Σε «ασφυξία» ο οδηγείται το Κατάρ, το πλούσιο, μικρό εμιράτο του Κόλπου που κατηγορείται ότι υποθάλπει την τρομοκρατία. Λίγες μόλις ημέρες μετά την επίσκεψη του Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία, έξι χώρες διέκοψαν τις σχέσεις τους με το Κατάρ,Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν, Αίγυπτος, Λιβύη και Υεμένη.
Και οι έξι κατηγορούν την ηγεσία του αραβικού κρατιδίου ότι παρέχει άσυλο σε τρομοκράτες.
Στη Ντόχα, την πρωτεύουσα του Κατάρ, οι κάτοικοι σπεύδουν, σε κατάσταση πανικού, στα σούπερ μάρκετ. Σε μεγάλο σούπερ μάρκετ είχαν σχηματιστεί ουρές μπροστά από τα ταμεία, μόλις λίγες ώρες μετά τη ρήξη στις σχέσεις του Κατάρ με τις μεγαλύτερες μοναρχίες του Κόλπου και την Αίγυπτο. Όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο, το γάλα, το ρύζι και τα πουλερικά σύντομα εξαφανίστηκαν από τα ράφια.
Αεροπορικές εταιρείες έχουν διακόψει τις πτήσεις τους ενώ υπάρχει «μπλόκο» και στις τραπεζικές συναλλαγές. Οι υπηρεσίες, ιδίως ο τουριστικός τομέας, θα πληγούν. Οι Σαουδάραβες επέλεγαν έως σήμερα συχνά το Κατάρ για τις διακοπές του Ιντ αλ Φιτρ, μετά το μήνα του Ραμαζανιού, που ξεκίνησε πριν από 10 ημέρες.
Οι άμεσες επιπτώσεις
Κλείσιμο του εναέριου χώρου της Σαουδικής Αραβίας, του Μπαχρέιν και των ΗΑΕ στην αεροπορική εταιρεία του Κατάρ, αναστολή των αεροπορικών και ναυτικών συνδέσεων μαζί του μέσα σε διάστημα 24 ωρών.
Οι εταιρείες Etihad, Emirates και flydubai αναστέλλουν τις πτήσεις τους προς τη Ντόχα από αύριο το πρωί. Η Qatar Airways ανέστειλε τις πτήσεις της προς τη Σαουδική Αραβία, η εθνική εταιρεία της οποίας Saudi έλαβε ανάλογο μέτρο.
Κλείσιμο των χερσαίων συνόρων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ.
Απαγόρευση στους πολίτες της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΑΕ και του Μπαχρέιν να μεταβούν στο Κατάρ.
Οι πολίτες του Κατάρ, επισκέπτες ή μόνιμοι κάτοικοι στις τρεις αυτές χώρες, θα πρέπει να αναχωρήσουν σε διάστημα 14 ημερών.
Μόνο οι προσκυνητές από το Κατάρ επιτρέπεται να μεταβαίνουν στη Σαουδική Αραβία για να επισκεφθούν τους ιερούς μουσουλμανικούς τόπους.
Διακοπή αποστολής βασικών προϊόντων.
Aνησυχία στις ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να αποκλιμακώσουν διπλωματικά την ένταση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ, σύμφωνα με δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων. Οι ίδιοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι το Κατάρ είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για την εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή του Κόλπου. Έτσι, ενδεχόμενη απομόνωσή του, θα έχει συνέπειες για την Ουάσιγκτον.
Διπλωματικοί κύκλοι στην αμερικανική πρωτεύουσα αφήνουν να εννοηθεί ότι η Ουάσιγκτον αρχικά αιφνιδιάστηκε από την απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να επιδεινώσει τις διπλωματικές της σχέσεις με το Κατάρ, σε μία συντονισμένη κίνηση με τη συμμετοχή της Αιγύπτου, του Μπαχρέιν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ).
Ανακοινώνοντας την απόφαση για την διακοπή των διπλωματικών σχέσεων, η Σαουδική Αραβία κατηγόρησε το Κατάρ για την παροχή υποστήριξης στο σιϊτικό Ιράν, το οποίο βρίσκεται σε παραδοσιακή γεωπολιτική διαμάχη μαζί της, για τον έλεγχο της περιοχής του Κόλπου.
Παράλληλα, το Κατάρ κατηγορείται ότι παρέχει υποστήριξη σε ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις.
Η Ουάσιγκτον έχει σημαντικά γεωστρατηγικά συμφέροντα ώστε να επιδιώκει την αποκλιμάκωση της διπλωματικής έντασης με επίκεντρο το Κατάρ, το οποίο φιλοξενεί την μεγαλύτερη αεροπορική βάση των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής (Al Udeid). Η αεροπορική βάση αξιοποιείται επιχειρησιακά για την πραγματοποίηση αεροπορικών βομβαρδισμών κατά στόχων του Ισλαμικού Κράτους, τόσο στη Συρία, όσο και το Ιράκ.
Από την πλευρά του, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει καταστήσει την ήττα του Ισλαμικού Κράτους μία από τις ουσιαστικές προτεραιότητες της προεδρίας του.
