Μαραθώνιο σε ρυθμούς… σπριντ ξεκίνησε το υπουργείο Εργασίας για την αποπληρωμή 95.000 συντάξεων που εκκρεμούν 12-24 μήνες και σε εξαιρετικές περιπτώσεις έως και τρία χρόνια. Η επίμαχη υπουργική απόφαση –την οποία φέρνει στο φως εφημερίδα– υπεγράφη ήδη από την υπουργό Εργασίας, Εφη Αχτσιόγλου, εξειδικεύοντας τη σχετική τροπολογία που ψηφίστηκε τον περασμένο Νοέμβριο.
Τότε προβλέφθηκε νομοθετικά μια έκτακτη ένεση ρευστότητας προς τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) ύψους 860 εκατομμυρίων ευρώ, με σκοπό να ξεχρεωθούν χιλιάδες συνταξιούχοι. Τώρα με την υπουργική απόφαση των έξι σελίδων δίνεται το οριστικό έναυσμα για την εκκίνηση της διαδικασίας.
Σύμφωνα με υπηρεσιακά στελέχη, στόχος είναι να πληρώνονται τουλάχιστον 9.000 καινούργιες συντάξεις κάθε μήνα, αρχής γενομένης από την πληρωμή των συντάξεων Μαρτίου, στα τέλη Φεβρουαρίου (αν όχι νωρίτερα). Οι πληρωμές θα γίνουν από τον ΕΦΚΑ με τη σειρά προτεραιότητας που έχουν ήδη οι φάκελοι σε εκκρεμότητα. Το πρόγραμμα έχει ημερομηνία οριστικής λήξης την 31η Οκτωβρίου 2017. Μέχρι τότε πρέπει να έχουν πληρωθεί όλες οι εκκρεμείς συντάξεις. Διαφορετικά τα κονδύλια χάνονται και πρέπει να επιστραφούν στον κρατικό προϋπολογισμό.
Γι’ αυτό και τα τμήματα απονομής συντάξεων ενισχύονται αμέσως με προσωπικό που τυχόν πλεονάζει σε άλλες υπηρεσίες (π.χ. μονάδες διοικητικού ή οικονομικού), μετά και την ενοποίηση όλων των Ταμείων κύριας ασφάλισης στον ΕΦΚΑ. Η ολοκλήρωση του προγράμματος με επιτυχία περιγράφεται ως μεγάλο στοίχημα για τη δημόσια διοίκηση και ως μια «ευκαιρία για τη χώρα και το Ασφαλιστικό να τελειώνει με τις εκκρεμότητες και την υπερβολική καθυστέρηση». Δεν είναι τυχαίο πως η διαδικασία περιλαμβάνει πολλαπλές δικλίδες ασφαλείας με αυστηρά χρονοδιαγράμματα. Στόχος είναι από το τέλος του 2017 η απονομή της σύνταξης να γίνεται εντός τριμήνου από την υποβολή της αίτησης.
Ευνοϊκό για την έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας είναι το γεγονός πως ο αριθμός των νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης που μπαίνουν στο σύστημα μειώθηκε σημαντικά το 2016 σε σύγκριση με το 2015, ενώ και το 2017 αναμένεται να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα. Ειδικά οι αιτήσεις του Δημοσίου κινούνται πια στο 1/3 σε σχέση με το 2005 και το 2004, όταν είχε καταγραφεί έκρηξη αποχωρήσεων.
Γι’ αυτό και τα αρμόδια τμήματα θα οργανωθούν κατά τέτοιον τρόπο ώστε να ρίξουν όλο το βάρος τους στην απορρόφηση του ποσού των 860 εκατομμυρίων. Στο πρόγραμμα εντάσσονται αποκλειστικά συντάξεις που καθυστερούν από 3 μήνες (90 ημέρες) και πάνω.
Τα 860 εκατ. προορίζονται για να πληρωθούν τα αναδρομικά που αφορούν σε αυτές τις συντάξεις, οι οποίες εκκρεμούν σε ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, ΟΓΑ. Εκτιμάται πως η κάθε σύνταξη κουβαλά αναδρομικά 10.000 – 12.000 ευρώ περίπου. Η διαδικασία, όπως περιγράφεται στην υπουργική απόφαση, έχει 10 βήματα:
1 Οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης εκτιμούν τα συνολικά οφειλόμενα αναδρομικά ποσά που αντιστοιχούν στις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης πριν υποβάλουν αίτημα επιχορήγησης και καταρτίζουν μια σχετική κατάσταση με τις αιτήσεις ανά χρονολογική σειρά. Στην κατάσταση αναφέρεται και το συνολικό ύψος των οφειλόμενων αναδρομικών.
