Μετάφραση: Μιχ. Στυλιανού
΄Υστερα από 11 και πλέον χρόνια από τον θάνατό του, ένα δεύτερο τμήμα του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στην Χάγη αποφάνθηκε ότι ο πρώην Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς δεν ήταν υπεύθυνος για τα εγκλήματα πολέμου που διεπράχθησαν στην Βοσνία, όπου σημειώθηκαν οι χειρότερες αγριότητες κατά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.
Αλλά η ετυμηγορία είναι θαμμένη σε μιαν υποσημείωση του τέταρτου τόμου της απόφασης καταδίκης του Βόσνιου-Σέρβου στρατηγού Ράτκο Μλάντιτς σε ισόβια. Στην υποσημείωση (!) αναφέρεται πως οι δικαστές ομόφωνα αποφάνθηκαν ότι: « Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο δεν αποδεικνύουν ότι οι Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, Γιόβικα Στάνισιτς, Φράνκο Σιμάτοβιτς, Ζέλικο Ραζνάτοβις ή Βότζισλαβ Σέσελιτζ συμμετείχαν στην κοινή εγκληματική επιδίωξη», να δημιουργήσουν μια εθνικά ομοιογενή βόσνιο-σερβική οντότητα με την εκτέλεση των εγκλημάτων που επικαλείται το κατηγορητήριο.
Πρόκειται για μια πολύ σημαντική ομολογία, επειδή το σύνολο ουσιαστικά του Δυτικού Τύπου και όλοι πολιτικοί ηγέτες σε όλες της Δυτικές χώρες δεν έπαψαν να μας λένε τα τελευταία 25 χρόνια πως ο Μιλόσεβιτς ήταν ένα γενοκτόνο τέρας, κομμένο στα ίδια μέτρα με τον Αδόλφο Χίτλερ. Μας έλεγαν πως πρόκειται για τον «Χασάπη των Βαλκανίων», αλλά δεν παρουσίασαν ποτέ κάποιο στοιχείο σε στήριξη αυτών των κατηγοριών. Μας βομβάρδιζαν με ψέματα για να δικαιολογήσουν τις οικονομικές κυρώσεις και την στρατιωτική επιδρομή του ΝΑΤΟ εναντίον του λαού της Σερβίας –ακριβώς όπως μας έλεγαν ψέματα για να δικαιολογήσουν τον πόλεμο εναντίον του Ιράκ.
Αυτό είναι το δεύτερο στη σειρά τμήμα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την Πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) που αποφαίνεται υπέρ της αθωότητας του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Πέρυσι το τμήμα εκδίκασης του Ράντοβαν Κάραζιτς εξέδωσε πανομοιότυπη απόφαση.
Το δικαστήριο δεν έκανε τίποτα για να γνωστοποιήσει στο ευρύ κοινό αυτά τα συμπεράσματά του, παρά το γεγονός ότι ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς αντιμετώπιζε 66 κατηγορίες, για γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, από το ίδιο δικαστήριο.
Ο Μιλόσεβιτς πέθανε κατά την προφυλάκισή του, προ της περάτωσης της δίκης του. Βρέθηκε νεκρός στο κελί του, μετά από καρδιακή προσβολή στο κρατητήριο του ΟΗΕ, δυο βδομάδες μετά την απόρριψη από το δικαστήριο αίτησης του για προσωρινή αποφυλάκιση, προκειμένου να υποβληθεί στην εγχείρηση της καρδιάς που θα έσωζε τη ζωή του.*
Ο δρ. Λέο Μποκερία, ειδικός της στεφανιαίας, που θα επόπτευε την θεραπεία του Μιλόσεβιτς στο Ιατρικό Κέντρο Μπακούλεφ, δήλωσε: «Εάν ο Μιλόσεβιτς μεταφερόταν σε οποιοδήποτε ειδικό ρωσικό νοσοκομείο και πολύ περισσότερο σε τέτοιο θεραπευτικό ίδρυμα όπως το δικό μας, θα υποβαλλόταν σε στεφανιογραφία, θα του τοποθετούσαμε δύο «στεν» και θα ζούσε για πολλά ακόμη χρόνια. Πέθανε ένας άνθρωπος στην εποχή μας, όταν υπάρχουν όλες οι μέθοδοι θεραπείας -και οι προτάσεις της χώρας μας και η φήμη της ιατρικής μας περιφρονήθηκαν. ΄Ετσι κατάφεραν να κάνουν αυτό που επιδίωκαν.»
Λιγότερο από 72 ώρες πριν τον θάνατο του Μιλόσεβιτς, ο δικηγόρος του επέδωσε μιαν επιστολή στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, στην οποία ο κρατούμενος εξέφραζε τον φόβο πως τον δηλητηριάζουν.
Η έρευνα του δικαστηρίου για τα αίτια θανάτου επιβεβαίωσε ότι σε μια των εξετάσεων αίματος διαπιστώθηκε η παρουσία του φαρμάκου Rifampicin (του οποίου η μη συνταγολογούμενη χορήγηση θα μπορούσε να είχε ακυρώσει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που έπαιρνε ο Μιλόσεβιτς κατά της υψηλής πίεσης), αλλά ότι ο ίδιος δεν ενημερώθηκε για το εύρημα παρά μετά παρέλευση μηνών, «λόγω της δύσκολης θέσης στην οποία βρέθηκε ο επικεφαλής της ιατρικής υπηρεσίας του δικαστηρίου, εξ αιτίας των ολλανδικών νομικών κανονισμών σχετικά με το ιατρικό απόρρητο.»
