Μοσέ Νταγιάν: Ο Εβραίος στρατηγός των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων που αιματοκύλισε το 1973 το Πολυτεχνείο. Θυμηθείτε πάλι το πρωί αυτό το όνομα…

Ο Μοσέ Νταγιάν (εβραϊκά: משה דיין, αγγλικά: Moshe Dayan, 20 Μαΐου 1915−16 Οκτωβρίου 1981) ήταν Ισραηλινός στρατηγός και σοσιαλιστής πολιτικός, αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του ισραηλινού στρατού (1955-1958), υπουργός Γεωργίας (1959-1964), Εθνικής Άμυνας (1967-1974) και Εξωτερικών (1977-1979).

Σοσιαλιστής πολιτικά, ο Νταγιάν έγινε παγκοσμίως γνωστός για τις τολμηρές στρατιωτικές του νίκες ενάντια σε αριθμητικά πολλαπλάσιες Αραβικές δυνάμεις: το 1967 στον πόλεμο των έξι ημερών με αιφνιδιαστικό χτύπημα κατέστρεψε ολοσχερώς την αιγυπτιακή πολεμική αεροπορία πριν προλάβει να απογειωθεί και ταυτόχρονα εισέβαλε στη Συρία κατακτώντας τα υψώματα Γκολάν που μέχρι σήμερα κατέχει το Ισραήλ.

Έχασε το αριστερό μάτι το 1941 πολεμώντας με τις βρετανικές δυνάμεις εναντίον του Άξονα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και έκτοτε φορούσε ένα μαύρο «πειρατικό» κάλυμμα για το υπόλοιπο της ζωής του, κάτι που τον έκανε μία από τις πιο διάσημες φιγούρες της διεθνούς πολιτικής.

Γέννηση 20 Μαΐου 1915 Ντεγκάνια Αλέφ

Θάνατος 16 Οκτωβρίου 1981 Τελ Αβίβ

Αιτία θανάτου καρκίνος, Καρκίνος εντέρου και Έμφραγμα του μυοκαρδίου

Υπηκοότητα Ισραήλ

Σύζυγος Ρουθ Νταγιάν

Τέκνα Ασσί Νταγιάν, Γιαέλ Νταγιάν και Εχούντ Νταγιάν

Βραβεύσεις Τάγμα Διακεκριμένης Υπηρεσίας και Ανώτερος Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής

Πολιτικό κόμμα Εργατικό Κόμμα της Γης του Ισραήλ, Κόμμα της Ευθυγράμμισης, Κίνηση για την Εθνική Ανανέωση και Ραφί

Γονείς Σμουέλ Νταγιάν Ντεβόρα Νταγιάν

Επάγγελμα πολιτικός, διπλωμάτης και αξιωματικός

Αξίωμα αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του ισραηλινού στρατού, Υπουργός Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης του Ισραήλ, Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ και μέλος του Κνέσετ

Γεννήθηκε το 1916 και μεγάλωσε στο κιμπούτς Ντεγκάνια Αλέφ, ένα από τα πρώτα σοσιαλιστικά κιμπούτς του Ισραήλ (που τότε ήταν βρετανική κτήση).

Στα εφηβικά του χρόνια εντάχθηκε στην Χαγκανά, την παράνομη παραστρατιωτική οργάνωση των ισραηλινών που πολεμούσε εναντίον των Βρετανών αποικιοκρατών αλλά και εναντίον των Παλαιστινίων, που ήταν η πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής. Το 1940 οι βρετανικές αρχές τον συνέλαβαν, αλλά την επόμενη χρονιά απελευθερώθηκε για να πάρει μέρος σε καταδρομικές επιχειρήσεις στο Λίβανο ενάντια στους Γάλλους του Βισύ, που ήταν συνεργάτες των Γερμανών και κατείχαν την περιοχή. Σε εκείνες τις επιχειρήσεις τραυματίστηκε σοβαρά όταν μία σφαίρα χτύπησε τα κιάλια που χρησιμοποιούσε εκείνη τη στιγμή. Λόγω των εκτεταμένων τραυμάτων που υπέστη από τα θραύσματα του γυαλιού και λόγω της καθυστέρησης μέχρι να μεταφερθεί για νοσηλεία, έχασε το αριστερό του ματι. Επείδη δεν ήταν δυνατό να τοποθετηθεί ένα γυάλινο υποκατάστατο, ο Νταγιάν φορούσε ένα χαρακτηριστικό μαύρο κάλυμμα για όλη την υπόλοιπη ζώη του.

Το 1948, κατά τη διάρκεια του πρώτου Αραβο-Ισραηλινού πολέμου, αμέσως μετά την ανακήρυξη του Ισραήλ σε ανεξάρτητο κράτος, ο 32χρονος Νταγιάν πέτυχε σημαντικές νίκες στην κοιλάδα του Ιορδάνη. Το 1956 στην κρίση του Σουέζ ήταν αρχηγός του Επιτελείου Στρατού και μέσα σε μία εβδομάδα κατέλαβε τη χερσόνησο του Σινά. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με την πολιτική ως μέλος του σοσιαλιστικού Μαπάι και αργότερα του επίσης σοσιαλιστικού Ράφι, και αρχικά τοποθετήθηκε υπουργός Γεωργίας. Το 1967 ως Υπουργός Άμυνας (μέχρι το 1974) σχεδίασε και πέτυχε την εντυπωσιακή νίκη του Ισραήλ κατά της Αιγύπτου, Συρίας, Ιράκ, Ιορδανίας, στον Πόλεμο των Έξι Ημερών. Τότε, μέσα σε έξι μέρες το Ισραήλ κατέκτησε τη χερσόνησο του Σινά, τη Λωρίδα της Γάζας, τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, και τα ωψώματα Γκολάν.

Μετά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, το 1974, ο Νταγιάν αποσύρθηκε για ένα σύντομο διάστημα από την πολιτική σκηνή. Εκείνος ο πόλεμος έληξε τον Οκτώβριο του 1973 χωρίς ξεκάθαρο νικητή, και πολλοί Ισραηλινοί τον κατηγόρησαν ότι δεν ήταν έτοιμος στο ξεκίνημα του πολέμου, κάτι που ο ίδιος αρνήθηκε σθεναρά τονίζοντας τις καινούριες νίκες που πέτυχε ενάντια σε αριθμητικά ανώτερες δυνάμεις. Το 1977 προσχώρησε στο κόμμα του Μεναχέμ Μπέγκιν για να λάβει μέρος στην κυβέρνηση ως Υπουργός Εξωτερικών, ως το 1979. Με την ιδιότητα αυτή συνέβαλε στην υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας με την Αίγυπτο.

Πέθανε το 1981 από καρδιακή προσβολή. Το Τελέμ, ένα αριστερό/πατριωτικό κόμμα που είχε ιδρύσει, είχε κερδίσει δύο έδρες στις βουλευτικές εκλογές της 30ης Ιουνίου 1981.