2 Ακολούθως υποβάλλεται στο υπουργείο Εργασίας το αίτημα επιχορήγησης, το οποίο πρέπει να συνοδεύεται από: α) μηνιαίο πλάνο απορρόφησης, β) εκτίμηση του συνόλου των οφειλόμενων αναδρομικών, γ) έκθεση αιτιολόγησης με στοιχεία για τα ταμειακά διαθέσιμα, τους λόγους συσσώρευσης εκκρεμών αιτήσεων κ.ά.
3 Η Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) του υπουργείου αξιολογεί τα αιτήματα.
4 Η ΓΔΟΥ υποβάλλει στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους πρόταση επιχορήγησης των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, συνοδευόμενη από μηνιαίο πλάνο απορρόφησης της έκτακτης επιχορήγησης και έκθεση αξιολόγησης του αιτήματος.
5 Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους αξιολογεί τις προτάσεις επιχορήγησης σε συνδυασμό με τον χρηματοδοτικό προγραμματισμό και τις δημοσιονομικές συνθήκες. Η μεταφορά πιστώσεων μπορεί να γίνεται σταδιακά στο υπουργείο Εργασίας και ακολούθως στο Ταμείο.
6 Το Ταμείο τροποποιεί τον προϋπολογισμό του ώστε να εμφανιστεί το ποσό της έκτακτης επιχορήγησης στο σκέλος των εσόδων και να παρακολουθούνται διακριτά οι εξοφλήσεις στο σκέλος των εξόδων.
7 Το Ταμείο προβαίνει στην έκδοση οριστικών αποφάσεων συνταξιοδότησης και στην εξόφληση των αναδρομικών ποσών.
ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ
285 ημέρες έχουν στη διάθεσή τους οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ για να ολοκληρώσουν το τιτάνιο εγχείρημα εκκαθάρισης των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης.
95χιλιάδες κύριες συντάξεις εκκρεμούν στα ράφια του ΕΦΚΑ για 12-24 μήνες. Ορισμένες ακόμη και για τρία χρόνια.
9 χιλιάδες εκκρεμείς συντάξεις πρέπει να πληρώνονται κάθε μήνα.
2 μήνες θα έχουν τα Ταμεία από τη στιγμή της επιχορήγησης για να αποπληρώσουν τις εκκρεμότητές τους.
Με αυστηρό χρονοδιάγραμμα για να μη χαθούν τα κονδύλια
Δρακόντεια… μέτρα στενής παρακολούθησης του προγράμματος, ώστε να ολοκληρωθεί με επιτυχία εντός χρονοδιαγράμματος και να μη χαθούν τα κονδύλια, περιλαμβάνει η διαδικασία που εξειδικεύεται με την υπουργική απόφαση. Ειδικότερα –και σε συνέχεια των προηγούμενων βημάτων– προβλέπεται πως:
1 Η αρμόδια Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών συγκεντρώνει και αποστέλλει εντός του πρώτου 10ημέρου κάθε μήνα στοιχεία σχετικά με τις μηνιαίες επιχορηγήσεις για εκκαθάριση εκκρεμών αιτήσεων και τις πληρωμές που έγιναν.
2 Τα Ταμεία οφείλουν να ολοκληρώσουν την αποπληρωμή των σχετικών αιτήσεων συνταξιοδότησης μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από τη λήψη της σχετικής επιχορήγησης. Η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί μόνο με αιτιολογημένο αίτημα προς το ΓΛΚ. Η υπουργική απόφαση υπενθυμίζει πως σε κάθε περίπτωση το πρόγραμμα ολοκληρώνεται στις 31/10/2017.
3 Τυχόν υπόλοιπα της επιχορήγησης που δεν θα χρησιμοποιηθούν για την εξόφληση οφειλόμενων αναδρομικών ποσών εντός της προθεσμίας του διμήνου ή μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος, επιστρέφονται στον κρατικό προϋπολογισμό το αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από τη λήξη της προθεσμίας.
