Η μεταρρύθμιση πάει πίσω..
Όπως φαίνεται αρκετά από τα προαπαιτούμενα έχουν πάρει το δρόμο για το νέο έτος. Ένα από αυτά, το σημαντικότερο για πολλούς, είναι η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, η οποία όπως δείχνουν τα πράγματα πάει για… Άνοιξη μεριά!
Οι δανειστές φαίνεται να αποδέχονται την αιτιολόγηση της ελληνικής κυβέρνησης να μετατεθεί χρονικά η διευθέτηση του ασφαλιστικού προκειμένου να αναλυθεί περαιτέρω το ζήτημα. Στόχος η κυβέρνησης είναι να υπάρξει χρόνος για την επεξεργασία των σχεδίων, και να μπορέσει η αξιωματική αντιπολίτευση να εκλέξει αρχηγό, ώστε να διαμορφώσει συντεταγμένη στάση, καθώς ο θεσμικός ρόλος της αντιπολίτευσης μπορεί ακόμη και διαφωνώντας να υποστηρίξει τις κυβερνητικές θέσεις.
Το πολιτικό θερμόμετρο παραμένει στα ύψη και αναμένεται να χτυπήσει κόκκινο, με την κυβέρνηση να φοβάται τις διαρροές, να δέχεται πυρά από την αντιπολίτευση και έντονη πίεση από τους δανειστές, η απόσταση με τους οποίους είναι μεγάλη σε ότι αφορά την αύξηση των εισφορών και την εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων στην Εθνική Σύνταξη.
Τι περιλαμβάνει η πρόταση Κατρούγκαλου για το ασφαλιστικό:
1. Ρήτρα υπολογισμού συντάξεων με βάση τον μισθό ή το εισόδημα. Αυτή η εξαιρετικά σημαντική παράμετρος με βάση την οποία θα υπολογίζονται οι συντάξεις δεν αποτελεί «κεραυνό εν αιθρία». Αποτελεί στοιχείο της νομολογίας μας από τις 14 Αυγούστου του 2015, ημέρα κατά την οποία ψηφίστηκε ο ν. 4336 (ΦΕΚ 95). Στη σελίδα 1020 (παρ.2.5 ) του νόμου αυτού αναφέρεται: «Όσοι συνταξιοδοτούνται μετά τις 30 Ιουνίου 2015 θα έχουν πρόσβαση σε βασικές, εγγυημένες συντάξεις με βάση τις εισφορές και με εισοδηματικά κριτήρια μόνον όταν θα έχουν συμπληρώσει τη νόμιμη κανονική ηλικία συνταξιοδότησης, που είναι σήμερα τα 67 έτη».
2. Ενιαίο ποσοστό αναπλήρωσης για όλους. Με βάση την πρόταση του υπουργείου Εργασίας στο εξής όλοι οι ασφαλισμένοι, ανεξαρτήτως ασφαλιστικού τομέα στον οποίο υπάγονται ή ανεξαρτήτως επαγγέλματος, θα έχουν το ίδιο ποσοστό αναπλήρωσης, εάν έχουν τα ίδια χρόνια προϋπηρεσίας και ανήκουν στην ίδια εισοδηματική κατηγορία. Δηλαδή ένας μισθωτός του ΙΚΑ ή του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ θα έχει το ίδιο ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης με έναν ελεύθερο επαγγελματία, βιοτέχνη – ιατρό – μηχανικό – δικηγόρο – αγρότη, εάν ανήκει στην ίδια εισοδηματική κατηγορία.
