Ο άγνωστος Αμαζόνιος και τα μυστικά του έρχονται επιτέλους στο φως. Η ιστορία θα ξαναγραφτεί μετά την ανακάλυψη πως έως και ένα εκατομμύριο άνθρωποι ζούσαν εκεί πριν από την άφιξη του Κολόμβου.
Μέχρι τώρα, ο Αμαζόνιος «έκρυβε» στη… ζούγκλα του μεγάλες εκτάσεις που θεωρούνταν σχεδόν ακατοίκητες. Σε αυτές τις εκτάσεις, όπως αποκαλύπτεται, στην πραγματικότητα υπήρχε ένας μεγάλος αριθμός χωριών. Κι εκεί ζούσαν μισό έως ένα εκατομμύριο άνθρωποι στα προκολομβιανά χρόνια, από το 1250 έως το 1500 μ.Χ. και μάλιστα μακριά από τα μεγάλα ποτάμια.
Η σχετική ανακάλυψη με τη βοήθεια δορυφόρων και η αντίστοιχη επιστημονική ανακοίνωση έγινε από επιστήμονες, με επικεφαλής τον Γιόνας Γκρεγκόριο ντε Σούζα του Τμήματος Αρχαιολογίας του βρετανικού Πανεπιστημίου του Έξετερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications»
Η αποψίλωση των δασών βοήθησε στην μελέτη της έως πρόσφατα απρόσιτης περιοχής.
Ενώ, έως τώρα, ο συνολικός πληθυσμός του Αμαζονίου (παράκτιος και μη) πριν την έλευση των Ευρωπαίων πιστευόταν ότι δεν ξεπερνούσε το ένα εκατομμύριο, μετά τα νέα στοιχεία οι επιστήμονες δεν αποκλείουν να ξεπερνούσε και τα δέκα εκατομμύρια. Οι αρρώστιες και η γενοκτονία εξαφάνισε τους περισσότερους και μετά η ζούγκλα σκέπασε τα απομεινάρια του πολιτισμού τους.
Η περιοχή του Αμαζονίου, γνωστή και ως Αμαζονία, περιλαμβάνει το μεγαλύτερο βροχοδάσος της Γης. Καλύπτει μια έκταση περίπου 6,7 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων διαμοιρασμένη σήμερα σε εννέα χώρες.
Πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων στην Αμερική, κατά την τελευταία δεκαετία του 15ου αιώνα, αποδεικνύεται ότι η νότια Αμαζονία κάθε άλλο παρά ακατοίκητη ήταν.
Ανακαλύφθηκαν 81 οχυρωμένα χωριά και άλλες εγκαταστάσεις, καθώς και 104 κυκλικά και πολυγωνικά γεωγλυφικά, που καλύπτουν μια τεράστια έκταση περίπου 1.800 χιλιομέτρων σε μήκος και άνω των 400.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε επιφάνεια.
Η επιτόπια δειγματοληπτική έρευνα σε 24 από αυτές τις τοποθεσίες στη λεκάνη του ποταμού Ταπάχος, μεγάλου παραπόταμου του Αμαζονίου, στην περιοχή του Μάτο Γκρόσο στη σημερινή Βραζιλία, περίπου 2.000 χιλιόμετρα από τις εκβολές του Αμαζονίου, έφερε στο φως κεραμικά, πέτρινους πελέκεις, ίχνη καλλιεργημένου χώματος και άλλα στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι οι περιοχές αυτές κατοικούνταν επί μακρόν.
Οι οικισμοί είχαν διάμετρο από 30 έως 400 μέτρα, με τον μεγαλύτερο να έχει έκταση σχεδόν 200 στρέμματα. Οι πιο μεγάλοι, συνήθως εξαγωνικού σχήματος, διέθεταν οχύρωση, πλατείες και δρόμους.
Τεράστια τμήματα του Αμαζονίου παραμένουν έως σήμερα ανεξερεύνητα από τους αρχαιολόγους, ιδίως οι περιοχές που είναι απομακρυσμένες από τα ποτάμια. Έως τώρα πιστευόταν ότι κατοικούνταν μόνο οι παραποτάμιες περιοχές, αλλά τώρα γίνεται αντιληπτό ότι η εξάπλωση των ανθρώπων είχε συμβεί πολύ βαθύτερα μέσα στα βροχοδάση.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι στο εσωτερικό της Αμαζονίας υπήρχαν 1.000 έως 1.500 χωριά και τουλάχιστον τα δύο τρίτα από αυτά δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη. Επίσης εκτιμάται ότι υπάρχουν τουλάχιστον 1.300 μυστηριώδη γεωγλυφικά, για τα οποία οι επιστήμονες δεν έχουν κάποια εξήγηση, αν και θεωρούν πιθανό ότι είχαν κάποιο τελετουργικό σκοπό.
Μερικές φορές υπάρχουν χωριά μέσα στην έκταση των γεωγλυφικών ή ακριβώς δίπλα τους. Πολλά χωριά συνδέονται μεταξύ τους μέσω ενός πολύπλοκου δικτύου δρόμων μήκους έως ενάμισι χιλιομέτρου.
«Υπάρχει ακόμη μια κοινή παρανόηση ότι ο Αμαζόνιος είναι ένα ανέγγιχτο τοπίο, η κατοικία μόνο διάσπαρτων νομαδικών κοινοτήτων. Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Βρήκαμε ότι μερικοί πληθυσμοί μακριά από τα μεγάλα ποτάμια είναι πολύ μεγαλύτεροι από ό,τι νομίζαμε έως τώρα και αυτοί οι άνθρωποι διαμόρφωναν το περιβάλλον τους, όπως μπορούμε να δούμε μέχρι σήμερα» δήλωσε ο Σούζα.
«Πρέπει να επαναξιολογήσουμε την ιστορία του Αμαζονίου. Σίγουρα δεν ήταν μια περιοχή που κατοικείτο μόνο κοντά στις όχθες των μεγάλων ποταμών, ενώ και οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί, άλλαζαν το τοπίο» δήλωσε ο καθηγητής Χοσέ Ιριάρτε του Έξετερ.
