Στον απόηχο της επικείμενης ένταξης της Ελλάδας ως μέλους στην αναπτυξιακή Τράπεζα (New Development Bank) των BRICS αποκτά μέγιστη σημασία ένα έργο υποδομής τεραστίων διαστάσεων που προωθεί η Κίνα στα Βαλκάνια και θα αλλάξει τον γεωστρατηγικό χάρτη της περιοχής με κρίσιμο ελληνικό ενδιαφέρον:
Είναι ο υδάτινος δίαυλος που θα συνδέει τη Μεσόγειο Θάλασσα, μέσω του Αξιού ποταμού στη Θεσσαλονίκη, με τον Δούναβη και το υφιστάμενο ποτάμιο δίκτυο μεταφορών στην Ευρώπη και τη Μαύρη Θάλασσα.
Ο «Δρόμος του Μεταξιού» για να υλοποιηθεί και να αποφέρει τα ποθητά για το παγκόσμιο εμπόριο αποτελέσεματα πρέπει από όπου περάει να δημιουργήσει τεράστια έργα υποδομής που θα διευκολύνουν την μεταφορά των εμπορευμάτων και από άποψη ασφάλειας αλλά και από άποψη συντόμευσης χρόνου.
Ο «Δρόμος του Μεταξιού» στήνεται από ξηράς, αέρος και θαλάσσης και φυσικά οι ποτάμιες και παραλήμμνιες συνδέσεις περιλαμβάνονται σε αυτά. Το έργο αυτό είναι τόσο κολοσσιαίων διαστάσεων που η Ελλάδα και οι υπόλοιπες βαλκανικές χώρες δεν διαθέτουν τους πόρους για να το πραγματοποιήσουν αλλά τους διαθέτει η Κίνα η οποία είναι αποφασισμένη να το πραγματοποιήσει.
Πρόκειται για ένα έργο που όταν και εφόσον πραγματοποιηθεί θα δώσει υψηλή «προστιθέμενη» αξία στις χώρες της Χερσονήσου του Αίμου
Σύμφωνα με την «Καθημερινή» και τον Σταύρο Τζήμα, συζητήσεις επ’ αυτού γίνονται τα τελευταία χρόνια σε επίπεδο κορυφής στον άξονα Βελιγραδίου – Σκοπίων – Αθήνας – Πεκίνου, με πιο πρόσφατη περίπτωση αυτήν της συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Ελλάδας και Σερβίας, παρουσία του κ. Αλέξη Τσίπρα και του Σέρβου προέδρου κ. Αλεξάντερ Βούτσιτς, την Πέμπτη στη Θεσσαλονίκη.
Τι προβλέπει; Δημιουργία κάθετου πλωτού διαδρόμου από τον Θερμαϊκό Κόλπο μέσω του Αξιού που διασχίζει την ΠΓΔΜ (Βαρδάρης), διασύνδεσή του με τον Μοράβα στη Σερβία και κατάληξη στον Δούναβη. Ποιος ο στόχος; Η μεταφορά φορτίων από τις χώρες της Ανατολής προς την Ευρώπη σε πολύ λιγότερο χρόνο και με σαφώς χαμηλότερο κόστος.
Σύμφωνα με κάποιες αρχικές μελέτες, το κέρδος σε χρόνο, μέσω αυτού του διαδρόμου, υπολογίζεται σε 3,5 μέρες σε σχέση με το λιμάνι Ρότερνταμ, απ’ όπου τα φορτία μπαίνουν στον υδάτινο δρόμο του Δούναβη για να φτάσουν στις αγορές της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης διά των πλωτών διακλαδώσεών του ή και σε εκείνες του Καυκάσου στη Μαύρη Θάλασσα. Διά της ένωσης του Αξιού με τον Δούναβη, παρακάμπτεται ταυτοχρόνως και ο μεγάλος βραχνάς των θαλάσσιων μεταφορών προς και από τις αγορές της Ρωσίας και του Ευξείνου Πόντου, αυτός των στενών του Βοσπόρου, όπου τα φορτηγά πλοία αναγκάζονται να περιμένουν επί πολλές ώρες ή και ημέρες για να πάρουν σειρά για τον διάπλου, χάνοντας οι ενδιαφερόμενοι χρόνο και χρήμα.
Φυσικά το έργο αυτό θα μειώσει και την γεωπολιτική αξία της Τουρκίας κάτι που πολύ θα ήθελαν πολλές δυτικές χώρες που πλέον βλέπουν ότι πρόκειται για έναν μη ελεγχόμενο αστάθμητο παράγοντα.