Σε περίπτωση που αυτή η προθεσμία επιστροφής παρέλθει άπρακτη, είναι δυνατόν να παρακρατηθεί ποσό αντίστοιχου ύψους με το ποσό της επιστροφής από τυχόν επιχορηγήσεις ή αποδόσεις προς τον ΕΦΚΑ.
Οι υπουργοί Εργασίας και Οικονομικών εφιστούν την προσοχή στους προϊσταμένους των οικονομικών υπηρεσιών των Ταμείων να ελέγχουν πως οι επιχορηγήσεις χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο για την πληρωμή των εκκρεμών αιτήσεων.
Αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Εργασίας εκτιμούν πως η διαδικασία δεν είναι γραφειοκρατική και υπογραμμίζουν πως θα βρίσκεται υπό τη στενή εποπτεία των αρμόδιων υπηρεσιών, ώστε να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ και να φύγουν από τα… πόδια του ΕΦΚΑ τα βαρίδια παρελθόντων χρεών. Τις περισσότερες εκκρεμότητες έχει, όπως ήταν αναμενόμενο, το ΙΚΑ με περίπου 50.000 αιτήσεις στο ράφι. «Πρέπει να βγαίνουν 9.000 συντάξεις τον μήνα και θα βγαίνουν» σημειώνουν χαρακτηριστικά τεχνοκράτες του υπουργείου. Οι εύκολες περιπτώσεις είναι οι μεταβιβάσεις λόγω θανάτου και οι παρατάσεις λόγω αναπηρίας.
Υπενθυμίζεται πως έγινε προσπάθεια να ενταχθούν στον ίδιο μηχανισμό (στα κονδύλια για αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου) και οι εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις, οι οποίες αγγίζουν τις 129.531, με συνολικό κόστος μαζί με τα αναδρομικά στα 419,8 εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για προίκα του παρελθόντος που συνιστά μεγάλο βαρίδι για το νέο υπερ-επικουρικό Ταμείο, καθώς τα ποσά εκκρεμούν από 11 έως και 30 μήνες.
Οι δανειστές ωστόσο δεν έδωσαν τη συγκατάθεσή τους γι’ αυτό. Ο προϋπολογισμός του ΕΤΕΑΕΠ για το 2017 «δείχνει» κατ’ αρχάς την… απόψυξη περίπου 40.000 επικουρικών συντάξεων καθώς οι δαπάνες μένουν σχεδόν στο ίδιο ύψος με το 2016, παρά τις περικοπές των παλαιών συντάξεων που απλώνονται σε 12 μήνες. Αντίθετα δόθηκαν 85 εκατομμύρια ευρώ από το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων τον περασμένο Δεκέμβριο και εξοφλήθηκαν έτσι 23.850 μερίσματα που ήταν σε εκκρεμότητα. Με τα ίδια κονδύλια για τα ληξιπρόθεσμα προχώρησαν και οι πληρωμές για τα εφάπαξ που χρόνιζαν από τον Σεπτέμβριο του 2013. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, από την 1η Ιουλίου 2016 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016 εκδόθηκαν 14.374 εφάπαξ. Εως τον Ιούνιο του 2017 θα έχει πληρωθεί –υποστηρίζουν οι αρμόδιοι του υπουργείου– το σύνολο των εκκρεμών εφάπαξ βοηθημάτων, που υπολογίζονται σε 24.500 κατά προσέγγιση.
Εκκρεμότητες
Να σημειωθεί, ωστόσο, πως παρότι προχωρά η εκκαθάριση των εκκρεμοτήτων του παρελθόντος, το παρόν συσσωρεύει τις… δικές του εκκρεμότητες. Οκτώ μήνες μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, οριστικές συντάξεις με το νέο σύστημα και τον τρόπο υπολογισμού Εθνική – Ανταποδοτική δεν μπορούν να εκδοθούν ακόμη καθώς, παρότι δημοσιεύθηκαν τα Χριστούγεννα οι απαραίτητες εγκύκλιοι, ακόμη αναμένεται από την ΕΛΣΤΑΤ ο συντελεστής αναπροσαρμογής των μισθών από το 2002 και μετά, που θα παίξει καθοριστικό ρόλο στο ύψος των νέων συντάξεων.
