Επιβάρυνση από μέταλλα και οργανικές χημικές ενώσεις διαπίστωσαν επιστήμονες στο Μάτι και την ευρύτερη περιοχή, μετά τη φονική πυρκαγιά του Ιουλίου του 2018.
Ο σημαντικότερος κίνδυνος εντοπίζεται στην ύπαρξη αμιάντου και οι επιστήμονες τονίζουν ότι προτεραιότητα πρέπει να είναι η άμεση απομάκρυνση από το Μάτι των υλικών που περιέχουν αμίαντο, ενώ παράλληλα προειδοποιούν και για τους κινδύνους της έκθεσης σε τοξικά υλικά. Τα συμπεράσματα της μελέτης για την περιβαλλοντική επιβάρυνση είναι εν μέρει καθησυχαστικά, αλλά και με στοιχεία που υποδεικνύουν την αναγκαιότητα άμεσων παρεμβάσεων απομάκρυνσης του αμιάντου, δήλωσε στο ΑΠΕ ο Δρ. Δημοσθένης Σαρηγιάννης, καθηγητής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ και Υπεύθυνος του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής και του ερευνητικού κέντρου HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΑΠΘ.
Ο αμίαντος σημαντικότερος κίνδυνος στο Μάτι
Πρόκειται για την πρώτη χρονικά επιστημονική μελέτη στην περιοχή, η οποία πραγματοποιήθηκε μόλις μία εβδομάδα μετά την τραγωδία στο Μάτι. Εγινε με δείγματα από περίπου 40 διαφορετικές θέσεις σε όλη την περιοχή και αποτυπώνει την επιβάρυνση του περιβάλλοντος στον πραγματικό χρόνο της δειγματοληψίας, ενώ η μελέτη προχωρά και σε εκτίμηση για τη μακροχρόνια τοξικότητα του περιβάλλοντος.
Συγκρίνοντας τις μετρημένες τιμές σε καμένες περιοχές με τις αντίστοιχες μετρήσεις στο έδαφος μη καμένων αλλά γεωλογικά συναφών περιοχών τεκμηριώνεται επιστημονικά ότι υπάρχει επιβάρυνση στο Μάτι και σε όλη την περιοχή σε μέταλλα και οργανικές χημικές ενώσεις, με τον σημαντικότερο κίνδυνο να εντοπίζεται στην ύπαρξη αμιάντου. Τα συγκεκριμένα στοιχεία αναδεικνύουν ως προτεραιότητα την άμεση απομάκρυνση από την περιοχή, υλικών που περιέχουν αμίαντο.
Τα συμπεράσματα της έρευνας στο Μάτι
Πιο αναλυτικά, στα συμπεράσματα της έρευνας μετά τη φωτιά στο Μάτι αναφέρεται ότι:
Διαπιστώθηκαν σημαντικές συγκεντρώσεις νικελίου στο έδαφος, το οποίο αποτελεί δείκτη της παρουσίας αμιάντου.
Από τις αναλύσεις και συγκρίνοντας τις τιμές που μετρήθηκαν στην καμένη περιοχή με τις αντίστοιχες τιμές σε μη καμένα εδάφη, παρατηρήθηκε ελεγχόμενη αύξηση (της τάξης του 20% κατά μέσον όρο) των επιπέδων των περισσότερων μετάλλων, ενώ οι διαφορές όσον αφορά τις συγκεντρώσεις των οργανικών ενώσεων κυμαίνονται στα επίπεδα του 20-50%, με εξαίρεση τους πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες, των οποίων η μέση τιμή σχεδόν διπλασιάστηκε.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η χωρική διακύμανση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από την πυρκαγιά, όπου αυξημένες συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων και οργανικών ενώσεων παρουσιάστηκαν σε περιοχές, όπως το Νταού Πεντέλης, το Λύριο Ίδρυμα, ο Αγ. Ανδρέας, καθώς και στο σημείο δειγματοληψίας επί της οδού Αγίας Ειρήνης, κάτι που καταδεικνύει την διασπορά των προϊόντων καύσης σε σημαντικές αποστάσεις από τα σημεία από τα οποία πέρασε η φωτιά.
Ο κίνδυνος καρκινογένεσης στις περιοχές όπου υπάρχει επιμόλυνση από την πυρκαγιά, είναι περίπου 50% μεγαλύτερος σε σχέση με τις περιοχές που δεν υπήρξε επιμόλυνση, ενώ ο κίνδυνος νευροαναπτυξιακών διαταραχών για τα παιδιά είναι 21% μεγαλύτερος.
«Χαμηλός αλλά όχι αμελητέος ο κίνδυνος έκθεσης σε τοξικά υλικά»
«Ο κίνδυνος που βγαίνει συνολικά είναι χαμηλός, αλλά όχι αμελητέος», τόνισε ο καθηγητής Σαρηγιάννης μιλώντας στο ΑΠΕ. Με δεδομένο ότι από τη δειγματοληψία- που έγινε μία εβδομάδα μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι- έχουν προχωρήσει διαδικασίες καθαρισμού της περιοχής, θα πρέπει να γίνει επαναδειγματοληψία στις ίδιες θέσεις και μέτρηση των ινών αμιάντου, ώστε να υπάρξει ολοκληρωμένη εικόνα για τον υπολειπόμενο κίνδυνο στον παρόντα χρόνο, τονίζει ο καθηγητής.
«Ο αμίαντος είναι συσσωρευμένος σε ένα συγκεκριμένο σημείο, υπάρχει όμως και περαιτέρω διασπορά των ρύπων στο πεδίο κι εκεί χρειάζεται μικροσκοπική ανάλυση των δειγμάτων. Τα υλικά με αμίαντο που είναι μαζεμένα, είναι κακό ότι ακόμη παραμένουν, είναι τοξικά, μπορούμε όμως να τα διαχειριστούμε άμεσα. Πιο δύσκολος είναι ο καθαρισμός εκεί που υπάρχει η διασπορά των ινών αμιάντου, καθώς θα πρέπει να βγει το κομμάτι του εδάφους που έχει την επιβάρυνση. Υπάρχει όμως η τεχνική εξειδίκευση για να γίνει ο καθαρισμός, με την αφαίρεση των πρώτων 2-3 εκατοστών του εδάφους σε περιοχές με υψηλότερο κίνδυνο», δήλωσε ακόμη ο κ. Σαρηγιάννης.
Τα αποτελέσματα της έρευνας θα παρουσιαστούν στο Μάτι, έπειτα από συνεννόηση με την Επιτροπή κατοίκων της πληγείσας περιοχής, προκειμένου να δοθούν οι απαραίτητες διευκρινίσεις και προς αποφυγή διαμόρφωσης κλίματος κινδυνολογίας. Η έρευνα έχει παραδοθεί προς αξιοποίηση και στις αρμόδιες υπηρεσίες των υπουργείων Υγείας και Περιβάλλοντος.
