Το Κιρκχαρμάν (τουρκικά: Kirkharman), χτισμένο τον 17ο αιώνα στις παρυφές του παρχαριού Κιουμπέτ, περίπου 45χλμ. νοτιοανατολικά από την Κερασούντα, ήταν γνωστό ως παραθεριστικό κέντρο.
Στις αρχές του 20ού αιώνα το Κιρκχαρμάν είχε 800 Έλληνες κατοίκους
Το χωριό καταστράφηκε το καλοκαίρι του 1916 και οι κάτοικοί του σφαγιάστηκαν από τον Τοπάλ Οσμάν· όσοι επέζησαν εκτοπίστηκαν το φθινόπωρο του ίδιου έτους, με αρκετούς να εγκαθίστανται στον Άγιο Αθανάσιο Δράμας.
Πώς σώθηκε η εκκλησία του Προφήτη Ηλία
Σ’ αυτό τον ορεινό οικισμό, σύμφωνα με τον ταξιδιωτικό οδηγό Ανατολικός Πόντος του Σάββα Καλεντερίδη, μέχρι σήμερα σώζεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία. Αυτή η εκκλησία είναι και ο λόγος που το Κιρκχαρμάν ήρθε στην επικαιρότητα.
Ο 60χρονος βοσκός προστατεύει την εκκλησία
Ένας 60χρονος Τούρκος βοσκός και η οικογένειά του έχουν γίνει οι «φύλακες άγγελοι» μια ορθόδοξης εκκλησίας του 19ου αιώνα στην Κερασούντα, προστατεύοντας τις τοιχογραφίες και τα κειμήλια της από τους κακοποιούς.
Το χωριό καταστράφηκε το καλοκαίρι του 1916 και οι κάτοικοί του σφαγιάστηκαν από τον Τοπάλ Οσμάν. Όσοι επέζησαν εκτοπίστηκαν το φθινόπωρο του ίδιου έτους, με αρκετούς να εγκαθίστανται στον Άγιο Αθανάσιο Δράμας.
Ο ναός στο Κιρκχαρμάν φημίζεται για την πλούσια εικονογραφία του
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο ναός κοσμείται με πλούσια εικονογραφία, προϊόν των Ελλήνων τεχνιτών που ζούσαν εκεί και της πίστης του εκκλησιάσματος που τον γέμιζε. Αναπόφευκτα, ο πλούτος αυτός έχει τραβήξει το ενδιαφέρον των αρχαιοκάπηλων, οι οποίοι όμως «έπεσαν» μπροστά σε έναν απροσδόκητο φύλακα.
Ο Ζιβαλί και η οικογένειά του, έχουν αναδειχθεί στους ανεπίσημους προστάτες της εκκλησίας για δεκαετίες
Ο Ζιβαλί είναι βοσκός και ο παππούς του εγκαταστάθηκε στην περιοχή το 1938. Η οικογένεια ανέλαβε τη φροντίδα της εκκλησίας από το 1940 και από τότε έχει αποθαρρύνει κάθε επίδοξο εισβολέα που θα επιθυμούσε να τη λεηλατήσει.
Ζει στην ορεινή αυτή περιοχή, μαζί με τον ηλικιωμένο πατέρα του και αναγκάζεται να φύγει από την περιοχή, όταν πέφτει ο βαρύς χειμώνας. Ωστόσο, επιστρέφει κατά καιρούς, για να ελέγξει την κατάσταση της εκκλησίας και να δώσει το παρών του.
Μέχρι τώρα, η παρουσία του έχει αποδειχθεί πλήρως αποτελεσματική, σύμφωνα με τον Κεμάλ Γκουργκενσί, επικεφαλής της επαρχιακής διεύθυνσης πολιτισμού. Για τον ίδιο, θα πρέπει πλέον το κράτος να αναλάβει επίσημα και συστηματικά τη συντήρηση και διαφύλαξη του χριστιανικού ναού, καθώς πρόκειται για ένα σημαντικό μνημείο.