3. Ενιαίος υπολογισμός εισφορών βάσει μισθού ή εισοδήματος. Οι ασφαλιστικές εισφορές θα εξαρτώνται και θα συγκρίνονται με βάση το εισόδημα. Σε πολλές περιπτώσεις οι ελεύθεροι επαγγελματίες, στους οποίους εντοπίζονται και τα μεγαλύτερα ποσοστά φοροδιαφυγής, ενώ δηλώνουν πολύ χαμηλό ετήσιο εισόδημα, π.χ., 12.000 ευρώ, προκύπτει ότι μόνο για την ασφάλισή τους -για παράδειγμα- στον ΟΑΕΕ καταβάλλουν το 45% του συνολικού ετήσιου εισοδήματος, δηλαδή 5.500 ευρώ. Εδώ υπάρχει και μία ακόμη παράμετρος. Ο διπλός έλεγχος των εισοδημάτων των ελευθέρων επαγγελματιών μέσα από τη σύγκριση των εισοδημάτων που δηλώνουν στην ετήσια φορολογική τους δήλωση και των ασφαλιστικών εισφορών που πληρώνουν στα ασφαλιστικά ταμεία. Ήδη προωθείται με γρήγορους ρυθμούς ο ενιαίος τρόπος είσπραξης των εσόδων του Δημοσίου, φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, μέσα από έναν κεντρικό μηχανισμό σε συνεργασία του συστήματος TAXIS με τα μητρώα των ασφαλιστικών ταμείων. Εκτιμάται πως ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων θα αφορά όσους συνταξιοδοτηθούν από την 1η Αυγούστου του 2015 και μετά, εκτός κι αν υπάρξει χρονικό μεταβατικό στάδιο εφαρμογής της νέας νομοθεσίας.
4. Ποσοστά αναπλήρωσης έως 62% για άθροισμα κύριας + επικουρικής σύνταξης (για τις κύριες ήταν 75%-80% έως το 2009, μειώθηκε στο 65% στην περίοδο 2010-2015). Στο πιο κομβικό σημείο του υπολογισμού των συντάξεων, που είναι το ποσοστό αναπλήρωσης επί του συντάξιμου μισθού, το υπουργείο Εργασίας κρατά κλειστά τα χαρτιά του. Μπορεί στην πρόταση που κατατέθηκε στην ΟΚΕ να μην υπάρχει καμία απολύτως αναφορά για το ύψος του ποσοστού αναπλήρωσης, όμως οι πληροφορίες συγκλίνουν σε ποσοστά αναπλήρωσης που κυμαίνονται, στο σκληρό σενάριο από 55% αναπλήρωσης των συντάξεων, έως και 62%.
5. Ένα υπέρ-ταμείο κύριας ασφάλισης για όλους. Η πρόταση του κ. Κατρούγκαλου περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός φορέα «μαμούθ» για τα ταμεία της κύριας ασφάλισης στον οποίο θα ενταχθούν τα 5 ταμεία που υπάρχουν σήμερα, δηλαδή: ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ, ΕΤΑΠ ΜΜΕ. Ο ΟΓΑ και το ΝΑΤ θα παραμείνουν αυτοτελή νομικά πρόσωπα, αλλά μόνο για την άσκηση των μη συνταξιοδοτικών τους αρμοδιοτήτων, δηλαδή θα έχουν μόνο τον τομέα της πρόνοιας. Ο νέος φορέας θα έχει ίδιους κανόνες ασφάλισης, απονομής συντάξεων και είσπραξης ασφαλιστικών εισφορών.
6. Συγχωνεύσεις επικουρικών. Όλα τα επικουρικά ταμεία θα ενοποιηθούν κάτω από την «ομπρέλα» του ΕΤΕΑ, ενώ προτείνεται να αντικατασταθεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος από συντελεστή βιωσιμότητας. Θεωρείται δεδομένο ότι στις επικουρικές συντάξεις θα υπάρξει νέος κύκλος μειώσεων, προκειμένου τα ταμεία να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τα τεράστια ελλείμματα που έχουν, αλλά και τις τεράστιες ανισότητες.
7. Εθνική σύνταξη + αναλογική σύνταξη. Η σύνταξη θα αποτελεί το άθροισμα δύο τμημάτων. Η εθνική σύνταξη θα δίνεται σε όλους όσοι έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Η αναλογική σύνταξη θα υπολογίζεται βάσει των συντάξιμων αποδοχών και του ποσοστού αναπλήρωσης, σύμφωνα με το διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων παροχών.
