Πολλοί άνθρωποι αποθηκεύουν μπουκάλια του κρασιού στο υπόγειο , όμως στο συγκεκριμένο σπίτι οι εργάτες βρήκαν κάτι διαφορετικό και ταυτόχρονα απίστευτο.
Όταν γκρέμησαν τη πόρτα ήρθε στο φως ένα δωμάτιο που κανείς δεν ήξερε ότι υπήρχε. Οι εργάτες μπήκαν μέσα για να το εξερευνήσουν και δεν βρήκαν μόνο ένα δωμάτιο, αλλά μία ολόκληρη πόλη!
Η υπόγεια πόλη Derinkuyu ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά κάτω από αυτό το σπίτι. Από τότε, 8 επίπεδα από όλο το συγκρότημα έχουν ξεθαφτεί. Τα ανώτερα επίπεδα είναι κυρίως κατοικημένοι χώροι, αλλά κάθε πόλη προσφέρει περισσότερα από αυτό: ένα πατητήρι κρασιού, ένα μοναστήρι και μία εκκλησία βρέθηκαν επίσης.
Είχαν ακόμα και κατοικίδια κάτω από τη γη. Για να μην έχουν πρόβλημα με το οξυγόνο, υπήρχε ένα πολύπλοκο σύστημα εξαερισμού. Οι αρχαιολόγοι υποθέτουν πως θα μπορούσαν να ζουν μέχρι και 20.000 άνθρωποι στον χώρο αυτό. Πιστεύουν πως έχουν ανακαλύψει μόλις το 1/4 του αρχικού συγκροτήματος.
Ειδικοί υποθέτουν πως υπάρχουν πάνω από 50 τέτοιες πόλεις στην Καππαδοκία. Το Derinkuyu είναι συνδεδεμένο με μία από αυτές: η γειτονική υπόγεια πόλη του Kaymakli συνδέεται με ένα υπόγειο τούνελ 5 μιλίων.
Μία από τις πολλές θεωρίες που προσπαθούν να εξηγήσουν την ύπαρξή της υποστηρίζει πως η πόλη αυτή αποτελούσε κρησφύγετο κατά τη διάρκεια των διωγμών των Χριστιανών από τους Οθωμανούς. Οι βαριές πέτρινες πόρτες της πόλης φαίνεται να επιβεβαιώνουν την υπόθεση αυτή.
Άλλοι αρχαιολόγοι πάλι διαφωνούν, λέγοντας πως το Derinkuyu είναι πολύ πιο παλιό και χτίστηκε περίπου 4,000 χρόνια πριν, από τους Χετταίους.
Εν τω μεταξύ, το Derinkuyu έχει γίνει ένας πολύ δημοφιλής προορισμός τουριστών.
Η προέλευση της υπόγειας αυτής πόλης μπορεί να μην επιβεβαιωθεί ποτέ. Ωστόσο, είναι η ξεκάθαρη απόδειξη της ανθρώπινης εξυπνάδας και δεξιοτεχνίας.
