Μια από τις σημαντικότερες επιστημονικές ανακαλύψεις, δώρο ζωής σε εκατομμύρια άτομα που εμφανίζουν διαβήτη, συμπληρώνει φέτος 100 χρόνια. Ο λόγος για την «αιωνόβια» πλέον ινσουλίνη, που επέτρεψε σε εκατομμύρια ανθρώπους να ζήσουν.
Έως και τις αρχές του 20ου αιώνα, η διάγνωση με σακχαρώδη διαβήτη, η νόσος που προκαλείται όταν η παραγωγή ινσουλίνης διακόπτεται, είχε δυσοίωνη πρόβλεψη. Επιδείνωση της υγείας ήταν δεδομένη για μεγαλύτερους, αλλά για τους μικρότερους ασθενείς αποτελούσε «θανατική καταδίκη», όπως αναφέρει το news4health.gr.
Βασική ορμόνη για τη ζωή, η ινσουλίνη ρυθμίζει μεταβολικές διεργασίες, οι οποίες δίνουν στα κύτταρα (μυών, λίπους και ήπατος) πολύτιμη ενέργεια, βοηθώντας τα να απορροφήσουν τη γλυκόζη που βρίσκεται στο αίμα. Οπότε, όταν το πάγκρεας (τα β-κύτταρα συγκεκριμένα) σταματάει να παράγει ινσουλίνη (μερικώς ή πλήρως), η τροφή δεν μεταβολίζεται, και η γλυκόζη (το σάκχαρο) αρχίζει να συσσωρεύεται στο αίμα.
Ο οργανισμός, πιστεύοντας ότι υπάρχει στέρηση τροφής, προσπαθεί να εξισορροπήσει την κατάσταση απελευθερώνοντας άλλες ορμόνες, που αυξάνουν περαιτέρω τη γλυκόζη. Λιπαρά οξέα μετατρέπονται σε κετόνες, που συγκεντρώνονται σε πολύ υψηλά επίπεδα οδηγώντας σε κετοξέωση.
Τα κύτταρα δεν λαμβάνουν «τροφή» και αρχίζουν να την αναζητούν αλλού, στους μύες και στις αποθήκες λίπους. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι κόπωση, σοβαρή απώλεια βάρους, τα άτομα με διαβήτη αποστεώνονται, ενώ οι λοιμώξεις είναι συνήθεις.
Πριν την ινσουλίνη, μόνη πεπερασμένη αντιμετώπιση ήταν μια αυστηρή διατροφή. Αλλά και πάλι ένα άτομο του οποίου το πάγκρεας έχει σταματήσει να παράγει ινσουλίνη, είχε κατά κανόνα 3 έως 9 μήνες επιβίωσης. Δυστυχώς, ήταν ένας μαρτυρικός και οδυνηρός θάνατος. Από ένα σημείο και μετά, λόγω της κετοξέωσης, οι πόνοι στους νεφρούς είναι οξύτατοι. Γονείς έβλεπαν τα παιδιά τους να λιώνουν μπροστά στα μάτια τους…
Ινσουλίνη: Η ανακάλυψη που πρόσφερε μέλλον στα άτομα με διαβήτη
Ξημερώματα 31ης Οκτωβρίου του 1920, ο Frederick Banting είχε μια ιδέα για τη χορήγηση ινσουλίνης σε άτομα με διαβήτη. Αυτή η ιδέα μέσα σε ένα χρόνο θα γίνει πραγματικότητα, αποτελώντας μια από τις σημαντικότερες ιατρικές ανακαλύψεις στην ιστορία.
Ο Banting προσέγγισε τον καθηγητή J.J.R. Macleod του Πανεπιστημίου του Τορόντο, στον Καναδά,, που ως ειδικός στο διαβήτη, είδε κάτι ενδιαφέρον στην ιδέα. Το Μάιο του 1921, ο Banting και ο βοηθός του Charles Best, φοιτητής βιοχημείας, ξεκίνησαν τα πειράματα υπό την καθοδήγηση του Macleod. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους τα πειράματα τους απέδωσαν και η εξαχθείσα ζωική ινσουλίνη, έδειχνε να μειώνει τα επίπεδα σακχάρου.
Το χειμώνα του 1921 στην ομάδα εντάχθηκε ο καθηγητής βιοχημείας, James B. Collip, για να βελτιώσει την ποιότητα της ινσουλίνης, καθιστώντας την έτοιμη για κλινικές μελέτες. Στις 23 Ιανουαρίου του 1922, ο Leonard Thompson, ένα 14χρονο αγόρι, μόλις 29 κιλών, που βρισκόταν στα πρόθυρα του θανάτου, ήταν το πρώτο άτομο με διαβήτη που λαμβάνει ινσουλίνη.
Γιατροί στο νοσοκομείο του Τορόντο, όπου χορηγήθηκε η ινσουλίνη σε διαβητικούς ασθενείς, περιγράφουν απίστευτες εικόνες, με πάσχοντες σε κώμα να ξυπνούν, σαν κάποιος να τους «άρπαξε από την πόρτα του χάρου».
Το 1923 ξεκίνησε η παραγωγή και διάθεση της ορμόνης στη Βόρεια Αμερική, αλλά φθάνει και στην Ευρώπη. Το ζεύγος August και Marie Krogh είναι οι άνθρωποι που μεταφέρουν τη διαδικασία εξαγωγής και καθαρισμού της ινσουλίνης στη Δανία, στο Nordisk Insulinlaboratorium, το οποίο εξελίχθηκε στη φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk. Η μαζική παραγωγή της και διάθεση της ινσουλίνης ξεκινάει και σε ευρωπαϊκό έδαφος. Το 1923 οι Banting και Macleod βραβεύονται με το Νόμπελ Ιατρικής για την ανακάλυψη τους.