Σε μία ουσιαστική διπλωματική διάσταση, η διάθεση του Κατάρ να υποδεχθεί οργανώσεις όπως η Χαμάς (την οποία η Ουάσιγκτον θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση) αλλά κι ένοπλα κινήματα όπως αυτό των Ταλιμπάν που αντιμάχονται τις αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 15 ετών, επιτρέπει την πραγματοποίηση επαφών, όταν αυτό απαιτείται από τις καταστάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη.
“Υπάρχει ένας συγκεκριμένος βαθμός σκοπιμότητας,” δήλωσε ανώνυμα Αμερικανός αξιωματούχος, διατηρώντας την ανωνυμία του. “Πρέπει να υπάρχει μία περιοχή για μας, στην οποία, θα μπορούμε να συναντούμε τους Ταλιμπάν. Από την άλλη μεριά, η Χαμάς, χρειάζεται επίσης μία περιοχή στην οποία να μπορεί να πηγαίνει τόσο για να απομονώνεται, όσο και για να συνομιλεί,” δήλωσε χαρακτηριστικά ο ίδιος διπλωμάτης.
Από την πλευρά τους, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι δεν μπορούν να προσδιορίσουν με ακρίβεια την αιτία που προκάλεσε την συντονισμένη προσπάθεια των τεσσάρων αραβικών χωρών να προχωρήσουν στην διακοπή των σχέσεών τους με το Κατάρ, ενώ αργότερα ακολούθησε η Υεμένη, η κυβέρνηση που εδρεύει στα ανατολικά της Λιβύης, αλλά και οι Μαλδίβες.
Κατά μία εκδοχή, οι Σαουδάραβες αισθάνθηκαν ενισχυμένοι από την ουσιαστική αποδοχή που έχουν στην Ουάσιγκτον, όπως έγινε αντιληπτό από την πρόσφατη επίσκεψη του προέδρου Τραμπ, στο Ριάντ, μέσω της σκληρής πολιτικής γραμμής έναντι του Ιράν που τηρεί η νέα αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Τραμπ.
“Υποψιάζομαι ότι αισθάνονται ενισχυμένοι από τις δηλώσεις του Τραμπ στην διάρκεια της επίσκεψής του κι έτσι έχει διαμορφωθεί η εντύπωση (στο Ριάντ) ότι έχουν ένα είδος υποστήριξης (από την Ουάσιγκτον). Δεν γνωρίζω εάν χρειάζονταν περισσότερη αποδοχή από αυτήν που έλαβαν δημοσίως,” δήλωσε χαρακτηριστικά Αμερικανός αξιωματούχος.
Υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν κάποια ένδειξη ότι οι Σαουδάραβες θα προχωρούσαν σε μία τέτοια ενέργεια διπλωματικής απομόνωσης του Κατάρ. Από την πλευρά του, ο Λευκός Οίκος δημοσιοποίησε την δέσμευσή του για την αποκλιμάκωση της έντασης στην περιοχή του Κόλπου.
Στο Ριάντ, ο πρόεδρος Τραμπ είχε παρορμητικά προτρέψει του Άραβες ηγέτες, αλλά και τους θρησκευτικούς ηγέτες του Ισλάμ ν’ απομονώσουν τους τρομοκράτες, αφού είχε ξεκαθαρίσει ότι το Ιράν αποτελεί κεντρική εστία υποστήριξης ένοπλων ομάδων.
Από την μεριά τους, Αμερικανοί αξιωματούχοι σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, εξέφρασαν την υποστήριξή τους για την ομαλοποίηση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ του Κατάρ, αλλά και της ομάδας των αραβικών χωρών υπό την Σαουδική Αραβία. “Δεν επιθυμούμε να δούμε κάποιο είδος μόνιμου διπλωματικού ρήγματος και υποψιάζομαι ότι δεν θα δούμε,” δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ διατηρώντας την ανωνυμία του. Παράλληλα, τόνισε ότι οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν στην αποστολή εκπροσώπου, στην περίπτωση που συνεδριάσει το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (GCC) για να συζητήσει την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με το Κατάρ. Στο Συμβούλιο συμμετέχουν η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, τα ΗΑΕ, το Κατάρ, το Μπαχρέιν, αλλά και το Ομάν.
“Υπάρχει μία εντύπωση ότι η συμπεριφορά του Κατάρ σε πολλά θέματα προκαλεί ανησυχία όχι μόνο στους συμμάχους μας στον Κόλπο, αλλά και στις ΗΠΑ. Θέλουμε να τους επαναφέρουμε στην σωστή κατεύθυνση,” δήλωσε χαρακτηριστικά ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ.
Η Μαρσέλ Γουάχμπα, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στα ΗΑΕ, αλλά και πρόεδρος του Ινστιτούτου των Αραβικών Κρατών του Κόλπου στην Ουάσιγκτον, εκτιμά ότι η Ουάσιγκτον μπορεί ν’ ασκήσει πιέσεις, αρκεί να το πράξει με τον κατάλληλο τρόπο. “Οι ΗΠΑ θα επέμβουν, αλλά πώς θα το κάνουν; Νομίζω ότι θα γίνει σιωπηρά και στο παρασκήνιο. Δε νομίζω ότι θα καθίσουμε στο περιθώριο, αφήνοντας την κρίση αυτή να λάβει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις,” συμπληρώνει η ίδια.
