O καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην πρόεδρος του ΟΑΣΠ,
Δημήτρης Παπανικολάου μίλησε στον ραδιοφωνικό σταθμό realfm και είπε ότι υπάρχουν ανθρώπινες ευθύνες για την καταστροφή στη Μάνδρα, κάνοντας λόγο για το «χρονικό μιας προαναγγελθείσας τραγωδίας».
Ο κ. Παπανικολάου ήταν αποκαλυπτικός σε σχέση με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις που έχουν γίνει στις πληγείσες περιοχές, τονίζοντας πως το μάθημα που έκανε σε μεταπτυχιακούς φοιτητές ήταν πάνω στις συγκεκριμένες περιοχές, με βάση προηγούμενες καταστροφές.
Σύμφωνα με όσα είπε, το ρέμα που κατεβαίνει από το όρος Πατέρα, παράλληλα με την παλαιά εθνική, έχει μπαζωθεί από τον δήμο Μάνδρας και έχει χτιστεί χώρος στάθμευσης για τα οχήματα του δήμου. Έχει διακοπεί, λοιπόν, για 500 μέτρα η κοίτη του ρέματος. Ήταν βέβαιο, λοιπόν, ότι κάποια στιγμή σε περίπτωση σφοδρής καταιγίδας δεν θα έμενε τίποτα όρθιο.
«Βασική άσκηση – για το θέμα των πλημμυρών – ήταν η περιοχή της Μάνδρας. Την είχαμε επιλέξει σαν μια από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις, όπου η ανθρώπινη παρέμβαση και η άγνοια ή η αδιαφορία ή εν πάση περιπτώσει η μη γνώση και ουσιαστική ενασχόληση με το θέμα ήταν εγκληματικού χαρακτήρα, διότι στην περιοχή της Μάνδρας περνάει η παλιά εθνική οδός Αθηνών – Θηβών και δίπλα στον δρόμο αυτό, την κεντρική αυτή παλιά οδό υπήρχε από την περιοχή πάνω της Αγ.Σωτήρας, που είναι τα βουνά προς την περιοχή Πατέρα και αρκετά χιλιόμετρα βόρεια της Μάνδρας, μια ορεινή περιοχή με ένα δίκτυο από μικρά ποτάμια που ενώνονται και κάνουν ένα μεγαλύτερο χείμαρρο, ο οποίος είχε μπαζωθεί επί μήκους πάνω από 500 μέτρα. Το τραγικό ήταν ότι ένα μεγάλο κομμάτι του μπαζώματος και του κλεισίματος, στο πιο στενό σημείο, ήταν μερικά στρέμματα που έφτιαξε ο δήμος χώρο αμαξοστασίου και επισκευών, παραδίπλα ήταν ένα σούπερ μάρκετ, που είχαν κλείσει ακριβώς όλη τη δίοδο (του νερού). Όποιος περάσει αυτό δρόμο (φύγει από τη Μάνδρα για να πάει βόρεια προς Αγ. Σωτήρα) αν προσπαθήσει – στο στενότερο σημείο μάλιστα -να δει πού είναι το ρέμα που περνούν τα νερά, δεν θα δει πουθενά διέξοδο για το νερό» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπανικολάου.
Τονίζοντας πως η φυσική διέξοδος του νερού είχε κλειστεί, συμπλήρωσε: «Το τραγικό είναι ότι το 1996 είχαμε και δύο θύματα ακριβώς στην ανάντη περιοχή, ένα με δύο χιλιόμετρα βόρεια από το σημείο που είχε κλείσει η δίοδος. Ήδη, η φύση είχε προειδοποιήσει για το ότι κακώς είχαν γίνει επεμβάσεις, κακώς δεν είχε διατηρηθεί η φυσική ροή του νερού και ταυτόχρονα δεν είχε διαμορφωθεί μια τεχνητή ροή του νερού».
Πρέπει να υπολογίσουμε ποιες είναι οι μέγιστες βροχοπτώσεις που περιμένουμε στην ευρύτερη περιοχή, να υπολογίσουμε τον όγκο και να δούμε τι διατομή χρειάζεται ώστε να εξασφαλιστεί η δίοδος του νερού στην ακραία τιμή της βροχόπτωσης, επισήμανε.