Η ένταξη της Ελλάδας την αναπτυξιακή Τράπεζα (New Development Bank) των BRICS διευκολύνει την διοχέτευση των απαράιτητων κεφαλαίων στην περιοχή προς επίτευξη του μεγάλου αυτού έργου.
Είναι εφικτό τεχνικά και οικονομικά ένα τέτοιο έργο; Οταν η Κίνα ενδιαφέρεται και το συζητάει τότε, πολύ εύκολα μπορεί να βρεθούν και άλλοι επενδυτές. Η μεταφορά των φορτίων από την Ανατολική Μεσόγειο κατ’ ευθείαν στην «καρδιά» της Ευρώπης, μέσω Αξιού και Δούναβη, χωρίς να χρειάζεται να φτάσουν μέχρι το Γιβλαρτάρ και από εκεί να «ανηφορίσουν» στην Ολλανδία ή να καθηλώνονται στα στενά του Βοσπόρου, με τον κίνδυνο του ατυχήματος να ελλοχεύει, εξάλλου, δεν αφήνει αδιάφορες, πλην της Κίνας, και τις άλλες χώρες της Ανατολικής Ασίας, που στέλνουν εκατομμύρια κοντέινερ ετησίως στις αγορές της Ευρώπης και της Ρωσίας.
Ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά, προβλέπονται η εκβάθυνση και η διαπλάτυνση του μήκους 275 χλμ. στο έδαφος της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ Αξιού και του μήκους 346 χλμ. (Σερβία) Μοράβα, που καταλήγει στον Δούναβη. Με βάση προμελέτες που έχουν καταρτίσει οι Σέρβοι, θα χρειαστεί να παρακαμφθούν οι πόλεις Σκόπια της ΠΓΔΜ με κανάλι μήκους 35 χλμ., το Νις και το Κράλιεβο της Σερβίας, με παρακαμπτηρίους μήκους 15 και 73 χλμ., αντιστοίχως.
Προβλέπονται σε κάποια σημεία υδάτινες σήραγγες, και στον σερβικό κάμπο μεταφορά από τον ποταμό Σάββα υδάτινων όγκων για τις γεωργικές καλλιέργειες στις περιοχές που διασχίζει ο Μοράβας κ.ά.
Να επισημάνουμε ότι η ιδέα της πλωτής λεωφόρου που θα συνδέει την Κεντρική Ευρώπη με το Αιγαίο έρχεται από πολύ παλιά, από τον 19ο αιώνα, και πιστώνεται στους Αψβούργους της Αυστροουγγαρίας, που ήθελαν να διασυνδέσουν τη Βιέννη με τη Μεσόγειο.
Τουλάχιστον σε δύο περιπτώσεις, συγκεκριμένα τη μία στο διάστημα 1844-64 και την άλλη το 1904, ευρωπαϊκές εταιρείες ναυσιπλοΐας εκπόνησαν ακόμα και προμελέτες για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, πλην όμως ήρθε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Αυστροουγγαρία διαλύθηκε, η Ευρώπη ερειπώθηκε και όλα τα σχέδια έμειναν στα χαρτιά.
«Στη νεότερη περίοδο, το θέμα ήρθε στην επιφάνεια και πάλι κατά τη δεκαετία του 1970, με την πετρελαϊκή κρίση, οπότε αναζητήθηκαν νέοι δρόμοι μεταφοράς αγαθών, με λιγότερη κατανάλωση καυσίμων», λέει στην «Κ» ο ομότιμος σήμερα καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΑΠΘ, Νίκος Παπαμίχος, ο οποίος διετέλεσε μέλος της ομάδας του διακεκριμένου καθηγητή-πολεοδόμου Γιάννη Τριανταφυλλίδη, που είχε αναλάβει στις δεκαετίες 1960 και 1970 την κατάρτιση του χωροταξικού σχεδίου της περιοχής Θεσσαλονίκης. Τότε, ένα από τα θέματα ήταν ο Ευρωλιμένας σε σχέση με αυτό το κανάλι.
«Ενα από τα πρότζεκτ τότε ήταν η διαμόρφωση του Αξιού ως πλωτού καναλιού. Υπήρξε μελέτη αρκετά προχωρημένη από την UNIDO, την υπηρεσία του ΟΗΕ για τη βιομηχανική ανάπτυξη, που έδρευε στη Βιέννη. Οι μελέτες που είδα ήταν πολύ προχωρημένες, με τεχνικά στοιχεία, μέγεθος φορτηγίδων κ.λπ. Θυμάμαι ότι η βασική ιδέα προέβλεπε τα δύσκολα σημεία να παρακάμπτονται με παράλληλα κανάλια για να ελέγχεται η ροή του ποταμού και όλο αυτό συνδεόταν με το μεγάλο πρόγραμμα του Ευρωλιμένα. Σε γενικές γραμμές, γινόταν σύνδεση μέσω Μοράβα με τον Δούναβη. Θυμάμαι, επίσης, ότι μιλούσαν για πλωτό διάδρομο, ο οποίος, μέσω κεντροευρωπαϊκών καναλιών, να φτάνει μέχρι τη Βόρεια Θάλασσα».
