Την 1η Μαρτίου 1941, η Βουλγαρία πήγε µε το µέρος του Άξονα. Την 2α Μαρτίου οι Γερμανικές δυνάμεις προωθούνται στην Βουλγαρία και µέχρι τέλους Μαρτίου έχουν πάρει διάταξη για να επιτεθούν εναντίον της Ελλάδας. Για την κατάληψη της ελληνικής Θράκης, οι Γερμανοί διέθεσαν το 30ο Σώμα Στρατού και ειδικά για τη Νυμφαία και την Κομοτηνή την 50η Γερμανική Μεραρχία.
Οι Γερµανικές δυνάµεις ήταν πλήρως εξοπλισμένες και εφοδιασμένες µε τα πιο σύγχρονα για την εποχή όπλα. Τις Γερμανικές δυνάµεις στην Βουλγαρία, υποστήριζαν επίσης και αεροσκάφη παντός τύπου. Στην Νυμφαία αντιµέτωποι µε την 50η Μεραρχία και τον Βουλγαρικό Στρατό που ακολουθούσε, ήταν µόνο δύο λόχοι προκαλύψεως και η Φρουρά του Οχυρού, 14 αξιωματικοί και 364 oπλίτες. Οι δυνάμεις αυτές δεν περίµεναν καµία βοήθεια, είχαν μάλιστα αποδυναμωθεί και κατά 100 περίπου στρατιώτες οι οποίοι είχαν σταλεί στο Αλβανικό Μέτωπο. Οι Γερμανοί αιφνιδίασαν τους Έλληνες, καθώς κανείς δεν περίμενε εισβολή τους από την Θράκη.
Η μάχη του Οχυρού Νυμφαίας ήταν γεγονός και ξεκίνησε τα ξημερώματα της 6ης Απριλίου. Με διαταγή διοικητή, όλοι οι στρατιώτες είχαν μπει εντός του φρουρίου, ενώ ανατινάχθηκαν οι δρόμοι πλησίον του οχυρού για να αποτραπούν τα μηχανοκίνητα μέσα των εισβολέων. Ο ελληνικός στρατός δεν είχε δυνατότητα να διαθέσει ούτε ένα αεροσκάφος για ρήψη, κάτι που αν συνέβαινε η μάχη μπορεί να είχε άλλη τροπή. Την νύκτα της 7ης Απριλίου 1941, ο διοικητής του Οχυρού ταγματάρχης Αναγνωστός Αλέξανδρος θεώρησε ότι η αποστολή του είχε εκπληρωθεί και αποφάσισε την παράδοση του Οχυρού.
Τα μεσάνυκτα της 7ης προς την 8η Απριλίου 1941, το Οχυρό παραδόθηκε. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν νεκροί 7, τραυματίες 23 και των Γερµανών νεκροί 200, τραυματίες 1.500. Το πρωινό της 8ης Απριλίου, η ελληνική σηµαία, η οποία πέρα από κάθε λογική κυµάτιζε ακόµη, κατέβηκε. Την ίδια ώρα, ο Γερµανός Στρατηγός, έσφιγγε το χέρι του διοικητού του Οχυρού και εξήρε των αγώνα των Ελλήνων.
ΤΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Πολλές δεκαετίες αργότερα, το Οχυρό παραμένει ως ένδειξη του αγώνα των Ελλήνων και λειτουργεί ως στρατιωτικό μουσείο. Το Οχυρό και το Στρατιωτικό Μουσείο Β΄ΠΠ «Οχυρού Νυμφαίας» βρίσκονται κοντά στο ομώνυμο χωριό 17 χλμ. βορείως της Κομοτηνής και είναι επισκέψιμο μετά από έγκριση του 2ου Επιτελικού Γραφείου της 29ης Μηχανοποιημένης Ταξιαρχίας Πεζικού. Για τη μετάβαση στο χώρο, ακολουθείται η ασφαλτόστρωτη οδός Κομοτηνής – Νυμφαίας. Λειτουργεί στις υπόγειες εγκαταστάσεις του οχυρού Νυμφαίας, ως αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και είναι αφιερωμένο στην εποποιία της μάχης των Οχυρών τον Απρίλιο 1941.
