Στον τάφο του Βυζαντινού αυτοκράτορα Νικηφόρου Β’ Φωκά ήταν χαραγμένη η φράση «τους νίκησε όλους, εκτός από μια γυναίκα».
Η επιγραφή συμπύκνωνε σε μια πρόταση, τη ζωή και το άδοξο τέλος του. Ο αυτοκράτορας, που βρέθηκε στην εξουσία από το 963, δολοφονήθηκε το 969 μέσα στο παλάτι του, την ώρα που κοιμόταν. Τη συνομωσία για τη θανάτωσή του, είχε οργανώσει η σύζυγός του, Θεοφανώ, με τον εραστή της και ανιψιό του Νικηφόρου, τον μετέπειτα αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή.
Η εφαρμογή του σχεδίου
Το καλά οργανωμένο σχέδιο της Θεοφανούς, είχε προγραμματιστεί να τεθεί σε εφαρμογή τα ξημερώματα της 10ης προς 11η Δεκεμβρίου. Οι συνωμότες βρίσκονταν από το απόγευμα στα ανάκτορα. Με τη βοήθεια της αυτοκράτειρας, πέρασαν στον γυναικωνίτη, ντυμένοι με γυναικεία ρούχα και κρυμμένα τα όπλα τους μέσα σε αυτά. Η Θεοφανώ. Η Θεοφανώ.
Η κινητικότητα στο παλάτι ανησύχησε τον Νικηφόρο, που διέταξε να γίνουν έρευνες. Δυστυχώς για εκείνον, ο έμπιστος που έστειλε, ήταν προδότης και είχε ταχθεί με το μέρος της Θεοφανούς. Ενημέρωσε τον αυτοκράτορα ότι όλα ήταν καλά και εκείνος έπεσε για ύπνο καθησυχασμένος. Αλλά ήταν βαθιά νυχτωμένος. Η κρίσιμη ώρα πλησίαζε. Όλα ήταν έτοιμα και οι συνωμότες περίμεναν την άφιξη του Τσιμισκή, ο οποίος έλειπε από το παλάτι, για να μην κινήσει υποψίες. Παρά την κακοκαιρία στον Βόσπορο, ο Τσιμισκής κατάφερε να φτάσει στο παλάτι με μια βάρκα. Ο Νικηφόρος κοιμόταν στο πάτωμα, σε μια γωνία του δωματίου του.
Ήταν μια συνήθεια, που είχε αποκτήσει, όταν ήταν στρατιωτικός. Όταν οι συνεργοί της αυτοκράτειρας μπήκαν στο διαμέρισμά του και είδαν άδειο το κρεβάτι του, σάστισαν. Πίστεψαν ότι ο αυτοκράτορας είχε μάθει το σχέδιό τους και είχε εξαφανιστεί. Μετά από υπόδειξη ενός αυλικού, οι δολοφόνοι εντόπισαν τον Νικηφόρο. Τον πλησίασαν και ένας από αυτούς, ο ταξίαρχος Λέων Βαλάντης, τον χτύπησε στο πρόσωπο με το ξίφος του. Ο αυτοκράτορας δεν ξεψύχησε αμέσως, αλλά ξύπνησε αιμόφυρτος και προσπάθησε να ξεφύγει. Θρήσκος καθώς ήταν, άρχισε να προσεύχεται στην Παναγία. Πριν προλάβει να αντιδράσει, ο Ιωάννης και ένας από τους συνεργούς του, του έδωσαν το καθοριστικό χτύπημα. Ο Νικηφόρος έπεσε νεκρός.
Όταν οι φρουροί έφτασαν στο διαμέρισμά του, ήταν ήδη αργά. Λίγες ώρες μετά τη δολοφονία, οι υποστηρικτές του Τσιμισκή βγήκαν στους δρόμους, φωνάζοντας «Ιωάννης, Αύγουστος και Βασιλεύς των Ρωμαίων». Η επιθυμία τους έγινε πράξη. Ο Ιωάννης Τσιμισκής, εν μια νυκτί, κατέλαβε τον θρόνο και έγινε ο νέος αυτοκράτορας….
Την έχουμε Αγία την Θεοφανία; Όπως την Θεοδώρα;