Το ζήτημα αναθερμάνθηκε λοιπόν στην συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Ελλάδας και Σερβίας και αυτό όχι τυχαία καθώς μετά προέκυψε και η αίτηση της χώρας για να γίνει μέλος της αναπτυξιακής Τράπεζας (New Development Bank) των BRICS
Όπως είναι γνωστό, βάσει πρόσφατης απόφασης του ΚΥΣΟΙΠ, το υπουργείο Οικονομικών εξουσιοδοτήθηκε να αποστείλει επίσημη επιστολή προκειμένου να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για τη συμμετοχή της Ελλάδας στη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (New Development Bank), στην οποία μέτοχοι είναι οι χώρες των BRICS.
Μετά την ολοκλήρωση των προκαταρκτικών συζητήσεων με βάση τους όρους της Τράπεζας μπορούν να αρχίσουν οι επίσημες συζητήσεις που θα αφορούν ανταλλαγή πληροφοριών, πολιτικές και προτεραιότητες της Τράπεζας και της υποψήφιας χώρας, ποσοστό κεφαλαίων που θα διατεθεί στην υποψήφια χώρα, καθώς και χρονοδιάγραμμα έγκρισης και αποδοχής της ως μέλους της NDB.
Μετά το πέρας των επίσημων διαπραγματεύσεων, η Τράπεζα θα ενημερώσει το Διοικητικό Συμβούλιο για την κατάληξή τους, καθώς και για τους όρους συμμετοχής της υποψήφιας χώρας στην NDB.
H Ελλάδα,θα εκπροσωπείται από έναν διοικητή (GOVERNOR) και έναν αναπληρωτή διοικητή (ALTERNATE GOVERNOR), ενώ θα πρέπει να αντιπροσωπεύεται στο Διοικητικό Συμβούλιο από ένα διευθυντή (DIRECTOR) και έναν αναπληρωτή του (ALTERNATE DIRECTOR) που θα ορίζονται από την ομάδα χωρών (προφανώς της ΕΕ) στην οποία θα ενταχθεί η Ελλάδα (υπενθυμίζεται ότι το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της Asian Infrastructure and Investment Bank (AIIB).
Σημειώνεται ότι η NDB ιδρύθηκε από τις Χώρες BRICS και ως εκ τούτου έχει εξασφαλιστεί τόσο ότι η διοίκηση, όσο και ότι η πλειοψηφία του Διοικητικού Συμβουλίου θα ασκείται και θα προέρχεται από τις χώρες αυτές. Η NDB, υποστηρίζει επενδυτικά προγράμματα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χωρών – μελών της, χρηματοδοτεί έργα υποδομών που είναι βιώσιμα στο πλαίσιο της στρατηγικής της 2017-2021.
Επίσης, χρησιμοποιεί όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία για το σκοπό αυτό, όπως εγγυήσεις, έκδοση ομολόγων, συγχρηματοδότηση έργων με άλλους πολυμερείς χρηματοοικονομικούς μηχανισμούς κτλ.
Τα έργα θα αφορούν κυρίως sovereign operations (δηλαδή έργα που χρηματοδοτούνται από κρατικούς φορείς με την εγγύηση του Δημοσίου). Σημειώνεται ότι η επέκταση χρηματοδότησης και στα ιδιωτικά επιχειρηματικά σχέδια (projects) δεν αποκλείεται. Αναλυτικότερα, η NDB θα εστιάσει το ενδιαφέρον της σε έργα καθαρής ενέργειας, υδάτινων πόρων, άρδευσης, αστικής ανάπτυξης, υγιεινής κ.α.
Η Κίνα είναι αποφασισμένη ακόμα και να «οργώσει» τον πλανήτη προκειμένου να δημιουργηθεί ο σύγχρονος «Δρόμος του Μεταξιού» και οι χώρες που περιλαμβάνονται στην διαδρομή του είναι πολύ τυχερές και σωστά μαντέψατε η Ελλάδα παίζει θεμελιώδη ρόλο στο να καταστεί λειτουργικός…