Ωστόσο δεν υπάρχουν ολλανδικοί κανονισμοί που απαγορεύουν την γνωστοποίηση στον ασθενή των αποτελεσμάτων εξέτασης του δικού του αίματος και αμερικανικά διπλωματικά τηλεγραφήματα που αποκάλυψε η Γουίκυληκς αποδεικνύουν πως το δικαστήριο δεν έδινε δεκάρα για το ιατρικό απόρρητο, αφού έδινε λεπτομερείς αναφορές για την υγεία του Μιλόσεβιτς και για τις ιατρικές εξετάσεις του στο προσωπικό της αμερικανικής πρεσβείας στη Χάγη -χωρίς την συγκατάθεση του κρατουμένου ασθενούς Μιλόσεβιτς.
Η δίκη του Μιλόσεβιτς εξελισσόταν άσχημα για την κατηγορία. Ήταν πασιφανές για κάθε αντικειμενικό παρατηρητή ότι ήταν αθώος των εγκλημάτων που του καταλόγιζαν. Ο Τζέιμς Μπισέ, Καναδός πρώην πρεσβευτής στη Γιουγκοσλαβία , δήλωσε πως η δίκη Μιλόσεβιτς «είχε όλα τα χαρακτηριστικά μιας σταλινικής θεατρικής δίκης». Ο Τζωρτζ Κένυ, που διηύθυνε το τμήμα Γιουγκοσλαβίας στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, επίσης κατήγγειλε την διεξαγωγή της δίκης Μιλόσεβιτς ως «ενδογενώς άδικη, ισοδυναμούσα με τίποτα περισσότερο από μια θεαματική πολιτική δίκη.»
Η δίκη ήταν μια καταστροφή για το κύρος του δικαστηρίου. Στη μέση της παρουσίασης των επιχειρημάτων της κατηγορίας οι Τάϊμς του Λονδίνου δημοσίευσαν ένα άρθρο που συκοφαντούσε την σύζυγο του Μιλόσεβιτς και θρηνούσε για το γεγονός ότι «μια από τις ειρωνείες της δίκης του Μιλόσεβιτς είναι ότι ενίσχυσε την δημοτικότητα του. ΄Ωρες άμεσης τηλεοπτικής αναμετάδοσης της δίκης έκαναν πολλούς Σέρβους να τον αγαπήσουν ξανά.»
Ενώ η δίκη αύξησε την δημοτικότητα του Μιλόσεβιτς, καταρράκωσε την αξιοπιστία του δικαστηρίου στο σερβικό κοινό. Οι Σέρβοι παρακολουθούσαν τη δίκη στη τηλεόραση και όταν στον τρίτο χρόνο της δίκης το σερβικό υπουργείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διεξήγαγε μια δημοσκόπηση διαπιστώθηκε ότι « τα τρία τέταρτα των Σέρβων πολιτών πίστευαν ότι το Δικαστήριο της Χάγης είναι ένα πολιτικό όργανο αντί για νομικός θεσμός.»
Στο τέλος του 2005 οι κατήγοροι του Μιλόσεβιτς ζητούσαν να διακοπεί η τηλεοπτική μετάδοση της δίκης γιατί είχε τα αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ο Τιμ Γιούντα, πολύ γνωστός αντί-Μιλόσεβιτς δημοσιογράφος και συγγραφέας έγραψε πως «η δίκη της Χάγης πηγαίνει απαίσια, μετατρέποντας τον Μιλόσεβιτς στα μάτια του κοινού από ένοχο εγκλημάτων πολέμου σε Σέρβο ήρωα».
Οι οπαδοί του Μιλόσεβιτς, από την άλλη πλευρά, επέμεναν να συνεχιστεί η μετάδοση των συνεδριάσεων του δικαστηρίου, επειδή ήξεραν πως ήταν αθώος και ήθελαν να το δει και το κοινό με τα μάτια του.
Η αθώωση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς από το ίδιο δικαστήριο που τον σκότωσε πριν έντεκα χρόνια δεν αποτελεί παρηγοριά για τον λαό της Σερβίας. Ο σερβικός λαός υποβλήθηκε σε χρόνια οικονομικών κυρώσεων και σε εκστρατεία Νατοϊκών βομβαρδισμών με ψευδείς κατηγορίες εναντίον του προέδρου του.
Μολονότι το δικαστήριο τελικά ομολόγησε ότι δεν είχε στοιχεία σε βάρος του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς η κακόφημη λειτουργία του καθιστά διαβλητή κάθε του απόφαση.
Σημείωση Μτφ: Την μεθεπομένη της αυτοκτονίας του Κροάτη στρατηγού Σλόμπονταν Πράλζτζακ μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου, στις 29 Νοεμβρίου, η γαλλική ιστοσελίδα «Διεθνές Δίκτυο» έγραψε σε σχετικό άρθρο της πως με τον αριθμό των θανάτων στο παθητικό του, το Δικαστήριο της Χάγης για την Γιουγκοσλαβία μοιάζει περισσότερο με γραφείο κηδειών παρά με δικαστικό ίδρυμα. Ο στρατηγός Πράλζτζακ –γράφει- ήταν ο 13ος πελάτης του. Στο ιστορικό του, το ΤΡΙΥ φαίνεται να «χάνει» κάθε χρόνο από έναν κατηγορούμενο ή καταδικασμένο, χωρίς να υπολογίζουμε τους μάρτυρες που τελευτούσαν υπό περίεργες συνθήκες.» Στο άρθρο απαριθμούνται και κατονομάζονται τα ονόματα υπουργών, δημάρχων, στρατηγών και στελεχών μυστικών υπηρεσιών -όλων Σέρβων.
Αμερικανική ιστοσελίδα σε αντίστοιχο άρθρο της έγραψε ότι αυτό το «Νατοϊκό δικαστήριο εφαρμόζει τον Νόμο του Λυντς για να δικαιολογήσει την επιδρομή στη Σερβία. Σερβία».
strategic-culture.org