Αποτελεί το νεότερο στρατιωτικό μουσείο της «Γραμμής Μεταξά», καθώς η συλλογή των εκθεμάτων του ολοκληρώθηκε και η λειτουργία του εγκαινιάστηκε το έτος 2000, βρίσκεται δε στον ανώτερο όροφο του οχυρού. Σκοπός της έκθεσης του συγκεκριμένου μουσείου είναι η παρουσίαση των γεγονότων της μάχης του οχυρού, η παρουσίαση εκθεμάτων που αφορούν στη γερμανική επίθεση τον Απρίλιο του 1941 και η ενημέρωση του επισκέπτη για τις συνθήκες ζωής της αμυνόμενης φρουράς του οχυρού την περίοδο του πολέμου.
Οι οπές από τα εχθρικά πυρά στους τοίχους των εγκαταστάσεων κατά την επιχείρηση κατάληψης του οχυρού από τις γερμανικές δυνάμεις έχουν διατηρηθεί και προκαλούν δέος στον επισκέπτη με την είσοδό του κιόλας. Αξίζει να το επισκεφτείτε, κι αν …χαθείτε φροντίστε η μπλε γραμμή να είναι στα αριστερά σας και περπατήστε ευθεία!
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗ ΕΝΟΣ ΗΡΩΑ
Κάθε πρώτη Κυριακή του Απριλίου στο Οχυρό αναβιώνει η μάχη ως φόρος τιμής στους θανόντες και ως τρόπος διάσωσης της ελληνικής ιστορίας. Φέτος αυτό θα συμβεί την Κυριακή 15 Απριλίου, λόγω Πάσχα.
Η φετινή εκδήλωση μνήμης όμως θα έχει κάτι το διαφορετικό μιας που το απόγευμα της ίδιας ημέρας, στην Κομοτηνή, ο Σύλλογος Κρητών Ν. Ροδόπης με τη συνεργασία της 29ης Μ/Π Ταξιαρχίας Πεζικού “Πόγραδετς” και την υποστήριξη της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Πολιτισμού, Παιδείας, Αθλητισμού Δήμου Κομοτηνής, τιμώντας την Μάχη του Οχυρού Νυμφαίας, διοργανώνει εκδήλωση με θέμα “Μνήμες ενός ήρωα”. Την Κυριακή 15 Απριλίου και ώρα 18:30 στο ίδρυμα Παπανικολάου θα τιμηθεί η μνήμη του ήρωα Δεκανέα Εμμανουήλ Ορφανού και στην εκδήλωση θα παραστεί ως ομιλητής και ο υιός του ήρωα, Ιωάννης Ορφανός.
Ο αείμνηστος Εμμανουήλ Ορφανός δεν ήταν μεταξύ των 7 Ελλήνων θυμάτων του πολέμου, αλλά τυφλώθηκε σε αυτόν. Όπως μας ενημερώνει ο πρόεδρος του συλλόγου Κρητών Ροδόπης Γιάννης Γιαννακάκης “με τα πρώτα βλήματα που έπεσαν, έπεσε ένα βλήμα στην είσοδο όπου είχε το πολυβόλο του και τυφλώθηκε”. Ο κος Γιαννακάκης στέκεται και στην συνεισφορά των Κρητών στη Μάχη και στον αέναο δεσμό μεταξύ Κρητών-Θρακών. “Ήταν ένας από τους 93 Κρήτες που ήρθαν κατευθείαν από το κέντρο εκπαιδεύσεως, αν και έκαναν λάθος και τους πήγαν πρώτα στην Αλεξανδρούπολη. Είμαστε ακρίτες: Κρήτες και Θράκες πάντα και διαχρονικά βοηθούσαμε ο ένας τον άλλον”.
*Η μνήμη του ήρωα δεκανέα Εμμανουήλ Ορφανού από την Κρήτη, που τυφλώθηκε τον Απρίλιο του ’41 θα τιμηθεί σε επετειακή εκδήλωση
