγωγής του αερίου, καθώς η ρωσική Gazprom το 2024, πουλούσε τόσο το αέριο αγωγού, όσο και το LNG, σε σημαντικά χαμηλότερες τιμές προκειμένου να κρατήσει κάποιες αγορές.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των εισαγωγών ρωσικού αερίου στο ελληνικό σύστημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ στο εννεάμηνο του 2024, οι ρωσικές εισαγωγές αερίου- αγωγού και LNG κάλυψαν το 60,1% του συνόλου των εισαγωγών αερίου στο ελληνικό σύστημα. Μόνο το ρωσικό αέριο που εισάγεται μέσω του Σιδηροκάστρου, όπου καταλήγει ο transit αγωγός από τη Βουλγαρία, αντιστοιχεί στο 54,2% των εισαγωγών αερίου της χώρας, παρουσιάζοντας μία αύξηση 62,6% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2023. Μάλιστα εξ αιτίας της μεγάλης αύξησης των ροών από το Σιδηρόκαστρο, το προηγούμενο διάστημα είχαν μειωθεί δραστικά οι εισαγωγές LNG στη Ρεβυθούσα.
Πέντε εκφορτώσεις τον Ιανουάριο
Πλέον φαίνεται ότι η κατάσταση αλλάζει και οι ελληνικές εταιρίες αυξάνουν τις εισαγωγές του σε LNG μέσω της Ρεβυθούσας, προετοιμαζόμενες τόσο για το ενδεχόμενο αυξημένης ζήτησης στην εγχώρια αγορά λόγω του χειμώνα, όσο και για εξαγωγές στους Βόρειους γείτονες μας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΔΕΣΦΑ έχει προγραμματίσει για τον Ιανουάριο αφίξεις και εκφορτώσεις 5 πλοίων LNG στη Ρεβυθούσα από τις εταιρίες Metlen, Elpedison και ΔΕΠΑ. Παράλληλα λειτουργεί από τον Οκτώβριο και ο νέος πλωτός σταθμός αποθήκευση- αεριοποίησης LNG της Gastrade στην Αλεξανδρούπολη.
Η Ελλάδα συνέχιζε να παραλαμβάνει ρωσικό αέριο μέσω του αγωγού TurkishStream, o οποίος συνδέει απ’ ευθείας τη Ρωσία με τα ευρωπαϊκά παράλια της Τουρκίας και επεκτείνεται ως τα σύνορα με τη Βουλγαρία, Από το σημείο αυτό, το αέριο περνά στον Balkan Stream, τον τράνζιτ αγωγό στη Βουλγαρία που τροφοδοτεί κυρίως τη Σερβία και την Ουγγαρία καθώς και στον παλαιό τράνζιτ αγωγό που φθάνει στα ελληνικά σύνορα, στο Σιδηρόκαστρο.
Πέραν των κυρώσεων των ΗΠΑ κατά της Gazprombank μέσω της οποία πραγματοποιούνται ως σήμερα οι συναλλαγές της Gazprom, αναταράξεις στην αγορά του φυσικού αερίου αναμένονται και λόγω της διακοπής από τον Ιανουάριο της τράνζιτ διέλευσης ρωσικού αερίου από τον αγωγό μέσω της Ουκρανίας καθώς το Κίεβο έχει ανακοινώσει ότι δεν πρόκειται να ανανεώσει τη σύμβαση τη Gazprom.