Σημείωσε δε, ότι τρεις με τέσσερις φορές στα τελευταία είκοσι με τριάντα χρόνια στο συγκεκριμένο σημείο στην περιοχή και με πολύ μεγάλη τραγικότητα σήμερα, έχει έρθει το ακραίο γεγονός «και τότε ψάχνουμε να δούμε τι γίνεται, ενώ είναι προαναγγελμένο, τα πάντα είναι προκαθορισμένα».
Τι υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΕΜΥ Αντώνης Λάλος
Τα ακραία φαινόμενα είναι πιθανό να συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και το φαινόμενο του θερμοκηπίου
Με την κλιματική αλλαγή είναι πιθανό να συνδέονται οι πλημμύρες που έπληξαν την Μάνδρα Αττικής και τη Νέα Πέραμο και τη Σύμη στα Δωδεκάνησα πριν μερικές ημέρες, υποστηρίζει ο διευθυντής της ΕΜΥ, Αντώνης Λάλος. Προέβλεψε, επίσης, ότι ανάλογα φαινόμενα θα πλήξουν περιοχές της Ελλάδας και τις επόμενες ημέρες.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «Τα πλημμυρικά φαινόμενα είναι συνηθισμένα τον Νοέμβριο επειδή αυτός ο μήνας είναι από τους πιο βροχερούς του χρόνου. Κάποια χαρακτηριστικά τους, όμως, όπως είναι η ένταση, μας επιτρέπει να συνδέσουμε τα φαινόμενα αυτά με την κλιματική αλλαγή».
«Το φαινόμενο ως φαινόμενο δεν είναι πρωτόγνωρο» λέει και υπενθυμίζει μία από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές που έζησε η Αθήνα όταν τον Νοέμβριο του 1961 μια άγρια και παρατεταμένη νεροποντή που ξέσπασε λίγο πριν τα μεσάνυκτα της 6ης του μηνός στοίχισε τη ζωή σε 43 άτομα ενώ προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές.
Τι προκαλεί όμως αυτό το φαινόμενο;
«Ένας συνδυασμός αέριων μαζών που έρχονται από την Κεντρική Ευρώπη ή τη Μεσόγειο και “φορτώνονται” με υδρατμούς λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που διατηρούν ακόμη οι θάλασσες» απαντά.
«Η θάλασσα είναι ακόμη ζεστή οπότε ευνοείται η συγκέντρωση υδρατμών» σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. «Οι ποσότητες του νερού που φέρνουν τα συστήματα αυτά στην περιοχή μας είναι πολύ μεγάλες. Ξέρουμε λοιπόν ότι κάποια στιγμή η μπόρα θα ξεσπάσει και ότι για ευνόητους λόγους οι παραθαλάσσιες περιοχές θα δεχθούν τα μεγαλύτερα ύψη βροχής. Εκείνο που δεν ξέρουμε είναι πόσο τοπικού επιπέδου θα είναι το φαινόμενο, εάν θα συνοδεύεται από χαλαζοπτώσεις ή ισχυρούς ανέμους και σε πιο χρονικό εύρος θα εκδηλωθεί».
Ανάλογα φαινόμενα και τις επόμενες ημέρες
Ο Αντώνης Λάλος προέβλεψε ότι ανάλογα φαινόμενα θα εκδηλωθούν και σε άλλες περιοχές τις επόμενες ημέρες – τουλάχιστον έως το ερχόμενο Σάββατο που φτάνει η μετεωρολογική πρόβλεψη – και πιθανολογεί ότι συνδέεται με την κλιματική αλλαγή:
«Συνδέεται με την εξής λογική. Τον Οκτώβριο δεν έβρεξε καθόλου και αυτό είναι ένα ακραίο φαινόμενο. Ακραία εκδήλωση είναι και οι χωρίς διακοπές βροχοπτώσεις επί μια εβδομάδα. Μπορεί επομένως να θεωρήσει κανείς ότι τα χαρακτηριστικά αυτά σχετίζονται με το φαινόμενο του θερμοκηπίου».
Η πρόβλεψη αυτή τη στιγμή είναι ότι τα έντονα αυτά καιρικά φαινόμενα θα αρχίσουν να περιορίζονται από τη νύχτα του Σαββάτου προς την Κυριακή οπότε και θα περιοριστούν στις ανατολικές περιοχές. Και ο χειμώνας; «Είναι πολύ νωρίς για να γίνει οποιαδήποτε πρόβλεψη» απαντά ο κ. Λάλος.
