Υπαρκτός είναι ο κίνδυνος επανεμφάνισης της ελονοσίας στη χώρα μας, σύμφωνα με τους ειδικούς του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).
Δύο είναι οι κρίσιμοι παράγοντες που ενδέχεται να πυροδοτήσουν επιδημία ελονοσίας στην Ελλάδα: η παρουσία ικανού πληθυσμού του κουνουπιού – διαβιβαστή (πρόκειται για το ανωφελές κουνούπι) σε ορισμένες περιοχές της επικράτειας και η αυξητική πορεία των «εγχώριων κρουσμάτων» ελονοσίας, δηλαδή των κρουσμάτων που δηλώνονται με την ένδειξη ότι η «εισβολή» του παράσιτου «πλασμώδιο» που προκαλεί την ελονοσία έγινε στον ασθενή επί ελληνικού εδάφους.
Μέχρι και το τέλος Ιουνίου στο ΚΕΕΛΠΝΟ είχαν αναφερθεί δύο κρούσματα εγχώριας μετάδοσης στην Αχαϊα και την Ηλεία, γεγονός που κατέταξε τις συγκεκριμένες περιοχές σε εκείνες που επηρεάζονται από την ελονοσία και συνεπώς αποκλείονται από την αιμοδοσία όπως ορίζουν οι κανόνες ασφαλείας του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ).
Σύμφωνα με την εφετινή έκθεση του ΚΕΕΛΠΝΟ, ήδη 49 περιοχές της ελληνικής επικράτειας βρίσκονται στο κόκκινο, έχοντας χαρακτηριστεί «περιοχές επηρεαζόμενες από την ελονοσία».
Κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους έχουν δηλωθεί στο ΚΕΕΛΠΝΟ περίπου 25 «εισαγόμενα» κρούσματα ελονοσίας, αριθμός που προσώρας δεν προκαλεί ανησυχία στους ειδικούς, δεδομένου ότι σε ετήσια βάση τα «εισαγόμενα» κρούσματα κυμαίνονται από 20 έως 110.
Ως «εισαγόμενα» κρούσματα ελονοσίας ορίζονται εκείνα που αφορούν κυρίως μετανάστες, που ζουν στην Ελλάδα και έχουν ταξιδέψει σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας όπου η ελονοσία βρίσκεται σε έξαρση, προσβάλλονται από τον ιό και νοσούν μετά την επιστροφή τους στη χώρα μας ή αφορούν Έλληνες τουρίστες και ναυτικούς που επίσης νοσούν μετά την επίσκεψή τους στις επίμαχες χώρες.
Ποιες περιοχές επηρεάζονται από την ελονοσία
Με βάση τα κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης που διαγνώστηκαν το 2017 αλλά και όσα είχαν καταγραφεί το προηγούμενο έτος, το ΚΕΕΛΠΝΟ έχει χαρακτηρίσει ως επηρεαζόμενες από την ελονοσία περιοχές δεκάδες περιοχές σε πέντε νομούς της χώρας. Πρόκειται για τις εξής περιοχές:
-Από τη Δημοτική Ενότητα Βουπρασίας, Δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης, στο νομό Ηλείας: Θανασουλαίικα, Μανωλάδα, Μεγάλο Πεύκο, Μπρίνια
-Από τη Δημοτική Ενότητα Λαρισσού (ή Λαρίσου), Δήμου Δυτικής Αχαΐας, στο νομό Αχαϊας: Άραξος, συμπεριλαμβανομένου του οικισμού Ταξιάρχες, Καλόγρια, Βουπράσιο, Λάπας, Μετόχι, Νέο Βουπράσιο, Απιδεώνας, Καγκάδι, Ριόλος, Μαζαίικα, Πέττας, Ματαράγκα, Τσαμαίικα, Κεφαλαίικα, Άγιος Κωνσταντίνος
-Από τη Δημοτική Ενότητα Μόβρης, Δήμου Δυτικής Αχαΐας, στο νομό Αχαϊας: Γερουσαίικα, Μπουταίικα, Σαγαίικα, Σταθμός
-Από τη Δημοτική Ενότητα Βουπρασίας, Δήμου Ανδραβίδας-Κυλλήνης, στο νομό Ηλείας: Λουτρά Υρμίνης, Σαμαραίικα, Βάρδα, Κουγαίικα, Κώμη, Συμπάνιο, Καρβουναίικα, Νέα Μανωλάδα, Ψάρι, Νεάπολη, Καπελέτο, Νησί,
Καραβουλαίικα, συμπεριλαμβανομένου του οικισμού Άγιος Αθανάσιος
-Από τη Δημοτική Ενότητα Κορώνειας, Δήμου Λαγκαδά, στο νομό Θεσσαλονίκης: Άγιος Βασίλειος
-Από τη Δημοτική Ενότητα Χορτιάτη, Δήμου Πυλαίας- Χορτιάτη, στο νομό Θεσσαλονίκης: Χορτιάτης
– Όλοι οι οικισμοί και κοινότητες του Δήμου Σκιάθου
-Από τη Δημοτική Ενότητα Μακρυχωρίου, Δήμου Τεμπών, στο νομό Λάρισας: Ευαγγελισμός, Μακρυχώρι, Παραπόταμος, Ελάτεια
-Από τη Δημοτική Ενότητα Αμπελακίων, Δήμου Τεμπών, στο νομό Λάρισας: Αμπελάκια, Τέμπη
-Από τη Δημοτική Ενότητα Γόννων, Δήμου Τεμπών, στο νομό Λάρισας: Γόννοι, Ιτέα.
Σε όλες τις περιοχές εφαρμόζονται μέτρα αιμοεπαγρύπνησης, σε συνεργασία του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας και του ΚΕΕΛΠΝΟ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι κάτοικοι αυτών των περιοχών δεν μπορούν να δώσουν αίμα.
Η ελονοσία
Η ελονοσία (malaria) είναι λοιμώδης νόσος που προκαλείται από το παράσιτο «πλασμώδιο» και μεταδίδεται μέσω τσιμπήματος από μολυσμένο κουνούπι, και ειδικότερα από το Anopheles sacharovi, που θεωρείται ο κύριος διαβιβαστής της ελονοσίας στη χώρα μας.
Η ασθένεια ενδημεί, βρίσκεται σε συνεχή έξαρση, σε 91 χώρες του πλανήτη, κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική.
Στην Ελλάδα η ελονοσία εκριζώθηκε όπως είναι ο όρος των λοιμοξιολόγων του ΚΕΕΛΠΝΟ, το 1974, έπειτα από εντατικό πρόγραμμα καταπολέμησης (1946-1960).
Τα τελευταία έτη, από το 2009 και μετά, καταγράφονται σε διάφορες περιοχές της χώρας κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης, δηλαδή σε ασθενείς που δεν είχαν ιστορικό ταξιδιού σε ενδημικές χώρες.
Παρά την εξάλειψη της ελονοσίας στην Ελλάδα, οι ειδικοί του ΚΕΕΛΠΝΟ, επισημαίνουν το ενδεχόμενο επανεγκατάστασης της νόσου σε ορισμένες περιοχές όπου συνδυάζεται η παρουσία των κουνουπιών- διαβιβαστών με την παρουσία ασθενών που έρχονται από ενδημικές χώρες.
Η έγκαιρη ανίχνευση και η θεραπεία των κρουσμάτων ελονοσίας σε συνδυασμό με την έγκαιρη εφαρμογή προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών και τη λήψη μέτρων ατομικής προστασίας από τα κουνούπια είναι οι βασικοί πυλώνες για την αντιμετώπιση της ελονοσίας.
